‘Als het toch niet aan jou ligt, waarom werk je dan niet gewoon mee?’
actueel
Biedt tweede rapport ‘schades NAM’ meer duidelijkheid?
REGIO – De schades ontstaan aan huizen in onder meer Roderesch en Steenbergen zijn, zo liet een door Arcadis opgesteld en door de NAM betaald rapport weten, niet door de NAM veroorzaakt. Oud nieuws. Misschien biedt het tweede rapport meer helderheid over wat de reden dan wél is. Dat rapport, opgesteld aan de hand van door Centrum Veilig Wonen (CVW) verzamelde informatie en door Witteveen en Bos opgesteld, wordt eind deze maand verwacht. Ondertussen gelooft vrijwel niemand van de slachtoffers nog in de onschuld van de NAM. Integendeel. Zeker ook vanwege de houding van de NAM. Zij weigeren namelijk categorisch informatie te verschaffen of anderszins mee te werken. En dus rijst bij mensen de op zich terechte vraag waarom ze niet mee willen werken als ze zo overtuigd zijn van hun onschuld. Over wat speelt rondom de NAM.
Voorbeeld. Jan Willems heeft een schadehuis in Roderesch. Arcadis kwam de schade opnemen. Aan de hand van de uitkomsten van het rapport besloot Jan voor nieuwbouw te gaan. Om te voorkomen dat er straks in zijn nieuwe huis wéér scheuren in muren zouden ontstaan, nam hij contact op met CVW. ‘Ik had, al zeg ik het zelf, best een aardig idee. Ik wilde een aardbewegingsbestendig huis laten bouwen. Als een soort van pilot project. Als de NAM specifieke gegevens over de beweging van de aarde zou geven, zouden de bouwers daar rekening mee kunnen houden. Er zou dan een soort van gebruiksaanwijzing om bestendig te kunnen bouwen ontstaan’, zegt Willems, die bovendien liet weten financieel mee te willen doen in het project. De gegevens krijgt hij echter niet. Ze liggen ergens in een la in Assen, en daar blijven ze. ‘Ook CVW trekt opeens hun coöperatieve houding in. Toen ik kennelijk wat teveel vroeg en mijn teleurstelling liet blijken, vielen ze terug op het feit dat ze er voor de provincie Groningen waren, niet voor Drenthe. Daar nemen ze alleen de schades op. Einde discussie dus’, zucht Jan. ‘Ze adviseren me met hun rapport naar een bureau te gaan voor advies. Maar die weten alleen hoe je een bestaand huis kunt verstevigen en niets over nieuwbouw.’
Het is één van de vele voorbeelden. Bewoners willen graag nieuwe metingen. Willen coördinaten van putten en breuklijnen, willen tiltmeters, willen weten hoe de krachten op hun woning inwerkt en willen gewoon weten waar de schades aan hun huizen door zijn veroorzaakt. Het antwoord is telkens nee of men weet het niet. De NAM noemt de vragen vaak zelfs irrelevant. Zij hebben volgens Arcadis immers nergens schuld aan, dus waarom dan gegevens verstrekken? Volgens slachtoffers ligt het anders en weigert de NAM vooral omdat dit zou kunnen duiden op iets van schuldbekentenis, iets van betrokkenheid. De NAM beroept zich vooralsnog op de uitkomsten van rapport Arcadis, naar verluidt een rapport van een half miljoen euro. De schades zouden veroorzaakt zijn door slechte bouw, constructiefouten en slechte bouwbedrijven. Schades uit onkunde. Of vanwege ouderdom. Zeker is in elk geval dat de schades niet veroorzaakt worden door het waterschap, de rioleringen. En ook niet door wegen. Neem de Veldweg, bij Nieuw Roden. Daar rijdt soms dagen geen enkele auto langs, en toch heeft een huis aan die weg te maken met forse schade. Hoe kan dat? Dat is en blijft de hamvraag.
