Boek over ‘gouden straatje’ van Roden

Afbeelding
actueel

‘Leven van de melkfabriek Roden-Zevenhuizen’

RODEN – Jan Aukema presenteerde zaterdagmorgen in Fitnesscentrum Roden het boek ‘Leven van de melkfabriek Roden-Zevenhuizen’. De naam van deze zuivelcoöperatie staat nog steeds op de voorgevel van het pand in de Kanaalstraat. Schrijver Aukema woonde vroeger in de boerderij tegenover dit bedrijf, waar half Roden toen direct of indirect van leefde. Hij maakte het leven op en van de fabriek van dichtbij mee. Jan Aukema dook in de 90-jarige historie van deze grote zuivelcoöperatie. Aangevuld met interviews met oud-medewerkers, melkveehouders, melkventers, melkrijders en persoonlijke herinneringen is een prachtig boekwerk ontstaan. Ook het ‘nieuwe bestaan’ na de sluiting in 1982 heeft een plek gekregen. Hoe het platteland van Roden veranderde is aan dit bedrijf mooi af te lezen.

‘Ouderen weten nog hoe het was en welke belangrijke plek de zuivelfabriek in Roden innam voor de groeispurt na 1957 van het dorp’, zegt Aukema. ‘Veel mensen hadden er al mee te maken of verdienden er hun inkomsten mee, ook goed zichtbaar in het dagelijkse straatbeeld van het dorp. Boeren leverden hun melk, melkrijders brachten dat naar de fabriek, personeel verwerkte de melk tot consumeerbare producten en melkventers verkochten de producten aan de consument. Daarnaast zijn er toeleverende bedrijven, winkels, expeditiebedrijven en vele andere die een rol speelden’, weet Aukema. Het dorp leefde voor 1960 van dit bedrijf, toen de economische motor van Roden. En alles moest uiteraard goed bestuurd en georganiseerd worden. De veehouderij en de consument ontmoetten elkaar hier. De melkfabriek is simpelweg heel lang hét toonaangevende bedrijf geweest en niet alleen voor de lokale markt maar ook voor Egypte, Engeland en Azië.

‘Rond 1948 waren in Roden en omgeving rond de duizend mensen financieel direct afhankelijk van de fabriek, waarvan tweehonderd personeelsleden en 750 boeren. Vooral de werkmentaliteit en de grote betrokkenheid van zowel personeel, boeren en bestuurders zijn opvallend. Lange tijd is er in Roden maar één echte fabriek: de melkfabriek, met directeur Annema. In de twintigste eeuw is de Kanaalstraat ook de straat waar in Roden het meeste geld wordt verdiend’, vertelt Aukema. ‘Het is dan het gouden straatje van Roden. Van grote afstand was de fabriekspijp van 56 meter lengte te zien; de sirene elke werkdag om 12.00 uur te horen en dichterbij de melk- en weipoeder te ruiken. Kwam je van elders en je zag de pijp, dan wist je dat je thuiskwam.’ Na de overschakeling vanaf 1960 van kolen op olie en gas speelt de pijp geen rol meer in de afvoer van kwalijke gassen. Maar als symbool en als spektakel trekt de val van de pijp in 1982 niet voor niets grote aandacht. Na de val wordt het voor oud-inwoners boven Roden ‘leeg in de lucht’. De gebouwen krijgen een nieuwe bestemming en nieuwe bewoners. Dit en nog veel meer valt te lezen in deze uitgave, met tweehonderd illustraties en veel herkenbare, menselijke verhalen. Het boek is vanaf nu verkrijgbaar bij Boekhandel Daan Nijman.

UIT DE KRANT

Lees ook