Burgerberaad: inwoners bedenken zelf oplossing voor complexe vraagstukken

Afbeelding
actueel

NOORDENVELD – Er moet vernieuwing komen in de bestaande democratie. Dat vinden politica Anita van de Noord en Ype Dijkstra uit Roden. De inspraak zoals het bedoeld is werkt niet, vindt het duo dat zich hard maakt voor een burgerberaad in de gemeente Noordenveld. Het is zoals het vaak gaat: mensen zien een probleem, spreken in of schrijven een brief die vervolgens op de stapel belandt. ‘We hebben kennis genomen van uw standpunt en zullen deze betrekken bij de besluitvorming’, luidt meestal de standaard reactie van de gemeente, zeggen Van der Noord en Dijkstra. ‘Dat moet anders. We moeten de democratie ontdoen van de slijtage die er is.’


‘Je creëert een samenleving waar je samen voor staat’



Het is precies waar Anita van der Noord tegenaan loopt in de gemeente Noordenveld. Veel gaat goed vindt het raadslid van de duofractie PvdA/GroenLinks, maar op het gebied van participatie valt er nog wel het een en ander te verbeteren. Ze zocht contact met een ‘oude rot in het vak’, iemand met ervaring en die weet hoe processen binnen gemeenten lopen. Samen maken ze zich sterk voor een burgerberaad in Noordenveld. Iets dat ook in andere Nederlandse gemeenten in opmars is.


Slijtage


‘Inwoners signalaren problemen wel, maar voelen zich niet herkend en erkend door de overheid’, begint Ype Dijkstra die sinds vorig jaar in Roden woont. ‘De invulling van de democratie vraagt om andere oplossingen op bepaalde punten. Neem de windmolens in Groningen. Die zijn daar zomaar neergeplempt. Inwoners voelen zich niet erkend en gehoord. We moeten de slijtage in de bestaande democratie die er sinds Thorbecke is gekomen wegwerken. Formules voor betere processen liggen voor het oprapen, daar moet je iets mee doen.’ Dijkstra weet als oud-burgemeester waarover hij praat. Tijdens zijn politieke loopbaan was hij in de periode van 1984 tot 2007 burgemeester van vier Nederlandse gemeenten, waarvan de laatste periode in Zeewolde. Nu de gemeente niet meer om participatie heen kan en de gemeenteraadsverkiezingen voor de deur staan is dit hét moment om een burgerberaad aan te kaarten, vinden Dijkstra en Anita van der Noord. Van der Noord is aanjager als het gaat om jongeren meer te betrekken bij politiek besluitvorming. Regelmatig loopt ze tegen een haperend participatiebeleid aan in de gemeente. Invoering van het burgerberaad zou een goede stap zijn om inwoners ook echt te betrekken, stelt de politica.


Een burgerberaad is een groep van gelote inwoners van de gemeente Noordenveld. Dijkstra: ‘Die groep, zeg 100 mensen, wordt via een aselecte steekproef samengesteld en is een afspiegeling van de bevolking: man/vrouw, jong/oud en hoog en laag opgeleid. Het burgerraad kan ingeschakeld worden als de raad er zelf niet uitkomt. De groep bedenkt zelf een oplossing voor de bepaalde kwestie zonder bemoeienis van de overheid. Dat kost tijd en geld, en die tijd moet je het geven, maar die oplossing komt er’, weet Dijkstra die de gemeente Zeist als voorbeeld aanhaalt. ‘Zeist had een financieel probleem: een tekort van 1.7 miljoen euro. Daar is het burgerberaad mee aan de slag gegaan. Ze hebben een miljoen euro weten weg te werken. Zestig suggesties zijn er ingediend. Daarvan zijn er twee niet overgenomen. Dit speelde zich eind vorig jaar af, in de coronatijd. Je ziet het nu in veel meer gemeenten ontstaan.’


Raad geeft mandaat


Mandaat van de raad is nodig om het burgerberaad aan de slag te zetten met een bepaald vraagstuk. Vervolgens neemt de raad zelf tijdelijk afstand, legt Dijkstra uit.  ‘Een burgerberaad zou heel efficiënt kunnen zijn bij opgaven als wonen, energie, (jeugd)zorg of onderwijs; ingewikkelde maatschappelijke vraagstukken.’ Van der Noord: ‘Het werkt twee kanten op. Als het burgerberaad zelf een oplossing heeft bedacht, geeft dat een gevoel van trots. Dan creëer je een samenleving waar je samen voor staat.’ De samenstelling van het burgerberaad wisselt per thema. Mensen die deel willen nemen kunnen dat aangeven via een bepaalde link die op de website van de gemeente te vinden is. Vervolgens krijgt een deel daarvan uit uitnodiging van de gemeente doormiddel van de aselecte steekproef. Dijkstra: ‘Het burgerberaad krijgt geld mee. Daarvan kunnen ze deskundigen inhuren. Ook benoemen ze hun eigen voorzitter.’ Binnenkort gaat het duo in gesprek met burgemeester Klaas Smid om hem alvast warm te maken voor het initiatief.

UIT DE KRANT