‘De rechter noemde me een voorbeeld voor heel Nederland’
De Krant en Buiter Roden in de huid van Peter R. de Vries
RODEN - Behalve mensen informeren, speurde de Krant in 2002 samen met ondernemer Jan Buiter ook een notoire dief op. Dat gebeurde door een foto van de door Buiter’s beveiligingscamera vastgelegde rover in de Krant te zetten, zonder het bekende balkje voor de ogen. Uniek in die tijd. Nadat de vier foto’s – de dief werd gebruikt voor de rubriek ‘Filmpje, steevast op pagina 3- waren afgedrukt, begon het balletje de verkeerde kant op te rollen voor de dief. RTV Drenthe kwam, net als RTL5. Buiter zocht en vond de dief en kreeg voor zijn doortastende detectivewerk zelfs complimenten van de rechter. ‘En dat terwijl ik dacht dat ik zelf misschien wel bestraft zou worden. Wat wij met de Krant hadden gedaan, mocht namelijk niet. Niemand die dat in die tijd aandurfde. Geen enkele krant en geen enkele ondernemer. Het ging mij echter om het principe, en dus deden wij het wél. Alhoewel, Henk Hovingh belde me met de vraag of ik dit aandurfde. Dus eigenlijk was hij de initiator en zorgde hij ervoor dat ik ruimschoots gecompenseerd ben voor de diefstal’, vertelt Jan, bijna veertien jaar na dato.
In het kantoor van Buiter ligt een plakboek. In dat plakboek een voorpagina van de Krant. De foto laat Jan zien, die door iemand van RTL5 geïnterviewd wordt. Een week eerder waren de foto’s van de dader in de Krant verschenen en ook RTV Drenthe meldde zich in Roden. Niet alleen om te helpen met het oplossen van de roof, maar zeker ook vanwege het feit dat de ondernemer dit aangedurfd had. Een dief zonder balkje, dat was wat in die tijd.
Het is september 2002. Buiter had iemand in dienst die de afdeling ruitersport voor zijn rekening nam. Dat deed de medewerker alleen in de ochtend en op zaterdag was hij vrij. ‘Toen hij maandagmorgen op de zaak kwam, bedolf hij mij onder de complimenten. Hij prees me omdat ik er in geslaagd was een duur zadel, dekens en een hoofdstel te verkopen. Met een waarde van in totaal 2500 euro. Ik fronste mijn wenkbrauwen. Ik had die producten namelijk helemaal niet verkocht.‘
Het kwartje viel al snel bij de Buiters. De dure spullen waren gestolen. En dus ging Hennie Buiter er maar eens goed voor zitten. Buiter had in die tijd vier bewakingscamera’s in zijn zaak hangen. Hennie bekeek alle beelden. Net zo lang tot ze op dé beelden stuitte. Er liep een man voor de camera langs met eerst zadels. Die legde hij buiten op de grond, via de bekende schuifdeur. Datzelfde flikte hij ook met de dekens en het hoofdstel. Vervolgens – over lef gesproken- reed hij zijn auto richting zijkant van het pand, gooide de ontvreemde spullen in de kofferbak en reed weg. Op de beelden was de dader prima te herkennen. Kat in ’t bakkie. Zou je denken.
‘Uiteraard hebben we meteen aangifte gedaan en hebben we de politie ook meteen laten weten beelden van de dader te hebben. We gingen er toen vanuit dat de dader snel gepakt zou worden. Nou, niets bleek minder waar. Het duurde ons allemaal veel te lang. Het leek wel of er helemaal geen werk van gemaakt werd. We hoorden en zagen niets. Mijn bloed begon te koken. Over die schadepost van 2500 euro zou ik wel overheen komen, het ging mij vooral om het principe. Mensen moeten van mijn spullen afblijven. Het onrechtvaardigheidsgevoel kwam heel sterk naar boven. En toen belde Henk dus. Op precies het goede moment. Ik hoefde amper na te denken over zijn vraag. Ik zei meteen volmondig ja.’
De kracht van de geprinte media werd snel duidelijk. Er kwamen tips én bovendien meldden ook andere media zich aan de Kanaalstraat in Roden. Dinsdagavond al, stond Buiter voor de microfoon van RTV Drenthe en de volgende dag stond RTL5 in Roden. ‘Ze zijn er de hele ochtend geweest voor een item van drie minuten’ weet Buiter zich nog te herinneren. Effect sorteerde de media-aandacht wel. ‘ Het was ondertussen donderdag. Ik lag nog in bed, het was nog voor 08.00 uur in de ochtend. Aan de andere kant van de lijn meldde zich de bedrijfsleider van de Gamma in Drachten. Hij had naar RTL5 gekeken en wist wie de dader was en waar hij woonde. Hij bleek toen al bij geen enkele vestiging van de Gamma in heel Friesland meer welkom, omdat hij ook daar goederen meenam zonder te betalen.’ Jan was meteen wakker. Hij belde de politie en deelde de informatie. ‘Weken later kregen we bericht van de politie. De dader was opgepakt, de goederen nergens te vinden. Die had hij waarschijnlijk zelf al weer verkocht. Weer weken later kregen we bericht van de rechtbank in Assen met de vraag of we bij de rechtszaak aanwezig wilden zijn. Ik zei toen al tegen Hennie dat we de pyjama maar mee moesten nemen, want wat hij hadden gedaan, mocht immers ook niet. Ja, ik was wel wat gespannen toen. Ik had eigenlijk verwacht dat ik de wind nog wel even stevig van voren zou krijgen’, zegt Jan.
