“Ergens is het winst, dat je beseft hoe kostbaar het leven is”
kleintje cultuur
Jolanda Kieneker schildert In Memoriam portretten
DE WILP – De dood is het onderwerp van gesprek op een mooie vrijdagochtend in De Wilp. Geen wonder, want Jolanda Kieneker, begenadigd schilderes, komt hier regelmatig mee in aanraking. Ze noemt zichzelf mensenschilder en maakt portretten van levende, maar ook van overleden mensen. Haar In Memoriam portretten zijn bijzonder, helpen bij een stukje rouwverwerking en komen niet licht tot stand. Hoewel het verdriet waarmee ze te maken krijgt haar bij tijden raakt, ziet ze dit werk als een voorrecht, een toevoeging aan haar leven en een extra dimensie aan haar kunst.
De dood is dus een soort van constante in haar leven, maar desondanks niet iets waar ze luchtig over denkt. “Het is zo’n écht einde”, vindt ze, “en het missen van iemand stopt nooit. Ik vind het ook heel gek als mensen spreken over verwerken. Net alsof je er ooit een punt achter zet en iemand die er niet meer is, dan opeens niet meer mist.” Ze noemt het schilderen van de In Memoriams een “prachtig stuk van haar werk”. “Om iemand zo te schilderen dat een nabestaande er troost in vindt en een stukje terugkrijgt van deze persoon is heel speciaal. Rouw is de meest pure emotie en ik zie het als een geschenk dat ik word meegenomen in dat verhaal en dan een mooi portret mag maken.” Haar allereerste In Memoriam was een pittige klus. “Een moeder die twee kinderen had verloren bij een auto ongeluk benaderde me. Ze had inmiddels twee jongere kinderen, maar er was geen enkele foto waarop haar hele gezin compleet was. Ik werd zo gegrepen door dit verhaal. Ik besefte me dat dit een reuzeklus was, maar ik dacht dat ik het ook aankon.”
Het tot stand komen van een dergelijk portret is een proces op zich. Een taak die Jolanda niet lichtzinnig opvat en waarbij ze zich laat leiden door de nabestaanden. “Je moet heel dichtbij iemand staan om de essentie van een persoon weer te kunnen geven. Wil je dat in een portret bereiken, moet je dit proces met open hart benaderen.” Van zomaar een plaatje is geen sprake. “Nee, helemaal niet. Een portret moet voorbijgaan aan een foto. Dát is een moment op zich. Pas als het een karakterportret is, is het geslaagd.” Ze voert vele gesprekken met nabestaanden, bekijkt foto’s en het liefst ook beeldmateriaal. “Mimiek kun je niet vastleggen op een foto, maar is wel hetgeen wat een portret af kan maken. Tijdens het schilderen laat ik de familie ook regelmatig meekijken of ik op het juiste spoor zit. Het innerlijke beeld is veel belangrijker dan de uiterlijke verschijning. Wanneer iemand model voor me zit, kan ik die persoon gewoon via contact leren kennen. Maar bij een In Memoriam moet ik iemand leren kennen die er niet meer is.”
Veel omgaan met de dood zou je neerslachtig kunnen maken, maar niet Jolanda. “Nee, ik ben een optimistisch mens”, lacht ze met stralende ogen. “Feit is dat deze portretten veel energie kosten, maar ze geven ook veel energie. Als je op deze manier troost mag bieden, is dat heel mooi. Het kan me wel ongelooflijk raken. Als het om kinderen gaat, kan ik ook van de kaart zijn. Dat is wie ik ben en ik mag ook open zijn over mijn eigen emotie. Maar ik hou me ook voor: dit is niet mijn verdriet. En ergens is het winst, dat je beseft hoe kostbaar het leven is.”
Jolanda noemt zichzelf niet voor niks een mensenschilder. Eén blik in haar atelier leert al dat dit hét onderwerp van haar werk is, óók van haar vrije werk. “Ja, ook dat gaat altijd over mensen”, bevestigt ze. Wat haar fascineert? “Ieder mens is uniek. We hebben allemaal twee ogen, een mond, een neus en toch zijn we allemaal zo bijzonder. Dat is voor mij een feest, Ik geloof in God en dat hij de mensen geschapen heeft. Ik heb zoveel bewondering voor de grote kunstenaar van het leven. Daar kan ik een leven mee verder.” En zo eindigt een ochtend die begon met de dood, toch nog met het leven.
