Continuïteit ‘cultureel Roden’ in gevaar zonder extra middelen

Landgoed Mensinge wil meer subsidie

RODEN – Maak van de Brink een bruisend, cultureel centrum. Dat was pakweg zes jaar geleden de opdracht die door de gemeente Noordenveld gegeven werd. Wel, dat bruisende, culturele centrum is er: Landgoed Mensinge. Met een drukbezocht theater, een prima draaiende bioscoop, een museum, De Landskeuken, een jeugd theaterschool en Mensinge Events. Missie geslaagd dus. Maar nu? Deze week presenteerde Landgoed Mensinge een nieuw beleidsplan voor de komende jaren. Dit plan staat in het licht van behouden van hetgeen is opgebouwd. Het blijkt dat het bijzonder lastig is – nu al- om met de huidige subsidie alle ballonnen in de lucht te houden en neemt de druk op de organisatie zorgwekkend toe. En dus wil Landgoed Mensinge meer subsidie, 350.000 euro per jaar om precies te zijn. Dat is 125.000 euro meer dan nu beschikbaar wordt gesteld.

Landgoed Mensinge heeft zich de afgelopen jaren enorm ontwikkeld. Het theater kent een hoge bezettingsgraad, de bioscoop blijkt duidelijk van toegevoegde waarde met plus 9000 bezoekers en het museum wordt jaarlijks door meer dan zevenduizend mensen bezocht. Dat geldt ook voor De Landskeuken. ‘We bieden 1018 culturele activiteiten per jaar’, zegt directeur Ids Dijkstra. ‘Dat zijn dus drie culturele activiteiten per dag. De havezate is 170 dagen per jaar geopend en organiseert drie exposities. Daarnaast is de havezate op tien zondagen open, met randprogramma. Ook de Landskeuken is 170 dagen per jaar open, biedt drie evenementen en twintig openbare en veertig besloten workshops. Het theater biedt 65 professionele tentoonstellingen, twintig zondagmiddag concerten, 45 huisconcerten en vijftien sociaal culturele evenementen en dan hebben we ook nog de jeugdtheaterschool met drie groepen, 78 lessen en drie uitverkochte voorstellingen. In de cinema vertonen we negentig filmhuisfilms, 113 populaire -en 149 jeugdfilms. Inmiddels komen op jaarbasis meer dan negenduizend mensen naar de bioscoop. Nieuwe tak is Mensinge Events, dat cultuur, economie en leefbaarheid verbindt. En dus kunnen we tevreden zijn, want zonder overdrijven is er sprake van een bruisend, cultureel centrum.’
In het nieuwe beleidsplan wordt ingegaan op de waarde van Landgoed Mensinge. Op basis van het rapport ‘De waarde van Cultuur in cijfers’ van Gerard Marlet en Joost Poort, voegt Landgoed Mensinge jaarlijks een maatschappelijke waarde van ruim 1.4 miljoen euro toe. De som is de optelling van alle waarden, van de waardestijging van de grond (optiewaarde) tot en met de bijdrage aan de leefbaarheid (sociale waarde). Ook wat betreft de subsidies is onderzoek gedaan. Op basis van onderzoeken van AVACON, BMC en K+V blijkt dat Landgoed Mensinge hekkensluiter is in vergelijking met andere, vergelijkbare culturele instellingen. De ‘toppers’ krijgen jaarlijks tussen de vijf en zes ton subsidie, terwijl 325.000 euro het minimale is. Landgoed Mensinge zit daar nu dus ver onder. Uit de onderzoeken blijkt verder dat de prestaties goed zijn én dat er veel vraag is. ‘De subsidie van de gemeente Noordenveld bedraagt nu 225.000 euro per jaar. Daar gaat in 2018 echter nog eens 25.000 euro af. Dat betekent ook dat we vanaf 2018 60.000 euro verlies zullen gaan maken. Uiteraard zetten we ons optimaal in voor het verwerven van gelden uit fondsen en krijgen we een prima bijdrage van vrienden. Dat geldt ook