Insiders hebben wel een verklaring voor het enorme aantal schadegevallen in relatief korte periode. Toen de NAM vergunning kreeg om de capaciteit te vergroten en die vergroting ook werkelijkheid was, is het systeem getest. Zoals wij onze nieuwe auto’s testen op de Duitse snelweg. Doorgaans beweegt– van aardbevingen in ons gebied is geen sprake- de bodem ongeveer drie centimeter omhoog en drie centimeter omlaag per jaar. Dat gaat langzaam. Gelijkmatig, zegt de NAM. Niet echter toen de nieuwe capaciteit getest werd. En toen zijn schades ontstaan aan officieel 93 woningen. Officieel, want in werkelijkheid denkt men het over zo’n 150 schadehuizen te hebben ondertussen. Dat de schades door het testwerk zijn ontstaan, is door niemand overigens nog hard te maken.
Aardbeweging en aardbeving. Dat is iets heel anders. In Roderesch en Steenbergen beweegt de aarde. Mensen voelen niet zelden trillingen. Ook in Groningen worden niet alle schades veroorzaakt door bevingen, zoals vaak wel verondersteld wordt. Boeren daar lieten al weten dat hun land soms wel lijkt te glooien: de aarde beweegt. De NAM beweert anders. Uiteraard. En, zo zeggen ze, dat is ook getest. Dat dit getest is op een stuk land van nog geen twee hectare, zegt men er niet bij. Heel erg representatief is die meting dus niet, zoals toch al grote twijfels zijn ontstaan bij de metingen van de NAM. Vandaar ook dat bewoners graag meer GPS, tril- of verkantelingsmeters geplaatst zouden zien. Het antwoord van de NAM laat zich raden: nee. Zelf zo’n meter aanschaffen is een dure aangelegenheid, al deed een apotheker uit Roden dat ooit wel. Hij kon zelfs de compressor in Langelo meten op het apparaat, iets dat – volgens de NAM- uitgesloten zou moeten zijn.
En dus ergeren gedupeerden zich net als de verschillende bewoners- en belangengroepen zich ondertussen groen en geel. Uiteindelijk weten ze slechts één ding zeker: ze vechten tegen windmolens. Ze zijn de Don Quichottes van nu. De NAM juridisch aanpakken? Probeer dat maar eens. Lukt je nooit. Ook Centrum Veilig Wonen is al lang geen instantie meer die door de mensen serieus genomen wordt. CVW doet wat de NAM vroeger deed: zaken afwijzen. Althans: zo voelen de mensen met schades dat. Ze zijn er vooral voor de NAM, in het geheel niet voor de mensen. Dat Hans Aalders onlangs als een veldheer door de straten van Steenbergen liep, was natuurlijk mooi. Dat gaf hoop. Heel veel kan hij echter ook niet doen. Ook hij kan zich verschuilen achter het feit dat hij Nationaal Coördinator Groningen (en dus niet Drenthe) is, bovendien wordt hij betaald van geld van het Ministerie van Economische Zaken. Henk Kamp is dus zijn baas, zijn geldschieter. En wie betaalt, bepaalt. Zo weet men ondertussen zeker. Soms lijkt de NAM welwillend. Tot het lastig wordt. Mensen wel heel moeilijk gaan doen. In dat kader is het dan ook opzienbarend dat het wel mee wil werken aan een convenant van het Platform met de gemeenten Noordenveld en Leek over schades in de toekomst. Overigens loopt er op dit moment nog een rechtszaak van de gemeenten Noordenveld en Leek tegen de NAM. Reden: drukverhoging. Niemand die de vergunningaanvraag in de media opviel, toevallig stond die er midden in de zomervakantie in. En dus kreeg de NAM die vergunning en heeft het de druk mogen verhogen. Dat overigens tegen alle natuurregels in, het ligt nu zelfs boven de initiële druk. En met terugwerkende kracht gaan de gemeenten daar juridisch tegen ageren.