Meer informatie over het werk van Jolanda Kieneker is te vinden op www.jolandakieneker.nl.
DE WILP – De dood is het onderwerp van gesprek op een mooie vrijdagochtend in De Wilp. Geen wonder, want Jolanda Kieneker, begenadigd schilderes, komt hier regelmatig mee in aanraking. Ze noemt zichzelf mensenschilder en maakt portretten van levende, maar ook van overleden mensen. Haar In Memoriam portretten zijn bijzonder, helpen bij een stukje rouwverwerking en komen niet licht tot stand. Hoewel het verdriet waarmee ze te maken krijgt haar bij tijden raakt, ziet ze dit werk als een voorrecht, een toevoeging aan haar leven en een extra dimensie aan haar kunst.
De dood is dus een soort van constante in haar leven, maar desondanks niet iets waar ze luchtig over denkt. “Het is zo’n écht einde”, vindt ze, “en het missen van iemand stopt nooit. Ik vind het ook heel gek als mensen spreken over verwerken. Net alsof je er ooit een punt achter zet en iemand die er niet meer is, dan opeens niet meer mist.” Ze noemt het schilderen van de In Memoriams een “prachtig stuk van haar werk”. “Om iemand zo te schilderen dat een nabestaande er troost in vindt en een stukje terugkrijgt van deze persoon is heel speciaal. Rouw is de meest pure emotie en ik zie het als een geschenk dat ik word meegenomen in dat verhaal en dan een mooi portret mag maken.” Haar allereerste In Memoriam was een pittige klus. “Een moeder die twee kinderen had verloren bij een auto ongeluk benaderde me. Ze had inmiddels twee jongere kinderen, maar er was geen enkele foto waarop haar hele gezin compleet was. Ik werd zo gegrepen door dit verhaal. Ik besefte me dat dit een reuzeklus was, maar ik dacht dat ik het ook aankon.”
Het tot stand komen van een dergelijk portret is een proces op zich. Een taak die Jolanda niet lichtzinnig opvat en waarbij ze zich laat leiden door de nabestaanden. “Je moet heel dichtbij iemand staan om de essentie van een persoon weer te kunnen geven. Wil je dat in een portret bereiken, moet je dit proces met open hart benaderen.” Van zomaar een plaatje is geen sprake. “Nee, helemaal niet. Een portret moet voorbijgaan aan een foto. Dát is een moment op zich. Pas als het een karakterportret is, is het geslaagd.” Ze voert vele gesprekken met nabestaanden, bekijkt foto’s en het liefst ook beeldmateriaal. “Mimiek kun je niet vastleggen op een foto, maar is wel hetgeen wat een portret af kan maken. Tijdens het schilderen laat ik de familie ook regelmatig meekijken of ik op het juiste spoor zit. Het innerlijke beeld is veel belangrijker dan de uiterlijke verschijning. Wanneer iemand model voor me zit, kan ik die persoon gewoon via contact leren kennen. Maar bij een In Memoriam moet ik iemand leren kennen die er niet meer is.”
Veel omgaan met de dood zou je neerslachtig kunnen maken, maar niet Jolanda. “Nee, ik ben een optimistisch mens”, lacht ze met stralende ogen. “Feit is dat deze portretten veel energie kosten, maar ze geven ook veel energie. Als je op deze manier troost mag bieden, is dat heel mooi. Het kan me wel ongelooflijk raken. Als het om kinderen gaat, kan ik ook van de kaart zijn. Dat is wie ik ben en ik mag ook open zijn over mijn eigen emotie. Maar ik hou me ook voor: dit is niet mijn verdriet. En ergens is het winst, dat je beseft hoe kostbaar het leven is.”
Jolanda noemt zichzelf niet voor niks een mensenschilder. Eén blik in haar atelier leert al dat dit hét onderwerp van haar werk is, óók van haar vrije werk. “Ja, ook dat gaat altijd over mensen”, bevestigt ze. Wat haar fascineert? “Ieder mens is uniek. We hebben allemaal twee ogen, een mond, een neus en toch zijn we allemaal zo bijzonder. Dat is voor mij een feest, Ik geloof in God en dat hij de mensen geschapen heeft. Ik heb zoveel bewondering voor de grote kunstenaar van het leven. Daar kan ik een leven mee verder.” En zo eindigt een ochtend die begon met de dood, toch nog met het leven.
Meer informatie over het werk van Jolanda Kieneker is te vinden op www.jolandakieneker.nl.
