De laatste strohalm voor de leefbaarheid

actueel
Herindeling Column 3
Ik zou zo graag een leuke en vooral positieve column willen schrijven over de herindeling. En dat ga ik binnenkort ook doen. Dat is bij deze beloofd! Maar niet voordat de grootste zorgen zijn geuit. Afgelopen weekend werd de laatste kerkdienst gehouden in Kommerzijl. Dit exact één week nadat ook buurdorp Niezijl afscheid had genomen van haar kerk. Wees gerust, de kerken zelf staan er gelukkig nog, de functie is alleen opgeheven. De kerkgemeenten werden te klein en zijn daarom samengegaan met Grijpskerk. Op zich logisch, als men puur naar de kille cijfers kijkt. Een voorziening die te weinig publiek trekt verliest haar bestaansrecht. Zodra de kosten de baten overschrijden, of er gewoonweg geen mensen meer te vinden zijn om een voorziening draaiende te houden, valt het doek. Dat geldt voor sportclubs, dansbijeenkomsten en commerciële horeca. Toch wil ik wel een lans breken voor andere voorzieningen. Dit in het kader van het mooie woord ‘leefbaarheid’. Dat werd mij afgelopen week duidelijk in het mooie Kommerzijl, voor zover het al niet was ingewreven in Doezum. Een kerk, een school en een dorpshuis zijn essentieel om dorpen niet –en u mag dit letterlijk nemen- uit te laten sterven. Laten we bij het meest recente beginnen. Deze week staat er een artikel in De Streekkrant over het verdwijnen van de kerk in Kommerzijl. Daarvoor was ik in het mooie dorpje aan de voet van het Middag-Humsterland voor een gesprek met Frans Talstra. Frans is organist van de Gereformeerde Kerk in Kommerzijl en betrokken bestuurslid van dorpsbelangen Aktie ’68 in het dorp. Ik arriveerde in Kommerzijl in de veronderstelling dat we het zouden hebben over de kerk en haar prachtige orgel. Immers, Frans is een gelovig man en bovendien organist. De kerk heb ik inderdaad gezien, maar niet voordat Frans mij mee vroeg voor een korte wandeling naar CBS De Rietstek. De school ligt een goede honderd meter van de kerk en werd door Frans aangewezen als zijnde de laatste strohalm voor de Kommerzijlster gemeenschap. “Het verdwijnen van de kerk is erg”, wist hij te vertellen, “maar als deze school verdwijnt is het gebeurd met dit dorp.” Frans is bang dat de kerk slechts een eerste stap in de verkeerde richting is. Zodra ook de –relatief kleine- school haar deuren sluit zullen gezinnen hun biezen pakken, komen er geen nieuwe gezinnen naar Kommerzijl en zal de samenleving vergrijzen en uiteindelijk dus, u raad het al, uitsterven. Nu zullen de veel politici nee-schuddend meelezen en zeggen dat het openhouden van scholen in eerste instantie geen zaak van de politiek is, maar van de desbetreffende overkoepelende onderwijsinstanties. Echter, de leefbaarheid in de dorpen is wél een politieke kwestie. Ook is de gemeente een belangrijke sponsor voor de onderwijsorganisaties. En ‘wie betaalt, bepaalt’ nietwaar? Niezijl had volgens Frans ooit een goede 100 inwoners meer dan Kommerzijl. Dat is verleden tijd. Tegenwoordig zijn de rollen omgedraaid en dat komt door de aanwezigheid van een school. De laatste strohalm voor Niezijl is verdwenen, dus houdt Kommerzijl in alle macht vast aan hun toekomst. Niezijl zit op slot. Straks geldt hetzelfde voor Jonkersvaart die aankomend zomer hun enige school OBS ’t Jonkertje zien sluiten. Kommerzijl hoopt het te voorkomen. Even verderop in Doezum probeert de Doezumer Oudjaars Ploeg (DOP) uit alle macht hun dorp uit het slop te trekken. Door een gebrek aan nieuwe en/of betaalbare woningen trekt de jeugd weg en nadat Café de Steven de deuren sloot is er ook geen gebouw meer met een dorpshuisfunctie. Doezum wil een dorpshuis. En verdient dat ook. Want ook Doezum zit op slot en zal langzaam, maar zeker uitsterven als er niets gebeurt. Zaken die de afzonderlijke gemeenten beter nu nog kunnen regelen. Voor de herindeling. De bijdrage van het Rijk is voor de vier afzonderlijke gemeenten namelijk hoger dan dat ze straks na de herindeling gezamenlijk krijgen. De financiële ruimte is er -wellicht- nu nog, straks niet meer. En bovendien, er zijn al regiodorpen aangewezen. Dorpen met een voorzieningsfunctie. Wat zijn dorpen als Kommerzijl, Niezijl, Doezum, Zevenhuizen, Sebaldeburen, Jonkersvaart en Boerakker de Westerkwartierse politiek straks nog waard?
Meediscussiëren over de herindeling of jouw mening laten horen? Laat het weten op Twitter @richardlamberst!
 

UIT DE KRANT