NL Doet het niet zo heel goed meer

vrijwilligerswerk of ‘een klusje doen’?

REGIO – In een wereld waarin de overheid zich steeds verder en verder terugtrekt en steeds meer van de mensen zelf verwacht wordt, wordt vrijwilligerswerk dus steeds belangrijker. NL Doet is de grootste vrijwilligersactie van Nederland. Twee dagen – vrijdag en zaterdag- werden overal in het land, en dus ook in de regio, vrijwilligerswerkzaamheden uitgevoerd. En toch wordt het minder. En minder. NL Doet het niet zo heel goed meer. Bovendien: vrijwilligerswerk is toch veel meer dan het doen van een klusje?
Neem de opening van NL Doet in Noordenveld. Dé uitgelezen mogelijkheid om het doel van de actie uit te diepen. Kinderen, want daar ging het met name om, inzichtelijk te maken dat vanwege de veranderende wereld het doen van vrijwilligerswerk steeds belangrijker wordt. Dat zonder vrijwilligers er nog maar heel weinig te beleven is. Dat clubs zonder ‘gratis werknemers’ niet functioneren. Maar nee hoor, niets van dat alles. Wethouder Kosters kun je dat niet kwalijk nemen. Hij wilde- vrijwillig uiteraard- de opening wel verzorgen. En dus werden het een paar zinnetjes. Vertelde de wethouder dat het dorpshuis in Peize, want daar was de opening, ook gerund wordt door vrijwilligers. En dat was het dan wel zo’n beetje. Tekenend voor de animo was zeker ook het feit dat een aantal leerlingen ergens halverwege het praatje van Kosters binnen kwamen sjokken. Met lachende gezichten. Niet van plan zich vandaag echt in te spannen. De kinderen vinden NL Doet erg leuk. Vooral omdat de studieboeken dicht blijven. Waarom ze iets doen weten ze niet. Dat wordt ze ook niet verteld. Ze klaren een klusje. Niet meer en niet minder. Het had ook strafwerk kunnen zijn.

Over Kosters gesproken. Zelf verrichtte hij jarenlang vrijwilligerswerk. Hij leidde het bestuur van VV Peize. Was voorzitter dus, naar ieders tevredenheid. Tegenwoordig komt hij er minder aan toe. Wethouder zijn kost meer tijd dan dat in je contract staat, ervaart Kosters ondertussen ook. ‘Misschien moet het college volgend jaar ook gewoon weer meedoen. Ook ik vind dat er wel een beetje meer aan gedaan mag worden’, zei Kosters nog, die zelf vervolgens een rondje door Peize maakte. Om te zien of de kinderen hun werk een beetje naar behoren deden. Toezichthouder Kosters kweet zich uitmuntend van zijn taak.

Naar Alteveer dan maar. Daar staat behalve het kasteel van Sjors van der Heide ook de Prins Willem Alexander Hoeve, tegenwoordig in eigenaar van Aernout Bos, het genie uit Peize. Bos verhuurde het opgeknapte pand aan Stichting Plekzat. Daar wordt vandaag ook gewerkt. Door leerlingen en dor Henk Koekkoek, de grote man van Lijst Groen Noordenveld. Koekkoek doet elk jaar mee. Het ene jaar schildert hij een school, nu ruimt hij op. Snoeit hij en is hij samen met jongerenwerker Theo van der Veen in gevecht met een vlaggenstok. Gerrit Alssema is er ook. In nette kleding. Toeschouwer dus. ‘Ook ik ben van mening dat we bepaalde zaken wellicht toch even anders aan moeten pakken. Maatschappelijk probleem is het vinden van mensen die voor langere periode vrijwilligerswerk willen doen. Wat je hier ziet is inderdaad dat leerlingen klusjes doen. Dat is toch heel iets anders dan vrijwilligerswerk. Een stukje voorlichting zou niet misstaan.’ Terwijl Koekkoek een klusje zoekt, wassen leerlingen de geparkeerde auto’s. Zonder te vragen en zonder enige kennis van zaken. Dat een auto eerst wat vochtig gemaakt moet worden bijvoorbeeld, is de kinderen niet geheel duidelijk. Ze doen maar wat. Niemand die er iets van zegt. Misschien was een ochtendje studie wel beter geweest. Leerzamer zeker. Bovendien: vrijwilligerswerk is geen vrijblijvend werk. En dus klopte het niet dat auto’s een beetje gewassen werden. Dat deuren vergeten werden. De kinderen deden maar wat. De tijd vullen. Van 9.00 uur tot 12.00 uur. NL tijd volmaken in Alteveer. Zoiets.

