“Het is een eer geweest om hier burgemeester te mogen zijn. De laatste nog wel.”

Afbeelding
actueel
Burgemeester Henk Kosmeijer neemt afscheid van de gemeente Marum
MARUM – Ruim 5,5 jaar is Henk Kosmeijer burgemeester geweest van de gemeente Marum. Een periode waar de 58-jarige burgervader met veel plezier op terug kijkt. Henk Kosmeijer zal de boeken in gaan als de laatste burgemeester van Marum. Al blijkt tijdens het afscheidsinterview dat het niet de eerste keer is dat hij de laatste burgemeester is. Daarover later meer. Kosmeijer mag het licht uit doen in het Marumer gemeentehuis. Spreekwoordelijk dan. Want in het nieuwe jaar, na de herindeling zal het gemeentehuis gewoon weer open gaan. En kunnen inwoners gewoon weer terecht aan de loketten. Zonder burgemeester Kosmeijer die zich op 1 januari 2019 ontslagen weet van zijn functie.
“Er zit nog een nuance in het gemeentehuisverhaal”, vertelt Kosmeijer. “Het gemeentehuis blijft natuurlijk staan in Marum, maar zal niet langer het gemeentehuis van Marum zijn. Na de herindeling is het Marumer gemeentehuis één van de vier gemeentehuizen van de gemeente Westerkwartier.” Dat besef is nog niet bij iedereen binnengekomen, denkt de burgervader. “Ik heb in Marum mensen in hun handen zien wrijven: ‘yes, ik mag in Marum blijven.’ Dat is mooi, maar dan nóg zal niets hetzelfde zijn. Ook deze mensen komen terecht op grotere samengevoegde afdelingen met mensen uit de andere voormalige gemeenten. De rol die je eerder had in je eigen groep is misschien niet meer. Of in ieder geval anders.” De afspraak met Kosmeijer is zo’n voorbeeld van de veranderingen. Stond het interview aanvankelijk gepland in Marum, op het laatste moment wordt er uitgeweken naar het Leekster gemeentehuis. Wijzend op de verhuizers die af en aan lopen. “Dit is zo’n voorbeeld van de ingrijpende veranderingen. Treffender kan de massale verhuizing der afdelingen niet zijn. Ikzelf heb bijvoorbeeld al afscheid moeten nemen van mijn eigen kamer en reis van flexplek naar flexplek zoekend naar vrije ruimte.”
De laatste burgemeester
De laatste burgemeester van Marum. Een gegeven waarvan Henk Kosmeijer bij zijn aanstelling al wist dat dat normaliter zou gaan gebeuren. “Wel een leuk feitje”, zegt hij, “naast de laatste burgemeester van de gemeente Marum ben ik ook de laatste burgemeester die is geïnstalleerd door –toen nog- koningin Beatrix. De burgemeester na mij is geïnstalleerd door koning Willem-Alexander.” Logischerwijs zijn wij benieuwd of hij naast de laatste Marumer burgervader ook niet de eerste van de gemeente Westerkwartier had willen worden. Immers, zo stellen wij, kijkend naar de laatste jaren waarin zowel Grootegast als Zuidhorn hun burgemeesters op trieste wijze vroegtijdig zijn verloren, plus het gegeven dat burgemeester Berend Hoekstra van Leek tegen zijn pensioengerechtigde leeftijd aan zit, lijkt het erop dat Kosmeijer door het aangaan van de burgemeestersafspraak een zekere positie heeft weggegooid. “Dat zie ik anders”, antwoordt hij. “Voorheen was ik wethouder in de gemeente Tynaarlo waar ik de gemeentelijke herindeling in het Drentse land heb meegemaakt. Daar heb ik geleerd dat het beter is voor het herindelingsproces als de zittende burgemeesters elkaar niet beconcurreren voor één burgemeesterspositie. Het komt de onderlinge verstandhoudingen niet ten goede en daarom dus ook het proces niet. Bovendien kan het ervoor zorgen dat inwoners argwanend worden. Zo van: ‘ja, Marum krijgt dat weer… want Kosmeijer…’ Dat moet je, vind ik, voorkomen. Het is mijns inziens een hele logische afspraak