“De droogte kan funest zijn voor diverse plant- en diersoorten”
Boswachter Albert Heckel over de droogte in de Kop van Drenthe
REGIO – Tussen Groningen en Assen bevindt zich het prachtige natuurgebied de ‘Kop van Drenthe’. Het is een gebied dat elke kilometer anders is door de overgangen tussen zand, klei en moeras. Door de droogte van de afgelopen weken, en de droge periodes van vorig jaar, is het gebied aan het veranderen. “Dat hoeft niet altijd slecht te zijn”, vertelt boswachter Albert Heckel. “Voor sommige planten en dieren is het juist goed en voor de anderen wat minder. Echter merk je wel dat het nu wel heel erg droog is. We moeten wel heel veel regen krijgen, willen we terug naar de ‘oude’ situatie.”
In de Kop van Drenthe bevinden zich diverse, kleinere soorten natuurgebieden. “We hebben natte en droge gebieden”, laat Heckel weten. “De droge gebieden kunnen in principe goed tegen de droogte van de afgelopen weken. De natte gebieden daarentegen wat minder. Je merkt dat de grondwaterstand in het gebied lager is dan normaal. Ook hebben de beekjes minder water en vallen de natte laagtes in het gebied droog. Dat is geen goed teken.” De droogte in het landschap komt niet alleen door de droge periodes van de afgelopen weken, maar ook door de droogte van vorig jaar. Twee hele droge periodes in een jaar tijd dus. “Vlakbij Veenhuizen heb je bijvoorbeeld een groot Veengebied wat eigenlijk goed nat moet blijven”, gaat Heckel verder. “Hierdoor blijven er genoeg wormen in het grondoppervlak en op deze manier kunnen dieren er goed bij. Dat is op dit moment niet het geval, waardoor dieren opzoek moeten naar ander voedsel. Als dat er niet is, kan dat zelfs oorzaak zijn voor het verdwijnen van die diersoort in het gebied.”
In de Kop van Drenthe zijn er zijn bijvoorbeeld diverse vlindersoorten, die afhankelijk zijn van een nat veengebied. “Deze vlinders zijn gewend aan een kouder klimaat, wat ook geldt voor verschillende vogelsoorten”, laat Heckel weten. “Met hen gaat het wel slecht op dit moment. De vogels kunnen niet bij hun voedsel komen. Hetzelfde geldt voor de das, die het ook heel moeilijk heeft door de droogte. En dan hebben we natuurlijk nog de vissen waar het heel slecht mee gaat. Logischerwijs kunnen ook zij niet zonder water leven.” De droogte is voor andere planten- en diersoorten juist zeer welkom. Onder andere de kever en de eikenprocessierups leven van de droge periodes. “Met de eikenprocessierups gaat het echt heel goed”, vertelt Heckel. “Maar dat is inmiddels wel bekend in heel Nederland. In principe is het niet erg dat andere diersoorten in het gebied komen, maar het moet niet monotoon worden. Het landschap moet juist diverse diersoorten hebben.”
Zoals Heckel al eerder aangaf, is de droge periode van vorig jaar ook oorzaak van de droogte in het gebied op dit moment. “De waterstand was tot een paar weken geleden weer bijna op het normale peil”, vertelt de boswachter. “Maar nu is het weer verder teruggezakt. Ik liep van de week nog door het gebied en dan zie je sloten droog liggen, die normaal volstaan met water. In de winter loop ik er altijd met laarzen aan, maar op dit moment kan het gewoon met lage schoenen.” Naast alleen de droge beekjes is er nog iets wat opvalt in het landschap. “De bomen en struiken verkleuren ontzettend snel”, gaat Heckel verder. “Op dit moment hebben ze al herfstkleuren, wat normaliter pas zo rond september/oktober het geval is. In principe is dat niet erg, maar bomen kunnen op deze manier wel afzwakken. Door het afzwakken kunnen de ‘slechte’ insecten toeslaan, wat dan funest is voor een boom. Hierdoor neemt de sapstroom van de boom af, waardoor hij doodgaat”.
Inmiddels kijkt Heckel uit naar de nodige regenval in het gebied, waardoor de beekdalen zich weer met water gaan vullen. “Regen is altijd goed”, vertelt de boswachter. “Uiteraard willen we een natuurlijke waterstand hebben. Een aantal jaren geleden hebben we sloten gegraven, omdat er normaliter in ons land veel regen valt. Die sloten hebben op dit moment helemaal geen zin”. Heel Staatsbosbeheer hoopt inmiddels op veel regen. Maar kan er ook teveel regen vallen? “Eigenlijk niet”, laat Heckel weten. “Drenthe is redelijk hoog gelegen. Al het teveel aan water dat valt, stroomt zo richting de Noordzee, waardoor wateroverlast bijna onmogelijk is.”
Tot slot maakt Heckel kenbaar dat Staatsbosbeheer op 19 augustus gaat verhuizen van de locatie aan de Oosterweg 4 in Langelo naar de Donderseweg in datzelfde dorp. “Al sinds 1978 zat Staatsbosbeheer in de boerderij aan de Oosterweg”, vertelt Heckel. “Na ruim dertig jaar maken we de stap naar een nieuw kantoor bij het voormalig munitiedepot Donderboerkamp, waar we ook een paar oudere munitiebunkers huren”. De belangrijkste reden voor de verhuizing is de optimalisatie van de werkzaamheden van Staatsbosbeheer. “Het werk brengt ontzettend veel variatie met zich mee”, laat de boswachter weten. “Wij hebben naast ons werk in de natuurgebieden ook te maken met gebruikers, buren, bestuurders, pachters, waterschappen, aannemers en andere belangengroepen. Op onze nieuwe locatie komen we op een centralere plek, waar we ook meer contact hebben met andere bezoekers”. Op zaterdag 12 en zondag 13 oktober houdt Staatsbosbeheer een open dag op de nieuwe locatie.