Inwoners willen gewoon een oplossing. Ze beseffen echt wel dat de NAM niet gaat verhuizen. Of stopt in Langelo. Geluiden beweren dat de opslag in Langelo tot 2070 blijft. De installatie heeft twee miljard euro gekost. En dus sluit je niet zomaar. Wat de gewone man óók steekt, is de zogenaamde juridische discriminatie, de omgekeerde bewijslast. In België bijvoorbeeld, wordt meteen uitgekeerd en moet de NAM in soortgelijke gevallen maar aantonen dat zij de schades niet veroorzaakt hebben (Mijnwet). In ons land is dat anders. Daar moet de arme burger maar bewijzen dat het de schuld is van de NAM. En dat is lastig, zo is al gebleken. De houding van de NAM is de bewoners een doorn in het oog en geeft ze het gevoel dat zij wél de schades veroorzaken. Waarom anders zo dwars? Waarom werken ze nergens aan mee? Is het angst? Is het slim? Wellicht dat het tweede rapport iets meer kan vertellen over de oorzaak van de schades. Dat aspect stond ook voorop bij de formulering van de opdracht van het eerste rapport, Arcadis kleurde dat anders in. Dat bureau bleef maar benadrukken dat de NAM onschuldig was, al was dat dus in het geheel niet de primaire vraag. Waar het wel aan lag, dat kon men ‘niet achterhalen’. Een ding is zeker. De mensen met schades hebben recht op de waarheid. En recht op geld. Ook zeker: dat de schades aan huizen veroorzaakt worden door slechte bouwers, de ondergrond, constructiefouten, pech of onwetendheid van bouwers is kolder. Net als dat het aan de wegen of de riolering zou kunnen liggen Maar waar ligt het dan wel aan?
BIJ KAARTJE
Continue GPS hoogtemeting NAM In de grafiek zijn de continue metingen op locatie Norg/Langelo weergegeven. De meetgegevens zijn geanalyseerd door 06-GPS. Op basis van deze meting is de lineaire dalingssnelheid over de laatste twaalf maanden bepaald. Verder is de absolute verticale beweging berekend ten opzichte van de start van de GPS monitoring in februari 2014. Voor de berekening van de absolute verticale beweging wordt een gemiddelde hoogte uit alle metingen binnen een 25-dagen interval na de start en voor de einddatum bepaald. Vanaf deze datum is een absolute verticale beweging van 3,7 millimeter gemeten, de lineaire verticale bewegingssnelheid bedraagt + 1.8 mm/jaar over de laatste twaalf maanden.
REGIO – De schades ontstaan aan huizen in onder meer Roderesch en Steenbergen zijn, zo liet een door Arcadis opgesteld en door de NAM betaald rapport weten, niet door de NAM veroorzaakt. Oud nieuws. Misschien biedt het tweede rapport meer helderheid over wat de reden dan wél is. Dat rapport, opgesteld aan de hand van door Centrum Veilig Wonen (CVW) verzamelde informatie en door Witteveen en Bos opgesteld, wordt eind deze maand verwacht. Ondertussen gelooft vrijwel niemand van de slachtoffers nog in de onschuld van de NAM. Integendeel. Zeker ook vanwege de houding van de NAM. Zij weigeren namelijk categorisch informatie te verschaffen of anderszins mee te werken. En dus rijst bij mensen de op zich terechte vraag waarom ze niet mee willen werken als ze zo overtuigd zijn van hun onschuld. Over wat speelt rondom de NAM.
Voorbeeld. Jan Willems heeft een schadehuis in Roderesch. Arcadis kwam de schade opnemen. Aan de hand van de uitkomsten van het rapport besloot Jan voor nieuwbouw te gaan. Om te voorkomen dat er straks in zijn nieuwe huis wéér scheuren in muren zouden ontstaan, nam hij contact op met CVW. ‘Ik had, al zeg ik het zelf, best een aardig idee. Ik wilde een aardbewegingsbestendig huis laten bouwen. Als een soort van pilot project. Als de NAM specifieke gegevens over de beweging van de aarde zou geven, zouden de bouwers daar rekening mee kunnen houden. Er zou dan een soort van gebruiksaanwijzing om bestendig te kunnen bouwen ontstaan’, zegt Willems, die bovendien liet weten financieel mee te willen doen in het project. De gegevens krijgt hij echter niet. Ze liggen ergens in een la in Assen, en daar blijven ze. ‘Ook CVW trekt opeens hun coöperatieve houding in. Toen ik kennelijk wat teveel vroeg en mijn teleurstelling liet blijken, vielen ze terug op het feit dat ze er voor de provincie Groningen waren, niet voor Drenthe. Daar nemen ze alleen de schades op. Einde discussie dus’, zucht Jan. ‘Ze adviseren me met hun rapport naar een bureau te gaan voor advies. Maar die weten alleen hoe je een bestaand huis kunt verstevigen en niets over nieuwbouw.’