Overigens deden de Buiters al voor en na de foto’s in de Krant pogingen de dader te achterhalen. Vanwege de waren die hij stal, moest het toch wel iemand uit de paardensportwereld zijn. En dus gingen Jan en Hennie in de weekenden tal van renbanen af. Ze wisten immers hoe de dief er uit zag. Op de renbanen keken ze amper naar de paarden, maar vooral naar de toeschouwers. Hennie maakte filmpjes in de hoop de dader ergens te herkennen. Tevergeefs. ‘Ja, het was toen echt een soort van project geworden. Het ging om het principe. En omdat het allemaal lang duurde, zijn we zelf maar op zoek gegaan.’
Terug naar de rechtbank in Assen. Jan en Hennie waren er wel, de dader niet. De eerste eis betrof een slachtofferschade voor Buiter van 250 euro, het terugbetalen van de 2500 euro en een gevangenisstraf. De rechter ging daar echter overheen: Buiter kreeg 450 euro slachtoffergeld. ‘Omdat we er zoveel werk van gemaakt hadden, haha. Niks geen preek dus, maar niets dan lof viel ons ten deel. Meneer moest ons ook de 2500 euro terugbetalen. Dat is gebeurd, al deed hij daar tien jaar over. We merkten aan de betalingen wanneer hij weer eens in het hok zat. Dan kregen we ineens een aflossing van twee of drie euro in de maand. Maar het bedrag is inmiddels voldaan.’
Eerder al loofde Jan een beloning uit van 250 euro voor de gouden tip. Die leverde dus de bedrijfsleider van de Gamma in Drachten. Jan reed die kant op. In zijn broekzak de 250 euro, op de achterbank een dikke taart. In Drachten werd vervolgens ook een andere zaak opgelost. ‘Een half jaar voor deze zaak, waren er drie kettingzagen uit mijn winkel gestolen, de dader wisten we toen echter niet vast te leggen op beeld. Wel ontdekten we zijn werkwijze. De dief liet de kettingzagen via een touw – buiten beeld van de camera- naar beneden zakken, zette ze buiten, reed de auto naar de zijkant van het pand, laadde de kettingzagen in en reed plankgas weg. Inderdaad, ongeveer dezelfde methode dus. Dat bleek geen toeval, wamt deze dader hing óók met foto op het prikbord bij de Gamma. Het bleek een vriend van de andere dader. Met die zaak konden we trouwens verder niets, omdat we dus geen beelden hadden. Bijzonder was het wel.’
Het allermooiste wat Jan tijdens de rechtszaak hoorde, waren de laatste woorden van de rechter. Edelachtbare keek Jan aan, schraapte zijn keel en zei: ‘meneer Buiter, u bent een voorbeeld voor de Nederlandse bevolking’. Zo trots als een pauw reed Jan vervolgens terug naar Roden. Vriend en collega-ondernemer Geert de Vries moest daar ontzettend hard lachen om de woorden van de rechter. ‘Heel Nederland trots op jou? Dan hebben ze je zeker nooit tijdens Rodermarkt gezien.’ Eind goed, al goed dus. Dankzij dat belletje van Henk Hovingh en de verbetenheid van de Buiters.
KADER
‘Vrijend paartje’
Buiter wil niet weten hoeveel goederen er op jaarbasis gestolen worden, bang als ie is voor een hartinfarct. Veel dus. Anno 2016 wordt zijn zaak bewaakt door liefst twaalf camera’s. Trucs als in 2002 lijken dus uitgesloten en zinloos. Ook in de richting van de benzinepomp staan camera’s. Ooit ontdekte Jan per toeval een wel heel bijzonder tafereeltje. ‘In de duidelijke schaduwen zag je dat een man en een vrouw in alle vroegte probeerden de liefde te bedrijven, pal voor de benzinepomp’, lacht Jan. Op de een of andere manier werden de twee kennelijk gestoord en vertrokken ze. Later doken beelden op van de twee bij een andere benzinepomp in Roden, waar kennelijk wat minder verkeer langs snorde. De twee bedreven daar zonder ook maar iets te verhullen, de liefde.
