‘Goed onderwijs is voor ons het absolute uitganspunt’

Vertrouwen OBS Lindehof en CBS Regenboog blijkt basis voor een sterk huwelijk

EEN – Nog héél even. Een maand of 6, 7. Dan gaan deuren van Openbare Dalton Basisschool De Lindehof en CBS De Regenboog in Een voorgoed op slot. Na een flirt van een jaar of drie hebben beide scholen zich verloofd en gaan vanaf het nieuwe schooljaar verder als ‘Samenwerkingsschool’. En hoewel de leerlingen van beide scholen in dezelfde groepen zitten, behouden ze wel ieder hun eigen identiteit. Sterker nog, de speciaal in het leven geroepen identiteitscommissie heeft een behoorlijke vinger in de pap op de nieuwe basisschool. ‘Een juridisch kunststukje’, noemt directeur van De Regenboog Rob van der Berg het, om de samenwerkingsschool goed neer te zetten. Samen met collega directeur Han Kemker van De Lindehof werkte hij aan gezamenlijke visie op onderwijs. De basis? Vertrouwen.

En vertrouwen hebben de heren in elkaar. Er is harmonie. Dat merk je onmiddellijk. Ze spreken dezelfde taal, ondanks de verschillen in levensbeschouwing. Vullen elkaar aan waar nodig. “We moeten kijken naar het dorp. We zagen een jaar of vijf geleden de krimp op ons afkomen’, begint Han Kemker die ook directeur is van OBS De Hekakker in Norg. “Wil je als dorp een school behouden, moet het wel levensvatbaar zijn. Dat lukt met twee scholen en een afnemend leerlingenaantal niet. Het initiatief om samen één school te vormen kwam trouwens van het dorp zelf”, weet Kemker. De hoofdvraag ‘hoe gaan we samen een nieuwe school neerzetten’ bespraken de onderwijsteams van beide scholen tijdens een kennismakingsetentje in Hotel Karsten. Het enthousiasme van beide partijen vormde de basis van het behoorlijk prestigieuze project waarin ook een Multifunctionele Accommodatie (MFA) opgenomen is. Eén ding zat vanaf het allereerste begin mee: de scholen hadden het vertrouwen van de besturen Opon, waar OBS De Lindehof onder valt, en de Christelijke Onderwijsgroep (COG), de overkoepelende vlag van De Regenboog, de leerkrachten, ouders én de buurt. Dat was fijn in zo’n, toch wel tamelijk ingewikkeld, proces. Want behalve bedenken hoe Christelijk en openbaar onderwijs genoeglijk in één bed kunnen liggen, was er nog een kluif: welk onderwijssysteem moet er gehanteerd worden op de nieuwe Samenwerkingsschool? Het Daltononderwijs van De Lindehof óf de Jenaplanmethode van De Regenboog?

De onderwijsmethode lieten de scholen aanvankelijk even buiten beschouwing. Welk systeem het best aansluit bij de onderwijsvisie van nieuwe school zou later wel blijken, vertellen de directeuren. Goed onderwijs was voor hen het belangrijkste in het hele fusieproces. “Voor ons was dat het absolute uitgangspunt. Goed onderwijs staat centraal. Uiteraard valt of staat dat natuurlijk met wie er voor de klas staat”, stelt Rob van der Berg die er en passant een leuke anekdote tussendoor slingert: “ik wandelde laatst De Lindehof binnen. Stond er een brandend kaarsje in de klas van Jolanda. Ik vroeg haar waarom dat was. Bleek er een opa van een kind te zijn overleden. Een leerling stelde voor om een kaarsje voor hem te branden, om naast het verdriet ook een beetje licht te brengen, zei ze me. Zó mooi. Dat past ook prima binnen onze filosofie”, vindt Van der Berg. “Vrijwel onmiddellijk hebben we een identiteitscommissie aangesteld. Dat is belangrijk, want omdat De Regenboog nu ook onder Opon valt, zou je kunnen denken dat de Christelijke roots verloren gaan. Terwijl dat beslist niet de bedoeling is.” Dat is met de aanstelling van de identiteitscommissie getackeld. Zij hebben concrete afspraken gemaakt over onder andere normen en waarden, levensbeschouwelijke onderwijslessen, vieringen van feestdagen en bidden op school. Dat laatste gebeurt bijvoorbeeld niet meer. “We beginnen de dag niet meer met een gebed”, zegt Van der Berg. “Iedere week zijn er drie momenten voor levensbeschouwelijke onderwijslessen, zoals dat zo mooi heet. Dan kunnen ouders kiezen of ze hun kind willen laten deelnemen aan Humanistisch Vormend Onderwijs (HVO) of Godsdienstig Vormend Onderwijs (GVO). We werken hierin met de Trefwoord-methode: er wordt een Bijbelverhaal en een spiegelverhaal verteld, als reflectie op jezelf.”

