Leerlingen willen best investeren in moeilijke vakken
actueel
Bijzonder experiment geeft leerlingen meer eigenaarschap
LEEK – De Lindenborg te Leek heeft afgelopen week een bijzonder experiment afgerond. Gedurende vier weken kregen leerlingen uit de eerste klas havo/tl, havo en vwo en de vierde klas vwo, les vanuit de gedachtegang van een nieuw schoolprogramma. Het idee was vrij helder. De leerlingen kregen de mogelijkheid om een aantal lesuren per week zelf in te vullen. Dat kon door te kiezen voor extra uren van een bepaald vak, bijvoorbeeld geschiedenis of wiskunde. Op die manier krijgen de leerlingen meer verantwoordelijkheid en controle over hun lesroosters, en kunnen zij hun tijd wellicht nuttiger besteden. Neem nu brugklasser Femke, die een uur Nederlands inruilde voor een extra uur muziek. ‘De bedoeling is dat je de kinderen meer het gevoel van verantwoordelijkheid geeft voor hun schooltijd’, vertelt leraar Jaap Wils.
‘We dachten na over een systeem waarmee we onze leerlingen meer konden motiveren. Daarbij was de insteek: hoe meer keuze wij aanbieden, des te meer wij de leerlingen kunnen motiveren. De leerlingen kunnen kiezen voor extra ondersteuning bij vakken die zij lastig vinden, maar kunnen ook kiezen voor meer verdieping in een bepaald vak of een vak dat zij gewoon leuk vinden’, vertelt Titia Keuning, afdelingsdirecteur van de Lindenborg. De Lindenborg, onderdeel van rsg de Borgen, deed inspiratie op in Rotterdam. ‘We zijn daar bij het Laurens College wezen kijken. Daar hebben zij het systeem geïmplementeerd en werkt dit heel goed. Door maatwerk en meer keuzevrijheid te bieden, gaan de leerlingen met meer plezier naar school. Het zou mooi zijn als dat in de cijfers dan terug valt te zien. Momenteel zijn we met een speciale projectgroep aan het kijken hoe wij het systeem het beste kunnen ’ De Lindenborg wil het flexsysteem het liefst volgend schooljaar al implementeren. De afgelopen vier weken is het systeem alvast getest, zodat eventuele foutjes kunnen worden voorkomen.
Vier personen die de voor- en nadelen van het flexsysteem aan den lijve hebben ondervonden, zijn muziekleraar Jaap Wils, scheikundedocent Rory Habich, brugklasser Femke en vierdejaars vwo-student Anouk. Zij vertellen dan ook alles over hoe zij de weken hebben ervaren. Opmerkelijk is daarbij de rol van een heuse flexcatalogus. ‘Op donderdagmiddag kun je je vanaf vier uur ’s middags via die catalogus aanmelden voor de flexlessen’, vertelt Femke. Op die manier konden de leerlingen hun voorkeur aangeven. Een goed systeem, zo vindt het viertal. Desondanks valt daar nog wel wat aan te verbeteren. ‘Als ik om drie uur vrij ben, ben ik niet altijd om vier uur al thuis. Tegen de tijd dat ik de computer dan aanzet, zijn de mooiste lessen al bezet’, zegt Femke. ‘Dat is één van de dingen waar je tegenaan loopt’, geeft Jaap toe. ‘Daarom is het goed dat wij het systeem eerst testen, zodat we zulke dingen kunnen verbeteren.’
De vierweekse proef werd niet voor niets toegepast op de brugklas en de vierde klas van het vwo. ‘Bij die specifieke groepen was de meeste ruimte’, zegt scheikunde docent Rory, die flexlessen voor vier vwo verzorgde. Dit beviel hem goed. ‘Het geeft je ruimte om eens iets anders te proberen. Zo gaf ik lessen waarbij de leerlingen zelf tentamenvragen moesten bedenken, om daar aan het eind van de les een quiz van te maken’, zegt hij. Anouk volgde de verdiepingslessen scheikunde en heeft dit als zeer nuttig ervaren. ‘Door zelf de vragen te bedenken, kijk je op een andere manier tegen de vragen aan. Je moet namelijk ook een aantal foute antwoorden bedenken.’ Ook muziekleraar Jaap vond het een prettig experiment. ‘Ik geef les aan de gehele onderbouw van de Lindenborg. Die krijgen één uur les per week, waarin theorie en praktijk gecombineerd moet worden. Met de flexlessen kunnen de leerlingen voor extra uren muziek kiezen, waarin zij bijvoorbeeld meer te weten komen over de blues of zich voor een popband konden aanmelden.’ Omdat de leerlingen zelf meer regie krijgen over welke lessen ze mogen volgen, gaan ze met meer plezier naar school. Dat onderkennen Femke en Anouk, die beiden de voordelen van dit experiment zeker inzien. Waar de school voor moet waken, is dat de leerlingen niet alleen kiezen voor vakken die ze leuk vinden, maar ook vakken kiezen waar ze extra uren voor nodig zijn. In dit kader viel nog een kinderziekte van het systeem op, vertelt Jaap. ‘We wilden bijvoorbeeld een orkest vormen in de flexlessen. Een eis hiervan, was dat de leerlingen die zich opgaven een instrument konden bespelen. Sommigen hebben hier kennelijk overheen gelezen, waardoor niet iedereen dat kon.’ Ook leerlingen die halverwege de testweek van vak wisselden, vormden een klein probleem. Anouk heeft hier wel een idee over. ‘We zouden van te voren moeten weten welke vakken er gedurende een bepaalde periode gegeven worden. Ik had bijvoorbeeld voor een lessenserie archeologie gekozen, en kwam er halverwege achter dat er in de derde week verdiepingslessen aardrijkskunde werden gegeven. Als dat van te voren duidelijk was, had ik wellicht een andere keuze gemaakt.’ Volgens Rory geeft dit vooral aan dat het systeem nog geoptimaliseerd moet worden. ‘De school werkt hard aan een systeem dat dit soort problemen ondervangt. Zelf ben ik enthousiast, aangezien we met een test als deze nadenken over een effectieve manier om goed onderwijs te bieden.’ Daarbij wijst Rory erop dat niet iedere leerling zal springen om de invoering van dit nieuwe systeem. ‘Je moet kijken hoe je leerlingen die niet per se verdieping zoeken, toch kunt motiveren. Ik ben benieuwd hoe wij dat als school gaan aanpakken.’
