Jan Spandaw neemt afscheid van 4Man Fashion

Afbeelding
actueel
 
Ondernemer in hart en nieren zag Roden groeien tot parel in Drenthe
RODEN – Jarenlang was hij hét gezicht van 4Man Fashion in Roden. Jan Spandaw (67) streek in 1972 in Roden neer en zag het dorp en haar ondernemersklimaat veranderen. Nu, bijna 47 jaar later, gaat Jan met pensioen. Zijn winkel blijft binnen de familie. Zoon Bart neemt vanaf nu de honneurs waar. En Jan? Die zal in Roden een veel geziene gast blijven. Met een schat aan ondernemerservaring en een rugtas vol anekdotes, kijkt Jan terug op de bewogen modejaren in Roden. Zijn eerste jaren in Roden kan Jan zich nog scherp voor de geest halen. Hij kwam met zijn familie uit Haulerwijk, waar ze al generaties lang een mooie modewinkel hadden. Jan was met twintig jaar jong en ambitieus. De familie Spandaw zag potentie in Roden, wat in 1972 nog minder winkels bezat dan Haulerwijk. ‘Roden zag er heel anders uit’, herinnert Jan zich. ‘In Haulerwijk was meer op dat moment, maar wij zagen het in Roden zitten.’ Het was een andere tijd. Een tijd zonder bijvoorbeeld winkelcentrum De Molenhof en zonder de Albertsbaan. Toch bleek de inschatting van de familie Spandaw – namelijk dat Roden potentie had – een juiste te zijn. ‘Ik zag het dorp door de jaren heen groeien en bloeien’, zegt Jan.  Het was voor de familie Spandaw niet moeilijk om hun draai te vinden. Friezen in Drenthe, dat bleek geen punt te zijn. ‘De Drentse gemoedelijkheid zoals Roden die bezat, was heel fijn. We waren hier snel gewend’, zegt Jan. Zijn lidmaatschap bij de Zakenkring bevorderde dit ontzettend. ‘Lid worden van de Zakenkring is voor ondernemers heel belangrijk. Je denkt samen met andere ondernemers na over hoe je Roden aantrekkelijker maakt. Daarnaast bouw je snel een netwerk op. Ik zou iedere ondernemer die zich in Roden vestigt, aanraden om lid te worden.’ In januari 2017 stapte Jan op als voorzitter van de Zakenkring. Maar nog steeds is hij nauw betrokken. ‘Ik volg de Zakenkring nog steeds op de voet. Voor de dorpsontwikkeling is de Zakenkring van groot belang. Net als Roden, heeft ook de Zakenkring een grote ontwikkeling doorgemaakt. Het was een veel kleinere club, maar dat is het nu zeker niet meer. Kijk naar de bijeenkomst van afgelopen week. 110 man in Cuisinerie Mensinge. Fantastisch.’ De familie Spandaw begon in Roden met één zaak voor dames- en herenmode. Later werden de twee pijlers in het kader van ‘specialisatie’ onderverdeeld in twee aparte zaken. Spandaw Mode werd sindsdien bestiert door Jans zuster en 4Man Fashion werd de herenzaak. Het heeft de familie geen windeieren gelegd, vertelt Jan. ‘Dat was een goede stap. Specialiseren is belangrijk voor een kledingzaak.’ Ruim voor de splitsing van de modezaak, zag Jan dat Roden daadwerkelijk uitgroeide tot een parel in Drenthe. Niet in de laatste plaats, meent Jan, door de komst van de HEMA van zijn zwager Remko Offringa. ‘Een HEMA-winkel is heel aantrekkelijk, vergis je niet. Mede dankzij die komst, zag je meer winkels naar het dorp komen.’ Lang niet alle winkels wisten zich te redden in Roden. ‘Hoeveel winkels wel niet zijn gekomen en even later weer zijn opgedoekt in die 47 jaar dat ik hier nu zit… Het hebben van een onderneming is topsport. Iedere dag weer. Je moet doen aan klantenbinding en thuis zijn in goed gastheerschap. Het is allemaal niet zo eenvoudig als het wellicht lijkt. Om klanten aan je te binden moet je ze service bieden’, zegt Jan. Het voordeel is dat Jan goed is met namen. ‘Dat heb je of dat heb je niet’, stelt hij. ‘Het is niet iets dat ik mezelf moest aanleren, maar het heeft zeker geholpen. Mensen vinden het prettig als ze herkend worden. Sommige klanten geven zelfs aan dat ze speciaal naar Roden komen voor onze winkel. Mensen uit Zuidhorn en Assen bijvoorbeeld, die enkel naar Roden komen om hier hun kleding te scoren. Die mensen heb je door je service weten te binden aan de winkel en dat voelt goed.’ Onderdeel van die service was de koffietafel, die Jan als eerste Roner ondernemer in zijn zaak zette. ‘Vroeger werd er altijd gezegd dat aan die koffie tafel “alles werd besproken”. Die koffietafel vervulde inderdaad een grote sociale rol. Klanten en Roners kwamen ook zo wel eens aan, om gewoon even te praten. Het was altijd heel gezellig’, zegt Jan. Zoon Bart herinnert zich plots dat Renze de Vries (de oud voorzitter van FC Groningen en inwoner van Roden), in de kledingzaak te kennen gaf dat ze net een zekere Fandi Ahmad hadden aangetrokken. De rappe speler uit Singapore zou uitgroeien tot een publiekslieveling. Door middenin het verenigingsleven te staan, heeft Jan zich tot een ware Roner ontpopt. Maar hij verloochent zijn afkomst allerminst. ‘Ik ben een Fries en voel me ook zo. Maar ik ben ook een Roner. Ik heb mij hier altijd thuis gevoeld. Of ik veel Friese trekjes heb? Ik ben soms wat stijfkoppig en dat schijnt iets Fries te zijn’, lacht Jan. Terug dan naar zijn kledingzaak, waar hij de laatste 25 jaar hoofdverantwoordelijke voor was. Voor iemand die ondernemen omschrijft als ‘topsport’, zal het vast wennen worden om opeens met pensioen te gaan. Het idee om de verantwoordelijkheid van de zaak over te dragen aan zijn zoon Bart, ontstond eigenlijk pas toen Jan in het ziekenhuis terecht kwam. Hij onderging drie buikoperaties. Dat kostte veel energie. Jan, die voorheen een fanatiek schaatser en wielrenner was, kon het sporten eerst uit zijn hoofd zetten. Een vierde Elfstedentocht zat er niet meer in. Daarnaast was het maar de vraag of hij nog met de volle honderd procent zijn modezaak kon leiden. Zoon Bart, die dertien jaar bij defensie werkzaam was en via omwegen bij FC Groningen en in de veiligheidsbranche terecht kwam, kreeg in februari van dit jaar pas de geest. ‘Ik besefte me dat, als mijn vader zou stoppen met de zaak, er een familiebedrijf zou stoppen na vier generaties. Dat zette mij aan het denken. Ik ben er over na gaan denken en vroeg mezelf af: hoe zou ik dat doen? Daar hield ik bepaalde ideeën aan over, die ik met mijn vader heb gedeeld. We werden enthousiast en zagen het steeds meer zitten’, zegt Bart. Jan houdt er dus mee op. Daarmee komt er een einde aan een levendige ondernemerscarrière. Want naast de zaak in Roden, richtte hij ook De Man in Leek op en was hij oprichter van Digital Fashion. Daarnaast is hij één van de oprichters en aandeelhouders van bierbrouwerij Maallust in Veenhuizen. Over het voortbestaan van 4Man Fashion, is Jan duidelijk: ‘Het is belangrijk dat de zaak nieuw élan krijgt’, zegt hij. ‘Je moet voorop blijven lopen. Met Bart begint de winkel aan een nieuw tijdperk, al zullen we zeker niet alles veranderen.’ Jan heeft er vertrouwen in dat zijn zoon de winkel goed gaat leiden. ‘Het is allemaal een beetje toevallig gegaan. Toen ik in het ziekenhuis lag, nam Bart de honneurs al waar. Dat was toen heel prettig. Het balletje gaat dan rollen en als je vertrouwen in elkaar hebt, dan moet je het gewoon doen. Ik heb er een goed gevoel bij en het gaat me nog steeds aan het hart.’ Bart gaat samen met zijn vrouw en vier personeelsleden de zaak runnen. Of hij nog wat geheime tips heeft gekregen van zijn vader? ‘Jazeker, maar die gaan wij niet onthullen’, zeggen de twee vastberaden. Waar Jan stopt, gaat Bart door. 4Man Fashion blijft dé winkel voor herenmode in Roden. De klant zal hier – geheel volgens de Spandawfilosofie – altijd op één blijven staan. En Jan? Die zal zijn zoon nog van vele adviezen voorzien. Een gedreven ondernemer neemt afscheid, maar zal binnen het Rodense nog heel actief zijn. Zoals je van Jan mag verwachten.

UIT DE KRANT

Lees ook