voor eenmalige bijdragen. Het is simpel: de continuïteit van Landgoed Mensinge is niet duur, maar kost wél geld. De jaarlijkse waarde ligt op 1,4 miljoen, we vragen 350.000 euro per jaar. Wat we vragen is minimaal noodzakelijk om de continuïteit te waarborgen. Dus 60.000 euro extra om verliezen te voorkomen en een extra jaarlijkse bijdrage van 65.000 euro om de continuïteit te kunnen waarborgen. Het is aan de politiek welke keuzes er gemaakt worden. Bij de vorige bezuinigingsronde is het vraagstuk teruggeven aan het bestuur, wij vinden dat de politiek nu kleur moet bekennen. Geen extra geld? Dan zal er ‘iets’ veranderen. Dat ‘iets’ kan zijn dat we dingen (moeten) afstoten. Dat we niet verder kunnen, niets nieuws meer kunnen bieden. Maar eigenlijk wil ik daar helemaal niet aan denken. Ik ga er van uit dat we ons de afgelopen jaren bewezen hebben en dat ook politiek Noordenveld de waarde daarvan inziet.’
Dijkstra vertelt verder over de druk op de organisatie. ‘Het bestuur heeft onlangs aangegeven zich zorgen te maken over de continuïteit. Over de toekomst dus. Nou, ik maak me wat betreft medewerkers en vrijwilligers nu al zorgen. Ons bestuur bestaat uit mensen uit het zakenleven. Als die een dergelijke waarschuwing afgeven, dan moet je dat ook politiek serieus nemen. In Nederland werkt het echter vaak andersom, weet ik uit ervaring, Daar worden pas hulp geboden als er slecht gepresteerd wordt. We werken hier met zes betaalde krachten en 115 vrijwilligers. Voor de aansturing van die vrijwilligers is 0.75 fte beschikbaar. Vervang in een bedrijf maar eens 7 fulltimers door 115 parttimer van 2 uren per week. Maak daar maar eens roosters voor. Is amper te doen. En dan heb ik het nog niet eens over de communicatie met de vrijwilligers. Die schiet, geef ik grif toe, nu tekort. Daar is te weinig tijd voor. Er is veel verloop onder de betaalde krachten. Dat heeft weer te maken met de relatief lage salarissen die we betalen en het beperkt aantal uren dat we kunnen bieden. En vergeet niet: alle mensen die op de loonlijst staan, doen ontzettend veel meer. Uit liefde voor Landgoed Mensinge. Ze zijn echt 24/7 bereikbaar. Maar is het reëel dat van ze te blijven vragen? Volgens mij kún je dat simpelweg niet van ze blijven vragen’, zegt Dijkstra.
Landgoed Mensinge wil bovendien ook op zoek naar jongeren, zowel als bezoeker als vrijwilliger. De ideeën worden achter de schermen al uitgewerkt. ‘PR voor Landgoed Mensinge is PR voor Noordenveld. Willen we continuïteit, dan moeten er meer middelen vrijgemaakt worden. De rek is er nu uit. Met de huidige subsidie is het onmogelijk alle ballonnen in de lucht te bouwen. En dat willen we toch niet? De opdracht was om een bruisend, cultureel centrum rond de brink te creëren. Nu dat er is, zou het vreemd zijn dit niet te koesteren en verder uit te bouwen, laat staan daar nog minder middelen voor beschikbaar te stellen. De vraag is daarom geen openingsbod maar een reel onderbouwd en getoetste minimale eis. Het woord is aan de politiek.’
KADER
DSP Benchmark
DSP Benchmark rapporteerde ook positief over het functioneren van Landgoed Mensinge. De conclusies: de grootste culturele output, de hoogste bezettingsgraad, de hoogste eigen inkomsten, de minste betaalde krachten, het laagste uurloon en de laagste subsidie. Landgoed Mensinge, zo luidt de conclusie van het rapport, presteert goed en de bezoekersaantallen duiden dat er vraag is in de samenleving.