geweest tussen de vier toenmalige burgemeesters van Leek, Zuidhorn, Grootegast en Marum om allemaal niet te solliciteren op de functie van burgemeester in het Westerkwartier.” Toch wil Kosmeijer, met de kennis van nu, best toegeven er weleens aan gedacht te hebben. “Maar ik sta achter de afspraak. Eraan denken mag, toch is het hoofdstuk echt afgesloten.” Hij was ook op de tijdelijkheid van de functie voorbereid, vertelt hij. “Vanuit Tynaarlo zocht ik naar een nieuwe uitdaging. Toen ik hoorde dat Tjeerd van Bekkum zou verkassen van Marum naar de gemeente Smallingerland, besloot ik een gooi te doen naar het burgemeesterschap in deze gemeente. De herindeling speelde toen al, al was het nog weinig concreet. Wel dacht ik dat Marum misschien wel een waarnemend burgemeester zou krijgen en geen kroonbenoemde burgemeester. Al snel kreeg ik te horen dat het wel een kroonbenoeming zou worden. Ondanks de 5,5 jaar –bijna een volledige burgemeesterstermijn-  heeft de functie altijd een tijdelijke karakter gehad.”
‘Het is mij werkelijk een eer geweest
In 5,5 jaar maakt een burgervader veel mee. Maar wat blijft nu straks hangen? En dan zowel zoet als bitter. “Mijn binnenkomst”, lacht Kosmeijer. “Ik werd onthaald met een limousine, met brandweerauto’s. Zo mooi, zo warm. Ik heb daar werkelijk van genoten. Maar om mijn eerste dag nu aan te duiden als hoogtepunt… Dat doet vermoeden dat ik het beste al vrij snel achter de rug had en alles wat daarna kwam minder was. En dat is ook weer niet zo. Waar ik ook met een enorm fijn gevoel op terug kijk is het persoonlijke contact met de mensen. Ik heb gemerkt dat inwoners veel belang hechten aan persoonlijk contact met de burgemeester, andersom is dat zeker niet minder. Ook ik hecht ontzettend veel waarde aan contact met onze inwoners. Het is mij werkelijk een eer geweest.” Het leven gaat niet altijd over rozen en ook –of juist zeker- als burgemeester komen er ook minder mooie zaken op je pad. Word je geconfronteerd met vervelende situaties en moet je soms lastige knopen doorhakken. “Laat ik het Centrumplan noemen. Al wil ik dat niet alleen als dieptepunt aanstippen.” Kosmeijer legt uit: “Wel is het voor mij hét dieptepunt van mijn burgemeestersbestaan in Marum. Daarnaast is het ook een hoogtepunt. Het wegvallen van de Zonnehuisgroep in het Centrumplan was écht héél erg. Een drama. Maar als je vervolgens ziet wat er daarna is gebeurd. Hoeveel partijen er de schouders onder hebben gezet en –typisch Marum- niet bij de pakken neer zijn gaan zitten. Dát is een hoogtepunt. Absoluut iets om trots op te zijn.” Ook zijn er moeilijke momenten geweest in het herindelingsproces, blikt de burgemeester terug. “Neem de herindelingsdatum die aanvankelijk op 1 januari 2018 was vastgesteld. Zeker in Marum was dat een keiharde eis. Op een dinsdag werd ik in een commissievergadering gevraagd naar de stand van zaken. 2018, heb ik gezegd. En daar was ik op dat moment ook echt van overtuigd. Twee dagen later is het donderdag en heb je overleg met de andere burgemeesters van het Westerkwartier en blijkt de datum van 1 januari 2018 te ambitieus te zijn. Zuidhorn wilde het gebied Middag –met de dorpen Ezinge, Feerwerd en Garnwerd- graag bij het Westerkwartier betrekken. Dan ga je een ander proces in, krijg je te maken met de gemeente Winsum en moeten er nieuwe stappen gemaakt worden. Ben je op dinsdag nog zeker van een datum, blijkt hij twee dagen al onhaalbaar te zijn. Dat werd mij in Marum niet in dank afgenomen. En dat begrijp ik, het komt ook raar over. Maar van opzet is nooit sprake geweest.”
