Frits Swart wil kunstenaars en hun kunst een podium bieden
“Ik móet gewoon kunst aan mijn kop hebben”
MIDWOLDE – ‘F.Swart, granen’ – staat met zwarte letters op zo’n ouderwets wit emaille bordje aan de muur naast de voordeur. Maar hier huist toch sedert kort het Kunstcentrum ‘De Oude School’?, denkt de verslaggever heel even. Dat geeft ook het bord aan, voor aan de weg. Maar als de deur open gaat, is alle twijfel verdwenen. Hier staat alleen al aan het uiterlijk te zien – woest wapperende haren, idem dito baard – een op zijn minst ‘artistiek’ iemand. Stevige handdruk. “Treed binnen.” Waarna Frits Swart meteen begint te vertellen. En dat is veel. Vol plannen zit hij ook. Het Kunstcentrum ‘De Oude School’, gevestigd in de voormalige gymzaal (!) van de school in Midwolde is daarvan het tot dusverre laatste voorbeeld.
“Dat bordje met opschrift ‘granen’ verwijst naar mijn vader, die commissionair was,” geeft Swart (69) allereerst als verklaring. Waarna hij in vogelvlucht zijn levensverhaal vertelt. “Ik ben in de stad Groningen geboren en opgegroeid. Uit een kunstzinnig gezin kom ik niet, in tegendeel,”begint hij. “In feite heb ik mezelf kunstminnend opgevoed. Als jonkie las ik al veel op mijn kamertje. Geen Pietje Bel boeken, maar Camus en Russische literatuur. Dat interesseerde me. Toen al. Maar leren deed ik dan weer niet graag. Ik was een vrijgevochten jongen. Vakken waarvoor ik geen belangstelling had, negeerde ik. Over de drie-jarige HBS deed ik zes jaar. Ik had maar één doel: Weg, naar Zuid-Amerika. Daarom leerde ik na mijn schooljaren Spaans en ging ik, om dat helemaal te kunnen beheersen, in Spanje werken.”
Van de oversteek naar Zuid-Amerika kwam echter niets terecht. Gedesillusioneerd trok hij weer huiswaarts, waarna hij – ‘eigenlijk tegen mijn zin’ - wat toen de kweekschool en nu de Pabo heet, volgde. Hij werd vervolgens onderwijzer in de Indische Buurt – ‘toen niet de meest geliefde wijk in de stad Groningen’ – en later werd hij onderwijzer op de Rekkense inrichtingen. “Dat waren niet de makkelijkste kinderen. Maar ik houd van uitdagingen.” Omdat zijn vrouw niet kon wennen, zocht Swart weer emplooi in het noorden. “En zo ben ik in 1974 in Midwolde terecht gekomen. Als hoofdonderwijzer op een twee-klassen schooltje met 26 kinderen. Maar (lacht hij om zichzelf; red.) ik was niet bepaald de traditionele onderwijzer. Wat ik vooral deed, was de creativiteit van de kinderen stimuleren en rekening houden met hun persoonlijkheid en interesse. Dat viel niet bij iedere ouder in de smaak.” (Weer die lach; red.) Hij werd vervolgens, om een lang verhaal kort te houden, bovenschools cultureel medewerker in de gemeente Leek. “Drama, toneel en theater, de leerlingen daarmee opvoeden vond ik heerlijk. Ik had me intussen ook terdege in die disciplines bekwaamd. Zo schreef ik, gebaseerd op de verhalen van Shakespeare, speciaal voor de schooljeugd geschikte toneelstukken. En ik begon vanuit mijn fantasie korte verhalen te schrijven. Dat doe ik nog steeds….”
In 2004 ging Frits Swart met vervroegd pensioen. Hij leefde toen solo en leerde in de stad Groningen zijn huidige partner Mey Lie kennen. Het klikte meteen. In 1996 trokken ze in het tot woonhuis verbouwde gedeelde van het voormalige schooltje in Midwolde. “Het is hier een eldorado, rust, ruimte, natuur, ”zeggen ze allebei. Mey Lie is gek op tuinieren en Frits kon – sedert kort, toen hij de kans kreeg om de aan het woonhuis verbonden voormalige gymzaal over te nemen - een van zijn idealen verwezenlijken: Namelijk daarvan een expositieruimte voor betaalbare kunst in diverse disciplines maken. Zo staat er momenteel keramiek van de Groninger kunstenaar Rudy Oosterhoff en ikebana kunst van Lies Reinink uit Aduard. “We willen deze ruimte bestemmen voor exposities van alle kunstuitingen,”zegt Swart gedreven. “Zo komt er een tentoonstelling met werk van Fiep Westendorp, die de tekeningen maakte voor de boeken van Annie M.G. Schmidt. En er komt ook een expositie van werken van de Groninger schilders van De Ploeg. Maar ik wil voor iedereen open staan, voor kunstenaars, hun kunst en voor mensen die van kunst houden. Weet je, ik moet gewoon kunst aan mijn kop hebben. Zo wil ik leven. Daarom: wie thuis mooie kunstvoorwerpen – maakt niet uit in welk genre – heeft en die óf wil laten zien óf te koop wil aanbieden, wil ik hier graag een podium bieden.”
Kunstcentrum ‘De Oude School’ is gevestigd aan Pasop 2 in Midwolde. De openingstijden zijn elke zaterdag en zondag tussen 14.00 en 17.00 uur. Op Tweede Pinksterdag ook en eveneens volgens afspraak: tel. 0594-513565.
