Een aangename avond over Jip en Janneke-taal

Afbeelding
politiek noordenveld
Leuke en inspirerende happening bezocht vorige week. Om precies te zijn op dinsdagavond va half acht in de hal van het Gemeentehuis. Het was in het kader van het jaar van de democratie. Het ging over het taalgebruik.Door politici, ambtenaren en het onvermogen van onder andere  laaggeletterden dat bij benadering te volgen... De avond in de hal had als titel: Jip en Janneke-taal. De organisatoren kwamen van het Scheepstra-kabinet, de Bibliotheek en de Gemeente Noordenveld. Alle politieke partijen hadden hieraan hun steentje bijgedragen. Er hadden zich voor deze avond maar liefst 70 personen gemeld, wel een bewijs dat het thema leeft... Stoelen moesten in rap tempo aangesleept worden om iedereen het naar de zin te maken. Hulde voor de organisatie!
Het werd een gedenkwaardige avond... Vlotjes in de interview stijl aan elkaar gepraat door Peter Vegter, gepensioneerd verslaggever van RTVDrenthe. Aanvankelijk was er sprake van, dat de avond ‘Symposium’ zou heten. Dat klonk wat te geleerd voor Jip en Janneke taal vond ik en Alie Folkerts van het Scheepstra Kabinet, de inleider, had het daar nog even over... Ze gaf me gelijk, want het ging er tenslotte om, dat we het niet te moeilijk moesten maken. Democratie kan pas goed functioneren, als politici en ambtenaren goed door het volk gevolgd kunnen worden. Daar mankeert nog wel eens wat aan. In de landelijke politiek... Maar en vooral ook bij de gemeente Noordenveld! Zo zijn er ook nog behoorlijk veel mensen, die zelfs simpele teksten niet kunnen lezen. Daar gebeurt nu wat aan. De Bibliotheek stelt ruimte beschikbaar voor ‘bijspijkercursussen’, waarbij zich 120 vrijwilligers hebben gemeld om deze laaggeletterde mensen bij te scholen. Daarom was Burgemeester Eric van Oosterhout uitgenodigd, die ook voorzitter is van de provinciale stichting, die dit project begeleid. Hij verzorgt zelf ook columns voor de streekkrant in Nieuw-Weerdinge, zijn woonplaats. Hij schreef hierin, zoals hij sprak. Simpel en direct. Makkelijk te volgen. Hoe gaat het in zijn gemeente Emmen? ‘Wel’ zei hij, mijn moedertje in Meppel vraagt wel eens, wat ik zoal uitvoer in Emmen. Als ik dat haar niet duidelijk kan maken... Dan ben ik niet goed bezig. Dat is voor mij leiddraad in de gemeente Emmen, die ik bestuur...! Een andere spreker was de Neerlandicus en communicatiedeskundige Jacqueline van Kruiningen van de RUG. Zij had zelfs onderzoek gedaan naar ambtenaren, die vaak de beleidsdocumenten schrijven waarmee wethouders dan naar de Raad gaan. Vaak zijn die in moeilijke ondoordringbare woorden geschreven. Dat geld ook voor post van het gemeentehuis en zelfs gesprekken aan de balie... Zij betoogde dat dit wel anders kon. Er waren zelfs vertaal programmaatjes om ambtelijke taal te vertalen in gewoon Nederlands. Waarom gebeurde dat niet. Zij noemde verschillende redenen. De chefs van dienst stimuleerden deze dikdoenerij... Zij waren vooral bang voor juridische procedures... Bovendien was het kenmerk, dat hoe meer een ambtenaar zich in de materie ingegraven had... dus hoe meer hij er van wist... en hoe complexer zijn zinnen waren. Ook noemde zij de beruchte woorden, die niet alleen in ambtelijke kring populair zijn, maar ook volop bij politici ronddolen... Zij noemde als voorbeeld het begrip ‘transpartantie’. Nadeel van zo’n (Container)begrip is dat bij toepassing je er veel kanten mee op kunt... Ik kan dat beamen. Deze week vond ik een in fraaie kleurendruk uitgevoerde folder van Lijst Groen Noordenveld in de bus. Daarin stond dat deze plaatselijke partij stond voor ‘Openheid en Transparantie’. Terwijl ze mij, als vertegenwoordiger van de pers de toegang tot hun voorbereidende vergaderingen ontzeggen... Bovendien hun eigen aanhang, die er navraag naar doet, wijsmaken, dat ik me dat maar verbeeld... Zo stelt ieder zich wat anders voor bij het begrip ‘Transparantie’. Wat kunnen de politieke partijen nu aanvangen met Jip en Janneke taal. In de eerste plaats zelf het goede voorbeeld geven. Bovendien een stuk, dat moeilijk leesbaar is terugverwijzen naar de maker. Laatst heeft de raad zich zo uitgesproken over een document betreffende de herijking van de welzijnsinstellingen WIN en Spinn. De verantwoordelijkie wethouder Jos Huizenga was net terug van vacantie en trof dit stuk tot zijn verbijstering aan. Het bleek onbegrijpelijke proza... De raad stuurde het unaniem terug... Na herschrijving is het toch nog goedgekomen.
Er is een tijd geweest dat ik de politici op hun taalgebruik aansprak. In deze rubriek. De reacties daarop waren wisselend. Sommigen accepteerden dat man- of vrouwmoedig... Anderen werden daar niet vrolijk van. Zwak uitgedrukt... Sommige lezers vonden dat ik raadsleden persoonlijk aanviel. Ja, zelfs beschadigde... Dat waren uitzonderingen. de meesten hadden door dat ik een hoger doel diende en niet uit was op persoonlijke aanvallen. Het hogere doel is het goed functioneren van de democratie. Die is gebaat bij simpel taalgebruik. Door ieder te volgen. Kortom met Jip en Janneke taal. Ik krijg voor de werkwijze in deze rubriek ook veel blijken van waardering. Ook uit ambtelijke kringen. ‘We hebben er heel veel aan’, zei me laatst een byzonder aardige ambtenaar, ‘dat we De Krant kunnen leggen naast het werk wat we doen. Dat doen we omdat we het publiek goed en leesbaar willen bedienen. Let wel... Ze zei De Krant! Want ik ben lang niet de enige die hierin goed leesbaar poogt te schrijven. Er zijn er veel meer die dat doen... In deze Krant!
 

UIT DE KRANT