‘Dit is mijn leven, deze film heb ik al helemaal afgespeeld. Ik ben klaar om te gaan’
Op zijn sterfbed trouwt Paulus Flokstra uit Roden de liefde van zijn leven
RODEN – ‘Waarmee je mij blij kan maken? Een stukje over me schrijven, dat zou ik heel mooi vinden.’ Pauls Flokstra uit Roden is ongeneselijk ziek. Een paar weken geleden kreeg hij te horen dat hij niet lang meer te leven heeft. Uitgezaaide darmkanker. Zijn vader overleed er aan, zijn zus ook. Paulus accepteert zijn lot volledig. Heeft er vrede mee en is de rust zelve. Zo is hij opgevoed. Gezegend met het mooiste cadeau dat hij afgelopen maandag kreeg. De moeder van zijn kinderen vroeg hem na lange tijd uit elkaar te zijn geweest ten huwelijk. Dat huwelijk is maandag voltrokken. Zijn kinderen Manon en Nick waren getuige. ‘Nu is de cirkel rond. Mooier kan niet.’ Paulus Flokstra is een geliefd man bij velen. Van collega’s, ambtenaren van Economische Zaken bij de gemeente Noordenveld, vrienden, bandleden, familie tot oud-werkgever: Paulus wordt op handen gedragen.
Al 38 jaar werkt Paulus Flokstra (58) bij VDH Products in Roden, een familiebedrijf in meet- en regelapparatuur dat in 1979 is opgericht. Hoewel de oprichter niet meer werkzaam is bij het bedrijf, heeft Paulus tot op de laatste dag de familiecultuur weten voort te zetten. De menselijke maat, dat is waar het om draait in alles wat hij doet. Vrijdag heeft hij afscheid genomen van zijn 80 collega’s. Iedereen persoonlijk de hand geschud. Mensen getroost die het moeilijk hadden. Op het bureau in zijn woonkamer ligt grote agenda. Die wordt zorgvuldig beheerd door zijn echtgenote en jeugdliefde Roelie. Ze moet streng zijn. Vele mensen die Paulus een laatste bezoek willen brengen. Aan haar om hem te beschermen en voldoende rustmomenten in te bouwen. Paulus is rustig. Een trots man. Met een bewonderenswaardige kalmte: ‘Ik heb geleefd. Dit is mijn leven. Ik voel me gezegend dat ik afscheid heb kunnen nemen van mensen die me dierbaar zijn. Deze film heb ik al helemaal afgespeeld. Ik ben klaar om te gaan.’
‘Hij was met de inhoud bezig, niet om te shinen’
Regelmatig had Maxim Romashuk, Bedrijvencontactfunctionaris en beleidsmedewerker Economische Zaken bij Gemeente Noordenveld, te maken met Paulus. Een uniek mens, vindt Maxim. Eentje waarvan er geen tweede rondloopt zover hij weet. ‘Er zijn meer bedrijven met de omvang van VDH. Bedrijven die producten ontwikkelen en maken die de hele wereld overgaan. Maar iemand die Roden zo voorop zet, lokaal denkt, zonder eigen belang en altijd bereid is om te helpen, ben ik nog niet eerder tegengekomen. Paulus was altijd bereid om samen naar iets te kijken: hoe gaan we dit varkentje wassen? Hij was heilig overtuigd van samenwerking, zonder elkaar de vliegen af te vangen. Hij was met de inhoud bezig, niet om te shinen. Zelf ben ik vier jaar geleden begonnen in Noordenveld, kende niemand. Ik ben bij veel bedrijven geweest, Paulus was een uitzondering in alles. Hij bedacht altijd hoe hij dingen lokaal kon initiëren. Het verschil met anderen is hoe hij in de wedstrijd zat, in alles. Altijd warm, open en betrokken, dat onderscheidt hem, vindt Maxim die in samenwerking met Ondernemerscontact Noordenveld (OCN) en wethouder Henk Kosters een brief heeft opgesteld. ‘Paulus was de frontman van VDH naar buiten toe. We willen iets doen. Maar het is kort dag. Zolang hebben we niet meer. We hebben een brief gemaakt waarin we onze waardering voor hem hebben uitgesproken.’ Burgemeester Klaas Smid kwam de brief, samen met wethouder Henk Kosters, Maxim Romashuk en Rieks Perdok namens OCN overhandigen in klein comité in het Wapen van Drenthe. Smid sprak zijn dank uit voor alles wat Paulus gedaan heeft voor de gemeente.
