Aan de staart

Het is dat op de foto geen haring etende persoon is afgebeeld, anders zou u bij deze aanhef kunnen denken dat het hier over haring gaat. Dat is wel een fijn en gezond natuurproduct. Zeker één keer per week verorber ik in Roden zo’n rauw visje op zaterdag bij Meindert Alkema op de Brink of vrijdags op de markt in de Heerestraat. En natuurlijk aan de staart. Sommigen zijn er minder behendig in om op deze wijze een ‘maatje’ naar binnen te werken en krijgen hem in stukjes op een schaaltje gepresenteerd. Meindert kent zijn klanten en zal wel weten wie een ‘Hollandse Nieuwe’ zó wil eten.

Heel vaak wordt bij een haring een uitje gegeten en dan is het voorstelbaar dat je hem van een schaaltje eet om geklieder te voorkomen. Een enkele keer krijg ik de vraag gesteld hoe het ook alweer was: ”Met of zonder uitje”. Steevast luidt mijn antwoord dan: ”Hoezo, is hij bedorven”, en dan weet hij weer dat het zonder is. Puur natuur, zoals het hoort. Die uitjes zijn er vroeger op een bepaald moment bijgekomen, maar dienden alleen maar om te verbloemen dat de vis bedorven was. Goedbeschouwd is het dus maar raar, die uitjes erbij. Het is zoiets als het drinken van een dure whiskey of cognac met cola. Dat is echt ongehoorde barbarij. Maar goed, dan hebben we het over smaak...

Via bedorven vis kom ik dan toch op het onderwerp van deze column. Dat heeft te maken met de naaktslak op de foto, die me werd gestuurd door Lucas van Veen uit Leek. Hij schreef erbij dat de wel erg vreemd uitziende slak bijna door een vriend van zijn zoon bij hen op het tegelpad werd overreden. Dat ging dus net goed, want anders was het een hoopje smurrie geweest en kon er waarschijnlijk niets over worden gezegd. Lucas vroeg me of ik iets over deze slak zou kunnen zeggen. Haarscherp is de foto niet, maar toch kun je met enige moeite zien dat op de plek van de versmalling een ander dier de slak bij de staart heeft. Maar wat voor dier is het?

Zelf dacht ik even aan een zeer jong exemplaar van de Hazelworm; dat is een erkende slakkeneter. Toen wist ik nog niet dat Van Veen in Leek aan het Wissingehof woont. De Hazelworm komt echter voor in een natuurlijke omgeving, iets waar Leek nou niet echt mee is gezegend. Bij nadere bestudering van de foto valt bovendien de segmentering van het ‘aanhangsel’ op, waardoor je aan iets anders moest gaan denken. Ik had de foto aan een vriend gestuurd die er in eerste instantie niets over kon zeggen. Toen hij iets later bij het schoonmaken van een sloot bloedzuigers vond, kwam hij op het idee dat dit wel eens het dier kon zijn dat aan de staart van de slak hangt. Een naam rolde er toen ook uit, want dit was dan de Onechte paardenbloedzuiger (er komen nog drie andere soorten voor in Nederland). Iemand anders was het hier niet direct mee eens en schakelde een forum in (op internet), waarna bleek dat de conclusie toch juist was. Zijn redenering dat een bloedzuiger veel fijner is gesegmenteerd weerlegde ik door hem voor te houden dat die bloedzuiger uitgerekt werd toen de slak merkte dat er iets aan zijn staart hing en er met een ‘bloedvaart’ vandoor ging. Wellicht denkt u dat een slak geen staart heeft, maar zo wordt het achterste gedeelte echt genoemd. Het voorste deel is het mantelschild met ogen, tentakels en ademopening. Je kunt zeggen dat naaktslakken ‘op grote voet’ leven, want de gehele onderzijde wordt voet genoemd. En om terug te komen op de rotte vis: Dat is iets waar deze bloedzuiger namelijk gek op is. Bloed zuigen ze niet, in tegenstelling tot de in zuidelijker streken voorkomende Echte paardenbloedzuiger. Slakken eten ze wel, maar deze was achteraf een tikkeltje te groot.

Broedsucces

Uit Roden kwamen enkele meldingen van succesvolle broedgevallen. Theo Kompier had een tijdje geleden al een nestplaats van een Zwarte specht gemeld, maar ook dat deze even later werd gekraakt door een Spreeuw. Theo meldde nu dat de specht daarna het materiaal dat door de Spreeuw was aangesleept heeft verwijderd en vervolgens tot broeden overging. En nu zijn er jonge spechten uit het ei gekropen. Eric Smit stuurde foto’s van de Ransuil, een uilskuiken en een oudervogel. Die heeft in de bomenbuurt gebroed. Eén jong is helaas gesneuveld, maar met drie andere gaat het goed. Foto’s van beide soorten zijn te zien op de website van IVN Roden (waarnemingen mei). Daarbij is geen foto van de IJsvogel, een waarneming waarvan ik op de hoogte werd gesteld door Eric Turksema. Deze vogel heeft ook jongen voortgebracht (in Roden), maar het is een zeer kwetsbare soort die gevoelig is voor verstoring en daarom niet gefotografeerd.