‘De wijn is mooi op dronk nu, echt een uniek, prachtig lokaal product’

Het noorden heeft haar eigen wijn: gekweekt en gebotteld in Nietap

NIETAP – Een primeur: het noorden van Nederland heeft haar eigen wijn. Gebotteld in het Friese dorpje Kubaard én, helemaal uniek, in Nietap, op de boerderij van Simon Somers en Chantal Heeg. Vanaf komende dinsdag is de lokale witte wijn die luistert naar de naam ‘Op Joarum’ te koop in Roden. Alle reden voor een interview met de Nietapper wijnboer.

Vrijdagmorgen, 9:45 uur. Simon Somers ontkurkt een fles witte wijn op zijn landgoed. Op het opvallende groen-paarse etiket prijkt een Kievit. Hoewel nog niet eerder voorgekomen om zo vroeg in de ochtend van een glaasje wijn te nippen, redt de redacteur van deze krant zich daar uitstekend mee. Onder de veranda van Logement de Kaap in Nietap is het met uitzicht op de wijngaard uitstekend toeven. De omgeving is even idyllisch als het verhaal zelf. Een avontuur dat ontstond in het zuiden van Duitsland, waar de in Grijpskerk geboren en getogen Simon Somers als kelner in de horeca belande. “Ik was 19. Mijn baas vond dat ik moest weten wat ik schonk. Toen ging het mis, toen ben ik bedorven”, lacht Simon. “Ik ben vooral heel lang wijndrinker geweest. Twaalf jaar geleden kwam ik Chantal tegen. Zij is opgegroeid in Kubaard, een Fries dorpje nabij Bolsward waar haar ouders een boerderij hebben. Haar vader wilde naast zijn melkveehouderij iets anders. Hij wilde meer inzetten op diversificatie, om de risico’s te verspreiden. Een wijngaard moest de tweede tak worden. Dat heeft hij een tijd gedaan, samen met de broer van Chantal. Die samenwerking verliep niet helemaal lekker. Haar broer vertrok naar Portugal en mijn schoonvader bleef zitten met de wijngaard. ‘Heb jij verstand van wijn’ vroeg hij me op een goed moment. ‘Niet van wijn maar wel van wijn drinken’, antwoordde ik. Al had ik wel eens –met wisselend succes- perencider gemaakt.”

Simon woonde twaalf jaar geleden in Zuidhorn, Chantal had haar huisje in Groningen, de stad waaraan ze verknocht was. “We besloten een bootreis te maken. Drie maanden op een boot van tien meter deden we een rondje Oostzee. Bezochten onder andere Litouwen, Estland en Letland. Als we drie maanden samen zouden redden op een boot, kunnen we ook wel samenwonen, was het idee. Vier jaar hebben we erover gedaan om alles te verkopen, het was midden in de crisis. Toen alles achter de rug was kochten we deze boerderij in Nietap. Met de bedoeling dat de woning niet alleen geld zou kosten maar ook dat het iets op moest brengen. Iets met bed & breakfast zagen we voor ons. Logement de Kaap bestaat nu 5 jaar. Eerst één appartement, inmiddels zijn het er drie.”

Het idee om ook in Nietap wijn te verbouwen ontstond al snel. De ervaring was er al, de ruimte ook. “Hier staan 250 takken, in Kubaard 1000. De knoppen zijn net uitgekomen. Als medio juni de bloesem aan de tak zit, kunnen we over honderd dagen oogsten. De eerste oogst voor Nietap. Een wijngaard moet drie jaar staan voor er trossen aan de takken komen.” De wijn die nu op de fles zit is afkomstig van de landerijen in Kubaard, een wijn uit 2018. Vanaf de dag dat deze krant verschijnt, ligt de wijn in de schappen van Cruwijn, de zaak van Roder ondernemer Bertjan Stadman. De twee ontmoetten elkaar ruim een jaar geleden. Simon zocht een afzetkanaal voor zijn wijnen, Bertjan zou graag een lokale wijn in zijn winkel verkopen. Bovendien beschikt hij over een groot netwerk in de horeca. In het diepste geheim werd er vorig jaar maart geproefd in Nietap. Stadman was onder de indruk. “Echt een gave wijn. Als ik hem zou moeten omschrijven? Geurig, fris met fruit en een zachte afdronk. Of klinkt dat té commercieel? Zonder gekheid, uniek natuurlijk, we wonen zo’n beetje bij elkaar in de achtertuin. Hoe mooi wil je het hebben? Samen gaan we de schouders eronder zetten. Aanvankelijk was het de bedoeling om de wijn tijdens de Voorjaarsproeverij te introduceren, maar dat is door de coronacrisis niet gelukt.”

Simon: “Nu hoor ik mensen denken: een wijngaard in Noord-Nederland, hoe worden die druiven rijp? Nou, dat kan ik vertellen. Het zijn druivensoorten die zonder het gebruik van bestrijdingsmiddelen gekweekt zijn in Oostenrijk. Het grootste probleem bij het kweken van druiven zijn schimmels. Meeldauw bijvoorbeeld. Deze rassen zijn doorgekweekt op resistentie van deze schimmels. Het voordeel daarvan is dat ze eerder rijp zijn. En hoe minder lang ze aan de tak hangen, des te  minder kans op ziekte.”

Toch blijft het deze periode nog even spannend, weet Simon. “Elf mei is het IJsheiligen is een belangrijke. Daarvoor kan het nog vriezen ’s nachts. Als dat gebeurt gaan de knoppen kapot. Het weer is dus een spannende factor. Daar hebben we in Friesland dankzij het zeeklimaat minder last van.” ‘Op Joarum’ heet de wijn, naar de naam van de plek waar de boerderij van Chantals ouders staat. Op iedere wijn prijkt een vogel, het handelsmerk van het wijnhuis. “De wijngaard ligt naast een plasdras, een plek waar de waterstand kunstmatig hoog wordt gehouden zodat weidevogels er kunnen broeden. Als ik op de wijngaard aan het werk ben roepen de Grutto, de Kievit, Plevier en Tureluur naar me, wanneer ik te dicht in de buurt kom. Als we hier in Nietap gaan oogsten noemen we de wijnen naar de vogels die hier voorkomen: de braamsluiper, boomklever, de roodstaart of de specht.”

Een volledige oogst in Nietap moet zo’n 150 flessen wijn opleveren, denkt Simon. Als alles meezit hangen medio september/oktober de trossen in vol ornaat in Nietap en kan er geoogst worden. De lokale wijn is vanaf vandaag exclusief verkrijgbaar bij Cruwijn in Roden. Wijnkenner Stadman verwacht er veel van. “De wijn is mooi op dronk nu, echt een uniek, prachtig lokaal product.” De redacteur is geen wijnkenner, slechts liefhebber maar zich uitstekend vinden in de woorden van de wijnverkoper.