Het is één van de vele voorbeelden. Bewoners willen graag nieuwe metingen. Willen coördinaten van putten en breuklijnen, willen tiltmeters, willen weten hoe de krachten op hun woning inwerkt en willen gewoon weten waar de schades aan hun huizen door zijn veroorzaakt. Het antwoord is telkens nee of men weet het niet. De NAM noemt de vragen vaak zelfs irrelevant. Zij hebben volgens Arcadis immers nergens schuld aan, dus waarom dan gegevens verstrekken? Volgens slachtoffers ligt het anders en weigert de NAM vooral omdat dit zou kunnen duiden op iets van schuldbekentenis, iets van betrokkenheid. De NAM beroept zich vooralsnog op de uitkomsten van rapport Arcadis, naar verluidt een rapport van een half miljoen euro. De schades zouden veroorzaakt zijn door slechte bouw, constructiefouten en slechte bouwbedrijven. Schades uit onkunde. Of vanwege ouderdom. Zeker is in elk geval dat de schades niet veroorzaakt worden door het waterschap, de rioleringen. En ook niet door wegen. Neem de Veldweg, bij Nieuw Roden. Daar rijdt soms dagen geen enkele auto langs, en toch heeft een huis aan die weg te maken met forse schade. Hoe kan dat? Dat is en blijft de hamvraag.
Insiders hebben wel een verklaring voor het enorme aantal schadegevallen in relatief korte periode. Toen de NAM vergunning kreeg om de capaciteit te vergroten en die vergroting ook werkelijkheid was, is het systeem getest. Zoals wij onze nieuwe auto’s testen op de Duitse snelweg. Doorgaans beweegt– van aardbevingen in ons gebied is geen sprake- de bodem ongeveer drie centimeter omhoog en drie centimeter omlaag per jaar. Dat gaat langzaam. Gelijkmatig, zegt de NAM. Niet echter toen de nieuwe capaciteit getest werd. En toen zijn schades ontstaan aan officieel 93 woningen. Officieel, want in werkelijkheid denkt men het over zo’n 150 schadehuizen te hebben ondertussen. Dat de schades door het testwerk zijn ontstaan, is door niemand overigens nog hard te maken.
Aardbeweging en aardbeving. Dat is iets heel anders. In Roderesch en Steenbergen beweegt de aarde. Mensen voelen niet zelden trillingen. Ook in Groningen worden niet alle schades veroorzaakt door bevingen, zoals vaak wel verondersteld wordt. Boeren daar lieten al weten dat hun land soms wel lijkt te glooien: de aarde beweegt. De NAM beweert anders. Uiteraard. En, zo zeggen ze, dat is ook getest. Dat dit getest is op een stuk land van nog geen twee hectare, zegt men er niet bij. Heel erg representatief is die meting dus niet, zoals toch al grote twijfels zijn ontstaan bij de metingen van de NAM. Vandaar ook dat bewoners graag meer GPS, tril- of verkantelingsmeters geplaatst zouden zien. Het antwoord van de NAM laat zich raden: nee. Zelf zo’n meter aanschaffen is een dure aangelegenheid, al deed een apotheker uit Roden dat ooit wel. Hij kon zelfs de compressor in Langelo meten op het apparaat, iets dat – volgens de NAM- uitgesloten zou moeten zijn.
