Burgemeester Ard van der Tuuk in gesprek met Wiert van der Net

“We hopen dat we op deze manier blijvende aandacht kunnen besteden aan de historie”

WESTERKWARTIER – Deze week gaat burgemeester Ard van der Tuuk in gesprek met Wiert van der Net in het kader van #SamenDoor. De inwoner van Aduard heeft 47 jaar bij de politie gewerkt, maar is inmiddels gepensioneerd. Sindsdien is hij actief als vrijwilliger bij de Voedselbank Het Hogeland en is hij voorzitter van MFC De Meeden in Aduard. Daarnaast is hij betrokken bij het 4 mei comité Aduard. Vanuit die hoedanigheid heeft hij, samen met de andere 4 mei comités uit het Westerkwartier, iets bijzonders geïnitieerd om ook in coronatijd aandacht te besteden aan de Dodenherdenking.

Van der Net is gewend om hard te werken. Bij de politie werkte hij zo’n 40-60 uur per week. Toen hij met pensioen ging hield dat ineens op en dat was even wennen. “Ik voelde opeens een bepaalde leegte”, vertelt de Aduarder in gesprek met de burgemeester. “Om dat op te vullen, ben ik vrijwilligerswerk gaan doen bij de Voedselbank Het Hogeland. Daar vul ik sindsdien vele uren mee en dat voelt voor mij heel goed. Ik kan namelijk totaal niet stilzitten”. Sinds de coronacrisis merkt Van der Net dat het ook bij de Voedselbank anders gaat dan voorheen. “We hebben er bij het vullen van de voedselpakketten weinig last van, maar de cliënten moeten wel zelf hun pakket komen ophalen en dat is wel lastig. We waren gewend dat men bij ons kon ‘winkelen’, maar sinds de coronacrisis kan dat niet meer. Mensen mogen bij ons niet naar binnen, waardoor ze buiten hun pakket in ontvangst kunnen nemen”.

4 mei comité Aduard
Van der Tuuk waardeert de werkzaamheden van Van der Net ontzettend, maar kent de Aduarder vooral uit een andere hoedanigheid. Al enige tijd is Van der Tuuk met de 4 mei comités uit de gemeente Westerkwartier in gesprek om te kijken hoe ze 4 mei dit jaar kunnen vormgeven. Van der Net is een van de personen die daarbij betrokken is. “Dat doe ik ook al jaren”, zegt hij. “Ik ben er een aantal jaren geleden voor gevraagd, omdat een van de slachtoffers die op het monument in Aduard staat een oom van mij is. Ik heb hem niet gekend, want ik ben van ver na de oorlog. Mijn oom is al in 1939 omgekomen. Toen was de oorlog in Nederland nog niet eens begonnen, maar hij wordt wel een oorlogsslachtoffer genoemd”. Toen Van der Net werd gevraagd voor het 4 mei comité, ging hij daar gelijk op in: “Ik had altijd al wat met 4 mei, omdat ik elk jaar met mijn ouders mee ging naar de Dodenherdenking. Ik vond het mooi dat ik er op deze manier bij betrokken kon zijn”.

Inmiddels is Van der Net twintig jaar betrokken bij het 4 mei comité Aduard en door de jaren heen heeft het comité geprobeerd om de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog meer onder de mensen te brengen. “Op het monument in Aduard staan achttien namen, maar niemand in het dorp kende die personen of de verhalen daarachter”, vertelt Van der Net. “Daar wilden we graag verandering in brengen. We hebben daarom alle verhalen die er waren gebundeld en verspreid, te beginnen bij de scholen in het dorp en dat is een gouden greep geweest. De jeugd wil namelijk graag verhalen, die ze op school horen, doorvertellen aan hun ouders. Op die manier kwamen zij ook dingen te weten die ze eigenlijk niet wisten. Zij wilden vervolgens meer weten en op die wijze is het balletje gaan rollen. Doordat veel inwoners van Aduard de verhalen achter de oorlogsslachtoffers kennen, leven zij op een bepaalde manier tussen de burgers. De inwoners krijgen er nu een gezicht bij”.

In de regio zijn nog meer monumenten, waar de namen van oorlogsslachtoffers op weergegeven zijn. Het 4 mei comité Aduard heeft ook het initiatief genomen om op die plekken de oorlogsslachtoffers een gezicht te geven. “Er zijn dertien plekken waar iets is gebeurd en als je daar bent, moet je ook weten wie dat waren en wat er met hen is gebeurd”, vertelt Van der Net. “Daarom hebben we, in samenwerking met de toenmalige gemeente Zuidhorn, een project ontwikkeld om plaquettes te ontwerpen, waarop de namen, geboortedata, sterfdata en foto’s van de slachtoffers worden afgebeeld. Dit hebben we gecombineerd met een QR-code, welke mensen kunnen scannen en vervolgens op de website wkregister.nl komen waarop het hele verhaal achter de desbetreffende persoon te vinden is. Op deze manier krijgt echt iedereen een gezicht”.

Fietsroutes voor herdenking 
Elk jaar organiseren de verschillende 4 mei comités in de gemeente Westerkwartier een herdenking, maar vanwege de coronacrisis is het nu voor het tweede jaar op rij dat dat niet mogelijk is. Toch wilden zowel de comités als de gemeente ook dit jaar stilstaan bij de Tweede Wereldoorlog. “Je zou juist in deze tijd de saamhorigheid van een herdenking willen voelen, maar dat kan niet”, zegt Van der Tuuk. “Het 4 mei comité Aduard kwam echter met het idee om toch aandacht te besteden aan de Tweede Wereldoorlog en uiteraard wilden wij dit graag steunen”. Het comité nam namelijk het initiatief om een fietsroute te ontwerpen, welke langs de verschillende plaquettes in Aduard gaat. “Fietsen kan namelijk altijd”, zegt Van der Net. “We hadden het idee voor een route langs de Aduarder plaquettes, maar beseften toen ook dat we de gehele gemeente erbij konden betrekken. Daarom hebben we ook de andere 4 mei comités benaderd”.

Het idee van het 4 mei comité Aduard heeft uiteindelijk geresulteerd in zes fietsroutes langs de verschillende plaquettes in de gemeente Westerkwartier, die allemaal met elkaar verbonden zijn. Als één route voor fietsers tekort is, kunnen ze daarom mooi aansluiten op een andere fietsroute. “Zo kan men door de hele gemeente Westerkwartier fietsen”, aldus Van der Net. De burgemeester is ontzettend blij met het initiatief, waarmee de gemeente Westerkwartier volgens hem nu een gouden formule heeft. “We hebben een formule waarmee mensen naar buiten komen én de mooie plekken in het Westerkwartier kunnen bezoeken. De fietsroutes haken namelijk aan op al bestaande fietsroutes. De inwoners kunnen het fietsen nu combineren met gedenken wat er is gebeurd. Alles in de eigen tijd en met de eigen beleving. Het is mooi in de coronatijd, maar ook voor daarna”.

De gemeente Westerkwartier heeft het ontwerp voor de fietsroutes gemaakt en het boekje is verkrijgbaar bij diverse winkels in de gemeente Westerkwartier die worden genoemd op de website van de gemeente, maar ook bij de gemeentehuizen Zuidhorn en Leek en bij de plaatselijke 4 mei comités. Er is voldoende voorraad waardoor de boekjes het hele jaar te krijgen zijn. “We hopen natuurlijk dat veel mensen er gebruik van maken en dat we op een blijvende manier aandacht kunnen besteden aan de historie”, aldus Van der Tuuk.