‘Geen rijen sommen meer in schriftjes. De IPad kijkt ook na en de docent is direct op de hoogte van de vorderingen’

Toen de visie op het onderwijs langzamerhand eenduidig werd, de teams het eens waren over de methodes voor de basisvakken, bleek dat ze het dichtst bij het Daltononderwijs uitkwamen. Ze spraken samen af om al dit schooljaar te starten met dezelfde programma’s op beide scholen. Hoeven de leerlingen daar straks niet meer aan te wennen, is het idee erachter. Ook over vernieuwing in het onderwijs, Engels vanaf groep 1 en IPads voor het uitwerken van opdrachten, waren beide scholen het roerend eens. “Rekenen bijvoorbeeld, dat doen we vanaf groep 5 alleen nog op de Ipad. Daarvoor werken we met de Pluspunt-methode. Elke rekenles start met een doel, bijvoorbeeld: ‘vandaag doen we keersommen tot 1000’. De leerkracht legt de opdracht uit en de uitwerking ervan gebeurt op de IPad. Geen rijen sommen meer in schriftjes. De IPad kijkt ook na en de docent is direct op de hoogte van de vorderingen.” Digitalisering is sowieso iets wat al behoorlijk geïntegreerd is op beide scholen. Ook voor Wereldoriëntatie, waar de vakken aardrijkskunde, geschiedenis en natuur en wetenschap (het vroegere biologie) onder vallen, wordt veel digitaal gewerkt. Daar komen geen grijze onleesbare stenciltjes aan te pas. “Nee zeg, dat doen we helemaal niet. Op dit moment gebruiken we op De Regenboog de methode Topondernemers, daarbij mogen kinderen zelf op onderzoek uitgaan naar de mogelijkheden in de wereld. Vroeger had je het documentatiecentrum om informatie te halen, nu mogen leerlingen zelf dingen opzoeken en uitpluizen op het internet. Of we laten ze op reportage gaan. Met een bandrecorder naar een bejaardenhuis bijvoorbeeld. Kunnen ze zelf aan de bewoners vragen hoe het is om daar te wonen. En vervolgens maken ze er een verslag van. Ontzettend leerzaam en bovendien worden ze er zelfstandig van. Wel zitten we te denken aan een soort overkoepelende methode voor de 3 vakken. Door themaweken in te voeren bijvoorbeeld. Stel: het thema is aarde. Dan zou je voor ieder vak daar de opdrachten aan kunnen verbinden. Maar goed, dat is toekomst. Het belangrijkste voor nu is dat we met de basisvakken, taal, rekenen en lezen synchroon lopen. De rest volgt.”

De Samenwerkingsschool in Een geldt als pilot voor de basisscholen in Veenhuizen. Ook zij hebben fusieplannen. Het is de bedoeling dat OBS De Vlinderhof en CBS DE Veenster, waar Rob van der Berg ook directeur is, samengaan. “Zij gaan samen verder onder de vlag van het COG. Wij zijn het voorbeeld, zij volgen. Net als voor ons de samenwerkingsscholen in Boerakker en Oostwold het voorbeeld waren”, weet Van der Berg die overigens evenals collega Kemker geen rol gaat spelen op de nieuwe basisschool in Een. “Er wordt een nieuwe directeur aangesteld. Een bewuste keuze. Iemand die er onbevangen instaat. En dat is ook goed. Natuurlijk zal het even wennen zijn om het los te laten, maar je moet ook over je eigen graf kunnen regeren hè?”, lacht de directeur. En terwijl we al met de deurkruk in de hand staan, moet Kemker nog iets van het hart: “we hebben in het hele proces alle ruimte gekregen van Opon en het COG om onze eigen visie te ontwikkelen. Dat is uniek, dat zie je bijna nergens meer. Plus alle steun van de leerkrachten, die allemaal meegaan naar de nieuwe school, ouders, dorpsgenoten en het Plaatselijk Belang Een. En laten we de architect niet vergeten. Hij was echt de bindende factor. Zorgde voor betrokkenheid. Echt fantastisch. Al zal het ook nog best even wennen zijn. We laten een uniek plekje achter. Misschien wel de meest bijzondere plek voor een school van heel Nederland. De koeien lopen hiernaast in de wei. 137 jaar historie openbaar onderwijs in Een. Maar we krijgen er iets fantastisch voor terug: een school middenin het dorp, gedragen door het dorp.”

Zo’n 100 leerlingen uit Een, Haulerwijk, Peest en Norg gaan volgend jaar naar de Samenwerkingsschool. De school heeft 4 klaslokalen, 1 flexibel lokaal en een leerplein. De gymzaal is inpandig. Het MFA aan de achterzijde van het gebouw heeft een eigen ingang. Het is de bedoeling dat de bouw in mei voltooid is. Rond de zomervakantie, het liefst een week ervoor, hopen de directeuren te kunnen verhuizen.