‘Een voordeel aan de flexlessen, is dat we steeds klassen van rond de vijftien leerlingen hadden’, zegt Jaap. ‘Zo kun je echt de diepte in. Zulke lessen verliezen aan kwaliteit als de groep te groot is.’ Anouk is vooral enthousiast over het aanbod van de lessen. ‘We kregen de mogelijkheid om lessen te volgen zoals archeologie, werken met Excel en 3D-ontwerpen. Dat maakt het jaar toch wat leuker, zeker voor ons. Vier vwo is nogal een saai jaar namelijk’, lacht ze. De flexlessen mogen volgens Anouk als een succes worden gezien. ‘Van klasgenoten hoor ik dat zij veel geleerd hebben van verdiepingslessen en extra begeleiding. Leerlingen willen best meer werken aan een bepaald vak waar ze moeite mee hebben, maar willen geen extra huiswerk.’
Volgend schooljaar wil de Lindenborg beginnen met het systeem voor de brugklas en de vierde klas vwo. Dat houdt in dat Femke pas in de vierde klas – als ze dan op het vwo zit – weer flexlessen krijgt en dat het voor Anouk blijft bij dit experiment. ‘Wel jammer op zich’, zegt Anouk. ‘Ik had hier volgend jaar wel mee door gewild.’
LEEK – De Lindenborg te Leek heeft afgelopen week een bijzonder experiment afgerond. Gedurende vier weken kregen leerlingen uit de eerste klas havo/tl, havo en vwo en de vierde klas vwo, les vanuit de gedachtegang van een nieuw schoolprogramma. Het idee was vrij helder. De leerlingen kregen de mogelijkheid om een aantal lesuren per week zelf in te vullen. Dat kon door te kiezen voor extra uren van een bepaald vak, bijvoorbeeld geschiedenis of wiskunde. Op die manier krijgen de leerlingen meer verantwoordelijkheid en controle over hun lesroosters, en kunnen zij hun tijd wellicht nuttiger besteden. Neem nu brugklasser Femke, die een uur Nederlands inruilde voor een extra uur muziek. ‘De bedoeling is dat je de kinderen meer het gevoel van verantwoordelijkheid geeft voor hun schooltijd’, vertelt leraar Jaap Wils.
‘We dachten na over een systeem waarmee we onze leerlingen meer konden motiveren. Daarbij was de insteek: hoe meer keuze wij aanbieden, des te meer wij de leerlingen kunnen motiveren. De leerlingen kunnen kiezen voor extra ondersteuning bij vakken die zij lastig vinden, maar kunnen ook kiezen voor meer verdieping in een bepaald vak of een vak dat zij gewoon leuk vinden’, vertelt Titia Keuning, afdelingsdirecteur van de Lindenborg. De Lindenborg, onderdeel van rsg de Borgen, deed inspiratie op in Rotterdam. ‘We zijn daar bij het Laurens College wezen kijken. Daar hebben zij het systeem geïmplementeerd en werkt dit heel goed. Door maatwerk en meer keuzevrijheid te bieden, gaan de leerlingen met meer plezier naar school. Het zou mooi zijn als dat in de cijfers dan terug valt te zien. Momenteel zijn we met een speciale projectgroep aan het kijken hoe wij het systeem het beste kunnen ’ De Lindenborg wil het flexsysteem het liefst volgend schooljaar al implementeren. De afgelopen vier weken is het systeem alvast getest, zodat eventuele foutjes kunnen worden voorkomen.