De herindeling is een feit. Nog een paar dagen en we wisselen van jaar én van gemeente. Niet langer spreken we van de gemeente Marum. “Persoonlijk hoop ik dat de nieuwe gemeente de weg naar de dorpen weet te vinden”, vertelt Kosmeijer. “Op papier –in theorie-  ziet het er allemaal goed uit. Nu moet alles nog in de praktijk worden uitgevoerd. Daarbij loert één gevaar en dat is het eenheidsdenken. Dat alle dorpen hetzelfde worden behandeld. Dat lijkt mooi, maar is het niet. Niet iedere oplossing is geschikt voor ieder dorp. We moeten kijken naar de dorpen zelf. Wat hebben zij nodig. Maatwerk. En waken voor het spreekwoord ‘gelijke monniken, gelijke kappen’. Geen monnik is hetzelfde, dus dienen alle kappen anders te zijn. Op maat.” We halen de woorden van beoogd directeur Eric Paré aan. Tijdens het afscheidsbezoek van het college van b en w van de gemeente Grootegast in Niekerk, Oldekerk en Faan duidde Paré de aanstaande veranderingen als volgt: “Vroeger liep u het gemeentehuis in, straks loopt de gemeente bij u het dorpshuis in.” Kosmeijer knikt: “Kijk, dáár was ik nu graag onderdeel van geweest. Als de theorie in de praktijk zó uitpakt, dan ben ik honderd procent tevreden met wat we hebben bereikt.”
Fier op naar niet het Westerkwartier
Met het wisselen der jaren scheiden de wegen van Henk Kosmeijer en de straks voormalige gemeente Marum, dat opgaat in de gemeente Westerkwartier. Tijd voor nieuwe avonturen. Maar wat gaat de burgemeester straks doen? “In een droom zou ik een week of zes met mijn vrouw naar Azië gaan”, lacht Kosmeijer. “Maar dromen zijn bedrog. Realistisch is dat ik straks aan de slag ga als ZZP’er, waarbij ik mijn diensten zal aanbieden binnen het sociaal domein. We staan voor een grote transformatie waarbij steeds meer zorgtaken terecht komen bij gemeenten. Ook hierin geldt het eerder genoemde principe dat we het eenheidsdenken moeten loslaten. Ik wil vanuit mijn achtergrond als maatschappelijk werker graag een positieve bijdrage leveren aan deze transformatie en gemeenten helpen om hun sociaal domein goed in te richten, waarbij maatwerk voorop moet staan.” Daarbij mogen ook de regeltjes wel wat ruimer worden geïnterpreteerd, vindt Kosmeijer. “Er zijn voorbeelden bekend dat een vrouw met twee kindjes haar baan verliest, gaat scheiden en vervolgens er financieel niet meer uitkomt. Zij kampt met een huurschuld en wordt uiteindelijk ook de woning uitgezet. Zij moet naar een crisisopvang, de kindjes gaan een half jaar naar opa en oma en dan pas maakt de gemeente de schade op. 50 duizend euro aan crisisopvang, plus de maatschappelijke schade van twee kindjes die een hele tijd hun moeder hebben moeten missen. Het is nog maar afwachten wat daar later allemaal achterweg komt. Kijk je vervolgens in de papieren dan blijkt dat deze mevrouw een huurachterstand had van ‘slechts’ 3.500 euro. Dan heb je als overheid ook een afslag gemist en de regeltjes veel te strak toegepast. Daar is winst te behalen en daar help ik graag aan mee.”
 

UIT DE KRANT

Lees ook