Terwijl ook bij de voormalige school in Roderesch gewerkt wordt en een vrouw haar auto ziet weigeren pal voor die school, wordt koers gezet richting Nieuw Roden. Naar het voetbalveld, want ook daar is altijd wel werk te doen. En dus mochten leerlingen op komen draven om de andere, zeer trouwe, vrijwilligers te helpen. Voor de kinderen was een leuk project bedacht: het schoonmaken van reclameborden. Zo’n klusje waar de reguliere vrijwilligers liever niet aan beginnen. En het moet gezegd: de kinderen in Nieuw Roden maken wel een gemotiveerde indruk. Zitten op hun knieën de borden te poetsen. En daarvoor is niet eens de stem van voorzitter Witlox nodig, want die schittert door afwezigheid. Die is gewoon aan het werk. Het blijft overigens een mooi complex daar in Nieuw Roden, met zeker het mooiste materiaalhok van de regio. En een mooie tribune. Een prachtig scorebord en nog zo’n ouderwets maar heel praktisch informatiebord pal naast de ingang van de kantine. Dat men in Nieuw Roden rept van datum’s (voor het klaverjassen) in plaats van data, dat maakt niet uit. Iedereen weet wat bedoeld wordt. Het gaat om de boodschap. Minder om de verpakking.
Van het voetbalveld van Nieuw Roden naar Kunstencentrum K38 is niet zo heel ver. Onderweg veel activiteit. Bij het dorpshuis in Nieuw Roden bijvoorbeeld, waar kinderen de tuin doen. Op het gedeelte van de Teken & Schildergroep Roden is geen tuin. Het voormalig schoolplein is tegenwoordig parkeerplaats. Om die parkeerplaats veel hout. En dat hout- schuttingen met name- was toe aan een likje verf. En dus mochten de kinderen kwasten. Samen met Tineke Nieboer, ook al van Lijst Groen Noordenveld. ‘Henk Koekkoek en ik doen dit al jaren. Leuk toch’, zegt Tineke, een natuurtalentje, zo blijkt. Ook de kinderen nemen hier hun taak serieus. Al vrij snel is driekwart van de werkzaamheden klaar. Een jongen heeft twee plastic tasjes van de Actium om zijn schoenen, bang voor een druppeltje verf op zijn dure Nike’s.

In buurgemeente Leek staat NL Doet uiteraard ook op de rol. Mooi initiatief was dat in Woonhaven Leek, een huis waar een aantal demente mensen wonen. Het gezellig hebben. Daar wordt vandaag de tuin en het terras aangepakt. Niet door leerlingen maar door veelal allochtone mannen. Ze komen via Titia ten Have van de Vrijwilligerscentrale Leek. ‘Deze groep mannen zit toch wel in een sociaal isolement. Die komen nergens en hebben alleen contact met andere vluchtelingen. Dit leek ons een prima gelegenheid om ze ‘buiten’ te krijgen’, zegt ze. Titia zit al jaren in het welzijnswerk. Is eigenlijk welzijnswerk, want niemand anders kan zo enthousiast vertellen. Over dwarsverbanden in de welzijnssector, koppelingen, doelgroepen en vooral mensen. Titia geniet dan ook. ‘En de bewoners ook. Echt waar. Ook voor die mensen is dit een heel mooie afleiding. Dat zie je gewoon.’ Voor de actie trekken de mannen een NL Doet T-shirt aan en komen de buttons uit de tas. Een andere groep gaat straks pannenkoeken bakken. Als de klus geklaard is, gaan bewoners en vrijwilligers die samen opeten en zit de dag er op. Overigens: de vrijwilligers in Woonhaven Leek krijgen wel voorlichting. Die weten goed waar ze zijn en wat ze hier doen. Zo kan het dus ook.
Conclusie? Natuurlijk is NL Doet nog steeds een mooi initiatief. Natuurlijk zijn op heel veel plaatsen mooie klusjes geklaard. Maar: waar zijn al die bedrijven die tot een aantal jaren geleden ook met hun personeel meededen? Waar zijn ze gebleven? Waar zijn al die raadsleden? NL Doet drijft vooral op leerlingen. Op kinderen. Die in veel gevallen amper toelichting kregen en maar wat deden. Dat kan de bedoeling niet zijn. En dus kan het beter. Veel beter. Een mooie uitdaging voor 2016.