Vier personen die de voor- en nadelen van het flexsysteem aan den lijve hebben ondervonden, zijn muziekleraar Jaap Wils, scheikundedocent Rory Habich, brugklasser Femke en vierdejaars vwo-student Anouk. Zij vertellen dan ook alles over hoe zij de weken hebben ervaren. Opmerkelijk is daarbij de rol van een heuse flexcatalogus. ‘Op donderdagmiddag kun je je vanaf vier uur ’s middags via die catalogus aanmelden voor de flexlessen’, vertelt Femke. Op die manier konden de leerlingen hun voorkeur aangeven. Een goed systeem, zo vindt het viertal. Desondanks valt daar nog wel wat aan te verbeteren. ‘Als ik om drie uur vrij ben, ben ik niet altijd om vier uur al thuis. Tegen de tijd dat ik de computer dan aanzet, zijn de mooiste lessen al bezet’, zegt Femke. ‘Dat is één van de dingen waar je tegenaan loopt’, geeft Jaap toe. ‘Daarom is het goed dat wij het systeem eerst testen, zodat we zulke dingen kunnen verbeteren.’
De vierweekse proef werd niet voor niets toegepast op de brugklas en de vierde klas van het vwo. ‘Bij die specifieke groepen was de meeste ruimte’, zegt scheikunde docent Rory, die flexlessen voor vier vwo verzorgde. Dit beviel hem goed. ‘Het geeft je ruimte om eens iets anders te proberen. Zo gaf ik lessen waarbij de leerlingen zelf tentamenvragen moesten bedenken, om daar aan het eind van de les een quiz van te maken’, zegt hij. Anouk volgde de verdiepingslessen scheikunde en heeft dit als zeer nuttig ervaren. ‘Door zelf de vragen te bedenken, kijk je op een andere manier tegen de vragen aan. Je moet namelijk ook een aantal foute antwoorden bedenken.’ Ook muziekleraar Jaap vond het een prettig experiment. ‘Ik geef les aan de gehele onderbouw van de Lindenborg. Die krijgen één uur les per week, waarin theorie en praktijk gecombineerd moet worden. Met de flexlessen kunnen de leerlingen voor extra uren muziek kiezen, waarin zij bijvoorbeeld meer te weten komen over de blues of zich voor een popband konden aanmelden.’ Omdat de leerlingen zelf meer regie krijgen over welke lessen ze mogen volgen, gaan ze met meer plezier naar school. Dat onderkennen Femke en Anouk, die beiden de voordelen van dit experiment zeker inzien. Waar de school voor moet waken, is dat de leerlingen niet alleen kiezen voor vakken die ze leuk vinden, maar ook vakken kiezen waar ze extra uren voor nodig zijn. In dit kader viel nog een kinderziekte van het systeem op, vertelt Jaap. ‘We wilden bijvoorbeeld een orkest vormen in de flexlessen. Een eis hiervan, was dat de leerlingen die zich opgaven een instrument konden bespelen. Sommigen hebben hier kennelijk overheen gelezen, waardoor niet iedereen dat kon.’ Ook leerlingen die halverwege de testweek van vak wisselden, vormden een klein probleem. Anouk heeft hier wel een idee over. ‘We zouden van te voren moeten weten welke vakken er gedurende een bepaalde periode gegeven worden. Ik had bijvoorbeeld voor een lessenserie archeologie gekozen, en kwam er halverwege achter dat er in de derde week verdiepingslessen aardrijkskunde werden gegeven. Als dat van te voren duidelijk was, had ik wellicht een andere keuze gemaakt.’ Volgens Rory geeft dit vooral aan dat het systeem nog geoptimaliseerd moet worden. ‘De school werkt hard aan een systeem dat dit soort problemen ondervangt. Zelf ben ik enthousiast, aangezien we met een test als deze nadenken over een effectieve manier om goed onderwijs te bieden.’ Daarbij wijst Rory erop dat niet iedere leerling zal springen om de invoering van dit nieuwe systeem. ‘Je moet kijken hoe je leerlingen die niet per se verdieping zoeken, toch kunt motiveren. Ik ben benieuwd hoe wij dat als school gaan aanpakken.’
‘Een voordeel aan de flexlessen, is dat we steeds klassen van rond de vijftien leerlingen hadden’, zegt Jaap. ‘Zo kun je echt de diepte in. Zulke lessen verliezen aan kwaliteit als de groep te groot is.’ Anouk is vooral enthousiast over het aanbod van de lessen. ‘We kregen de mogelijkheid om lessen te volgen zoals archeologie, werken met Excel en 3D-ontwerpen. Dat maakt het jaar toch wat leuker, zeker voor ons. Vier vwo is nogal een saai jaar namelijk’, lacht ze. De flexlessen mogen volgens Anouk als een succes worden gezien. ‘Van klasgenoten hoor ik dat zij veel geleerd hebben van verdiepingslessen en extra begeleiding. Leerlingen willen best meer werken aan een bepaald vak waar ze moeite mee hebben, maar willen geen extra huiswerk.’
Volgend schooljaar wil de Lindenborg beginnen met het systeem voor de brugklas en de vierde klas vwo. Dat houdt in dat Femke pas in de vierde klas – als ze dan op het vwo zit – weer flexlessen krijgt en dat het voor Anouk blijft bij dit experiment. ‘Wel jammer op zich’, zegt Anouk. ‘Ik had hier volgend jaar wel mee door gewild.’