En dus ergeren gedupeerden zich net als de verschillende bewoners- en belangengroepen zich ondertussen groen en geel. Uiteindelijk weten ze slechts één ding zeker: ze vechten tegen windmolens. Ze zijn de Don Quichottes van nu. De NAM juridisch aanpakken? Probeer dat maar eens. Lukt je nooit. Ook Centrum Veilig Wonen is al lang geen instantie meer die door de mensen serieus genomen wordt. CVW doet wat de NAM vroeger deed: zaken afwijzen. Althans: zo voelen de mensen met schades dat. Ze zijn er vooral voor de NAM, in het geheel niet voor de mensen. Dat Hans Aalders onlangs als een veldheer door de straten van Steenbergen liep, was natuurlijk mooi. Dat gaf hoop. Heel veel kan hij echter ook niet doen. Ook hij kan zich verschuilen achter het feit dat hij Nationaal Coördinator Groningen (en dus niet Drenthe) is, bovendien wordt hij betaald van geld van het Ministerie van Economische Zaken. Henk Kamp is dus zijn baas, zijn geldschieter. En wie betaalt, bepaalt. Zo weet men ondertussen zeker. Soms lijkt de NAM welwillend. Tot het lastig wordt. Mensen wel heel moeilijk gaan doen. In dat kader is het dan ook opzienbarend dat het wel mee wil werken aan een convenant van het Platform met de gemeenten Noordenveld en Leek over schades in de toekomst. Overigens loopt er op dit moment nog een rechtszaak van de gemeenten Noordenveld en Leek tegen de NAM. Reden: drukverhoging. Niemand die de vergunningaanvraag in de media opviel, toevallig stond die er midden in de zomervakantie in. En dus kreeg de NAM die vergunning en heeft het de druk mogen verhogen. Dat overigens tegen alle natuurregels in, het ligt nu zelfs boven de initiële druk. En met terugwerkende kracht gaan de gemeenten daar juridisch tegen ageren.
Inwoners willen gewoon een oplossing. Ze beseffen echt wel dat de NAM niet gaat verhuizen. Of stopt in Langelo. Geluiden beweren dat de opslag in Langelo tot 2070 blijft. De installatie heeft twee miljard euro gekost. En dus sluit je niet zomaar. Wat de gewone man óók steekt, is de zogenaamde juridische discriminatie, de omgekeerde bewijslast. In België bijvoorbeeld, wordt meteen uitgekeerd en moet de NAM in soortgelijke gevallen maar aantonen dat zij de schades niet veroorzaakt hebben (Mijnwet). In ons land is dat anders. Daar moet de arme burger maar bewijzen dat het de schuld is van de NAM. En dat is lastig, zo is al gebleken. De houding van de NAM is de bewoners een doorn in het oog en geeft ze het gevoel dat zij wél de schades veroorzaken. Waarom anders zo dwars? Waarom werken ze nergens aan mee? Is het angst? Is het slim? Wellicht dat het tweede rapport iets meer kan vertellen over de oorzaak van de schades. Dat aspect stond ook voorop bij de formulering van de opdracht van het eerste rapport, Arcadis kleurde dat anders in. Dat bureau bleef maar benadrukken dat de NAM onschuldig was, al was dat dus in het geheel niet de primaire vraag. Waar het wel aan lag, dat kon men ‘niet achterhalen’. Een ding is zeker. De mensen met schades hebben recht op de waarheid. En recht op geld. Ook zeker: dat de schades aan huizen veroorzaakt worden door slechte bouwers, de ondergrond, constructiefouten, pech of onwetendheid van bouwers is kolder. Net als dat het aan de wegen of de riolering zou kunnen liggen Maar waar ligt het dan wel aan?
BIJ KAARTJE
Continue GPS hoogtemeting NAM In de grafiek zijn de continue metingen op locatie Norg/Langelo weergegeven. De meetgegevens zijn geanalyseerd door 06-GPS. Op basis van deze meting is de lineaire dalingssnelheid over de laatste twaalf maanden bepaald. Verder is de absolute verticale beweging berekend ten opzichte van de start van de GPS monitoring in februari 2014. Voor de berekening van de absolute verticale beweging wordt een gemiddelde hoogte uit alle metingen binnen een 25-dagen interval na de start en voor de einddatum bepaald. Vanaf deze datum is een absolute verticale beweging van 3,7 millimeter gemeten, de lineaire verticale bewegingssnelheid bedraagt + 1.8 mm/jaar over de laatste twaalf maanden.