Oud-collega en werkgever Emiel van der Heide is kapot van het nieuws. Hij was één van de eersten die het onheilspellende bericht te horen kreeg. De twee hebben, sinds het vertrek van Emiel bij VDH, altijd contact gehouden. ‘Binnen VDH Products waren we twee handen op één buik. We hebben altijd een bijzondere band gehad. Die menselijke maat is wat ons verbond en nog steeds doet. Zijn vasthoudendheid om de familiecultuur binnen het bedrijf te borgen bewonder ik. Hij werkte hard maar had altijd aandacht voor mensen. Het kerstdiner, op z’n tijd een feestje, muziek, de kerstpakketten (die altijd lokaal betrokken werden), hij regelde het. De mooie dingen van het leven deelden we. Wat ook bijzonder was is dat we per toerbeurt gewaakt hebben bij een collega die op sterven lag. De man had weinig vrienden en familie. Hij lag in een hospice. De ene nacht waakte Paulus, de andere ik. Dat zie je nergens. Hij heeft in die 38 jaar een grote rol gespeeld in het bedrijf. Een rebel was het ook. Hij ging bij Roelie weg. Was nieuwsgierig, wilde meer ontdekken. Paulus hield van mooie dingen, was graag bij een feestje. En hij was altijd met zijn band bezig. Soms tot vier uur ’s nachts. Om zeven uur was hij weer bij VDH, verzaken deed hij nooit.’
‘Lenige geest’
Sjors van der Heide, oprichter van VDH Products, herinnert zich het nog als de dag van gisteren. Paulus solliciteerde op een vacature. ‘We hadden elektronicamensen nodig. Paulus had een goede opleiding, mts-elektrotechniek. Er stapte een jonge vent van twintig binnen die zich duidelijk anders profileerde. Beschaafd en netjes. Hij was nieuwsgiering naar de potentie van VDH. We namen hem aan als ‘productiebandleider’, hij gaf leiding aan een clubje van vijf of zes mensen in een productielijn. Hij had de kennis, dat was belangrijk. Hij kon foutloos producten maken en afleveren. We hadden er geen zorg aan. Dat heeft hij een jaar of tien gedaan. VDH groeide. Via selectiebureau Mercuri Urval plaatsten we een advertentie voor een accountmanager. We hadden een complex product en deden inmiddels veel export. Paulus vroeg of hij ook mocht solliciteren. Hij kam bij mij aan het bureau, in keurig pak, nieuwe jas en nette schoenen. En een folder met de auto die hij graag wilde: een Lancia Delta. Een keurige verschijning. Ik zei hem dat hij zeker kon solliciteren, maar hij net als iedereen een psychologische test zou krijgen. Hij redde het niet. Werd ‘te lief’ bevonden. Paulus wist het. Voelde aan dat die baan niet voor hem was weggelegd. Wel koppelde het bureau terug dat er een goede productieleider in hem zat. Anderhalf jaar later werd hij dat, productieleider van de hele fabriek. We hadden geen betere keuze kunnen maken. VDH heeft veel aan hem te danken. Crisismomenten waarbij mensen elkaar in de haren vliegen zijn er nooit geweest. Paulus wist het altijd op tijd te temperen. Zijn prettige karakter, de Indonesische cultuur, de beschaafde opvoeding door zijn ouders kregen we er gratis bij. Paulus lag buitengewoon goed bij mensen. Dat maakt het bedrijf, meer nog dan het product. Mensen moeten niet weglopen. Nog steeds zijn er mensen die er meer dan veertig jaar werken.’
