‘Het uur U is aangebroken in Nederland’
actueel
Zorgen om bomenbeleid gemeente Leek
LEEK - De wereldwijde klimaatverandering brengt veel ongemakken met zich mee. Steeds vaker stormt het in Nederland en de stormen lijken heftiger te worden dan eerst. Omvallende bomen en afbrekende takken zijn hiervan vaak het resultaat. In de boomrijke buurt aan de rand van Landgoed Nienoord, maken bewoners zich dan ook zorgen. Zij vragen zich af hoe lang dit nog doorgaat. Kortgeleden viel in de buurt nog een boom om, die het huis van één van de buurtbewoners op een haar na miste. Daarnaast lijken de bomen later dan andere jaren hun blad te verliezen waardoor ze meer wind vangen. Een bijkomende factor is het feit dat wanneer één boom tegen de vlakte gaat, andere bomen meer wind vangen en dus kwetsbaarder worden om uiteindelijk om te vallen. Wat weinig mensen weten is dat, wanneer een boom omvalt tijdens een storm, de gemeente zelden aansprakelijk kan worden gesteld. De gemeente controleert gezonde bomen iedere vier jaar, zoals ook wettelijk is afgesproken. Wanneer zij kunnen aantonen dat zij de betreffende bomen hebben gecontroleerd, zijn ze niet meer verantwoordelijk voor eventuele schade bij storm. De heer Geelink, gemeentemedewerker op de afdeling Openbare Werken/Groen, onderkent dit. ‘Wij houden ons vast aan landelijke wetten en regels. Daarin staat dat wij bomen die gezond zijn om de vier jaar moeten keuren en dat doen wij ook. Wanneer een boom dankzij storm omwaait, dan kunnen wij niet aansprakelijk worden gesteld. Als dit gebeurt terwijl er geen storm woedt, dan kunnen wij wel aansprakelijk gesteld worden’, legt hij uit. Ben Sprado, één van de buurtbewoners aan de rand van Nienoord, vindt dat de gemeente zijn beleid ten aanzien van bomen moet herzien. Nu worden enkel bomen die ziek zijn verwijderd, hij zou graag zien dat bomen die een mogelijk gevaar zijn voor de omwonenden, ook worden verwijderd of vervangen. De gemeente ziet hier echter geen heil in, zo zegt meneer Geelink. ‘Als het gaat om storm, dan kunnen wij niets meer doen dan hetgeen wat wij al doen. Namelijk: de bomen controleren volgens de landelijk geldende wetten en regels.’ Een onbevredigend antwoord voor mensen die bang zijn voor omvallende bomen, beseft de ambtenaar zich. ‘Of er iets is wat ze er aan kunnen doen? Nee, dat denk ik niet. Bij storm moet je hopen op het beste. Daarnaast kan het zijn dat een vijftig jaar oude boom, die door de jaren heen minder ruimte heeft gekregen door de aanleg van bijvoorbeeld een oprit, nu minder stabiel is. Al wil ik daarbij wel zeggen dat een grote boom over het algemeen een gezonde boom is. Die boom voelt zich goed op de plaats waar hij staat en zal vaak dus stevig staan.’ In totaal controleert de gemeente zo’n 21.500 bomen op jaarbasis, rekent meneer Geerlink uit. Minder dan één procent hiervan, wordt als ongezond verklaart en dus gekapt. ‘Wel grappig trouwens. We kregen nog wel eens commentaar dat wij alleen maar bomen kapten, maar dat valt dus reuze mee.’ Hoe dan ook, wanneer een boom gezond is, blijft deze staan. De gemeente kan dus geen beleid maken wat rekening houdt met stormschade door omvallende bomen. Ben Sprado denkt er het zijne van. ‘De gemeente zegt dat ze geen beleid kunnen maken, maar ik denk eerder dat het onwil is. Daarnaast is hetgeen wat zij zeggen over de verantwoordelijkheid van de schade wel erg makkelijk. Omdat zij zich houden aan een bepaalde wetgeving, kunnen zij hun handen wassen in onschuld. Maar wat ik mij dan afvraag: hoe zouden zij zich voelen als er iemand komt te overlijden door een omvallende boom op een woning? Ongevalspreventie maakt overigens gewoon deel uit van de gemeentelijke zorgplicht, dus vind ik het onbegrijpelijk dat de gemeente zo laks reageert.’ De zorgen die men in de buurt rondom Landgoed Nienoord heeft, kan breder worden getrokken. Het probleem treft namelijk heel Nederland. Zolang de landelijke politiek geen nieuw beleid maakt, zullen de gemeenten hier waarschijnlijk ook geen beleid op maken. De heer Geelink verwacht echter niet dat de landelijke politiek dit op gaat pakken. ‘Ik denk gewoon dat je er niet veel tegen kunt doen. Tegen natuurgeweld kun je je niet wapenen. Je moet de angst ook niet laten regeren. In Frankrijk bijvoorbeeld, daar hagelt het soms hagelstenen ter grootte van golfballen. Franse automobilisten gaan dan echt geen ijzeren platen op hun dak monteren, om het dak van de auto te beschermen hoor. Dat is gekkenwerk. Daarnaast hebben wij gemiddeld zo’n vijf stormdagen per jaar. De kans is uiteindelijk minimaal dat een boom echt op je huis valt’, zegt hij. Daarnaast klopt het volgens hem niet dat bomen langer hun blad bewaren. ‘De stormen komen vroeger dan andere jaren, waardoor wij het idee hebben dat het blad langer aan de bomen blijft. Dat is niet het geval.’ Bewoners kunnen zelf ook niets beginnen. ‘Je kunt als bewoner een vergunning vragen om een boom te kappen, maar meestal gaat dit niet door. Als gemeente doen wij nog wel eens het nodige snoeiwerk, maar uiteindelijk houd dit stormschade niet tegen’, zegt Geelink. Een groot aantal bewoners aan de rand van Nienoord, zien de vele hoge bomen het liefst verdwijnen. ‘De bomen die de gemeente hier hebben geplant zijn erg mooi. Ze geven deze buurt een hele groene uitstraling. Maar voor de mensen hier leveren ze veel kopzorgen op. Een ouder echtpaar hier in de buurt is bij harde wind doodsbang dat de grote eik achter hun huis gaat omvallen. Er zullen ongetwijfeld mensen zijn die de bomen liever niet zien verdwijnen, maar voor mensen die zulke bomen praktisch in de achtertuin hebben staan, is het uur U aangebroken. Niet alleen voor onze buurt, maar voor heel Nederland.’ De situatie zoals geschetst in de buurt aan de rand van Nienoord is een interessante. Aan de ene kant is daar het landelijke beleid wat gezonde bomen bescherming biedt. Dit zorgt ervoor dat bosrijke omgevingen hun natuurschoon behouden en daar valt natuurlijk wat voor te zeggen. Aan de andere kant zijn daar de bewoners in bosrijke gebieden, die vrezen voor omvallende bomen. En ook daar valt uiteraard wat voor te zeggen. Want wat nou als een boom op het dak van een auto – of erger: een huis – valt? De schade is enorm en zal in het geval van storm niet worden vergoed door de gemeente. Hoge bomen vangen veel wind krijgt in Leek een heel andere betekenis…
LEEK - De wereldwijde klimaatverandering brengt veel ongemakken met zich mee. Steeds vaker stormt het in Nederland en de stormen lijken heftiger te worden dan eerst. Omvallende bomen en afbrekende takken zijn hiervan vaak het resultaat. In de boomrijke buurt aan de rand van Landgoed Nienoord, maken bewoners zich dan ook zorgen. Zij vragen zich af hoe lang dit nog doorgaat. Kortgeleden viel in de buurt nog een boom om, die het huis van één van de buurtbewoners op een haar na miste. Daarnaast lijken de bomen later dan andere jaren hun blad te verliezen waardoor ze meer wind vangen. Een bijkomende factor is het feit dat wanneer één boom tegen de vlakte gaat, andere bomen meer wind vangen en dus kwetsbaarder worden om uiteindelijk om te vallen. Wat weinig mensen weten is dat, wanneer een boom omvalt tijdens een storm, de gemeente zelden aansprakelijk kan worden gesteld. De gemeente controleert gezonde bomen iedere vier jaar, zoals ook wettelijk is afgesproken. Wanneer zij kunnen aantonen dat zij de betreffende bomen hebben gecontroleerd, zijn ze niet meer verantwoordelijk voor eventuele schade bij storm. De heer Geelink, gemeentemedewerker op de afdeling Openbare Werken/Groen, onderkent dit. ‘Wij houden ons vast aan landelijke wetten en regels. Daarin staat dat wij bomen die gezond zijn om de vier jaar moeten keuren en dat doen wij ook. Wanneer een boom dankzij storm omwaait, dan kunnen wij niet aansprakelijk worden gesteld. Als dit gebeurt terwijl er geen storm woedt, dan kunnen wij wel aansprakelijk gesteld worden’, legt hij uit. Ben Sprado, één van de buurtbewoners aan de rand van Nienoord, vindt dat de gemeente zijn beleid ten aanzien van bomen moet herzien. Nu worden enkel bomen die ziek zijn verwijderd, hij zou graag zien dat bomen die een mogelijk gevaar zijn voor de omwonenden, ook worden verwijderd of vervangen. De gemeente ziet hier echter geen heil in, zo zegt meneer Geelink. ‘Als het gaat om storm, dan kunnen wij niets meer doen dan hetgeen wat wij al doen. Namelijk: de bomen controleren volgens de landelijk geldende wetten en regels.’ Een onbevredigend antwoord voor mensen die bang zijn voor omvallende bomen, beseft de ambtenaar zich. ‘Of er iets is wat ze er aan kunnen doen? Nee, dat denk ik niet. Bij storm moet je hopen op het beste. Daarnaast kan het zijn dat een vijftig jaar oude boom, die door de jaren heen minder ruimte heeft gekregen door de aanleg van bijvoorbeeld een oprit, nu minder stabiel is. Al wil ik daarbij wel zeggen dat een grote boom over het algemeen een gezonde boom is. Die boom voelt zich goed op de plaats waar hij staat en zal vaak dus stevig staan.’ In totaal controleert de gemeente zo’n 21.500 bomen op jaarbasis, rekent meneer Geerlink uit. Minder dan één procent hiervan, wordt als ongezond verklaart en dus gekapt. ‘Wel grappig trouwens. We kregen nog wel eens commentaar dat wij alleen maar bomen kapten, maar dat valt dus reuze mee.’ Hoe dan ook, wanneer een boom gezond is, blijft deze staan. De gemeente kan dus geen beleid maken wat rekening houdt met stormschade door omvallende bomen. Ben Sprado denkt er het zijne van. ‘De gemeente zegt dat ze geen beleid kunnen maken, maar ik denk eerder dat het onwil is. Daarnaast is hetgeen wat zij zeggen over de verantwoordelijkheid van de schade wel erg makkelijk. Omdat zij zich houden aan een bepaalde wetgeving, kunnen zij hun handen wassen in onschuld. Maar wat ik mij dan afvraag: hoe zouden zij zich voelen als er iemand komt te overlijden door een omvallende boom op een woning? Ongevalspreventie maakt overigens gewoon deel uit van de gemeentelijke zorgplicht, dus vind ik het onbegrijpelijk dat de gemeente zo laks reageert.’ De zorgen die men in de buurt rondom Landgoed Nienoord heeft, kan breder worden getrokken. Het probleem treft namelijk heel Nederland. Zolang de landelijke politiek geen nieuw beleid maakt, zullen de gemeenten hier waarschijnlijk ook geen beleid op maken. De heer Geelink verwacht echter niet dat de landelijke politiek dit op gaat pakken. ‘Ik denk gewoon dat je er niet veel tegen kunt doen. Tegen natuurgeweld kun je je niet wapenen. Je moet de angst ook niet laten regeren. In Frankrijk bijvoorbeeld, daar hagelt het soms hagelstenen ter grootte van golfballen. Franse automobilisten gaan dan echt geen ijzeren platen op hun dak monteren, om het dak van de auto te beschermen hoor. Dat is gekkenwerk. Daarnaast hebben wij gemiddeld zo’n vijf stormdagen per jaar. De kans is uiteindelijk minimaal dat een boom echt op je huis valt’, zegt hij. Daarnaast klopt het volgens hem niet dat bomen langer hun blad bewaren. ‘De stormen komen vroeger dan andere jaren, waardoor wij het idee hebben dat het blad langer aan de bomen blijft. Dat is niet het geval.’ Bewoners kunnen zelf ook niets beginnen. ‘Je kunt als bewoner een vergunning vragen om een boom te kappen, maar meestal gaat dit niet door. Als gemeente doen wij nog wel eens het nodige snoeiwerk, maar uiteindelijk houd dit stormschade niet tegen’, zegt Geelink. Een groot aantal bewoners aan de rand van Nienoord, zien de vele hoge bomen het liefst verdwijnen. ‘De bomen die de gemeente hier hebben geplant zijn erg mooi. Ze geven deze buurt een hele groene uitstraling. Maar voor de mensen hier leveren ze veel kopzorgen op. Een ouder echtpaar hier in de buurt is bij harde wind doodsbang dat de grote eik achter hun huis gaat omvallen. Er zullen ongetwijfeld mensen zijn die de bomen liever niet zien verdwijnen, maar voor mensen die zulke bomen praktisch in de achtertuin hebben staan, is het uur U aangebroken. Niet alleen voor onze buurt, maar voor heel Nederland.’ De situatie zoals geschetst in de buurt aan de rand van Nienoord is een interessante. Aan de ene kant is daar het landelijke beleid wat gezonde bomen bescherming biedt. Dit zorgt ervoor dat bosrijke omgevingen hun natuurschoon behouden en daar valt natuurlijk wat voor te zeggen. Aan de andere kant zijn daar de bewoners in bosrijke gebieden, die vrezen voor omvallende bomen. En ook daar valt uiteraard wat voor te zeggen. Want wat nou als een boom op het dak van een auto – of erger: een huis – valt? De schade is enorm en zal in het geval van storm niet worden vergoed door de gemeente. Hoge bomen vangen veel wind krijgt in Leek een heel andere betekenis…