Van der Heide spreekt Paulus nog wekelijks. Drinkt een bak koffie in zijn ‘cockpit’, het kantoor waarvan uit de hele fabriek te overzien is. Het nieuws dat Paulus niet meer beter zou worden sloeg in als een bom. ‘Vreselijk nieuws. Niet te bevatten. Ik ben al lange tijd weg, maar de relatie is er niet anders door geworden.’ Dan geëmotioneerd: ‘Hij blijft mijn tweede zoon. Dat heb ik hem beloofd toen zijn vader overleed: ik ben jouw tweede vader, zal er altijd voor je zijn. Het is onverdraaglijk dat er niets meer aan te doen is. Als er iemand in Amerika was die hem beter kon maken, had ik hem daarheen gebracht. Paulus heeft een lenige geest. Er zit altijd ruimte in om te groeien. Zoveel ruimte, dat zelfs de dood een plek heeft. Daar heb ik groot respect voor.’
Play the ball
Ronald Flokstra (73) is de oudste broer van Paulus. Hij was vijftien toen hij met zijn ouders en zes broers en zussen van Indonesië naar Nederland kwam. Flokstra is een Nederlandse naam. Daar moesten ze na alles wat Nederland had aangericht in Indonesië niets van hebben. ‘Mijn vader maakte zich daar zorgen over en besloot naar Nederland te vertrekken. 1963 was het. Ik had Paulus op mijn armen. Hij was drie maanden oud. De jongste passagier aan boord. Het was een vlucht van 32 uur met een tussenstop in Bangkok. Als oudste in het gezin heb je bepaalde taken. Je waakt over je broers en zusters. Toen Paulus mij riep om iets te bespreken wist ik waar het over ging. Hij zei: samen hebben we mama naar haar laatste rustplaats in nieuw-Roden gebracht, dat heb je goed gedaan. Wil jij je voorbereiden op mijn laatste stuk, vroeg hij me. Dat voelt als een grote eer. Met de liefde waarmee ik hem heb gedragen, breng ik hem ook naar zijn laatste rustplaats. Ik wist dat hij het zou laten gaan. Hij wist al lange tijd dat het niet goed zat maar wilde geen dokter bezoeken. Ik was wel teleurgesteld dat hij niet verder wilde leven. Maar ik accepteer het. Paulus heeft van het leven genoten. Hij was altijd in mijn buurt. Heeft me overal in gesteund. Ook bij de oprichting van mijn stichting Flowgi, naar Ogi, mijn moeder. Daarmee steunen we minder bedeelde kinderen in Indonesië. Samen met onze andere broers hadden we plannen om voor een tijd naar Bali te gaan. Ik zei: dus Bali gaat niet door? ‘Nee, sorry’, was het antwoord. Paulus keek op tegen mij. Ik heb mijn leven lang bij de KLM gewerkt. Hij had een goede baan als COO, heeft zich langzaamaan opgewerkt. Vaak vroeg hij mij om advies. Er is één ding dat je moet leren in het leven zei ik hem: play the ball. Begrip, aandacht en liefde voor je meerdere, je werk, je ex-vrouw en voor je kinderen. Ik denk dat hij dat heel goed gedaan heeft. We hebben van onze ouders geleerd: ora et labora, bidden en werken. Met passie en toewijding. En altijd de bal spelen, dan heb je geen betere weg te gaan. Wanneer het moment is om te gaan weet alleen onze god. Voor Roden is het een verlies. Ik ben Van der Heide dankbaar dat hij zich als een vader over mijn broer heeft ontfermt zoals onze eigen vader dat gedaan zou hebben.’
Maandagochtend om 10:00 is Paulus met zijn Roelie getrouwd. Met dochter Manon en zoon Nick als getuige. De directie en alle collega’s van VDH Products vormden een erehaag bij het gemeentehuis. Mooier kon het niet. Paulus deed de afsluiter: en nu allemaal weer hard aan het werk hè!
Bescheiden als altijd vroeg hij: je vroeg toch waar je me blij mee kon maken? Een stukje over me schrijven. Dat stukje werd een verhaal. Een verhaal dat jij verdient. Je bent een mooi mens Paulus, iemand uit duizenden. Je zal door velen gemist worden.
