‘Hele families liggen hier, dat je mensen moet vertellen dat het vol is, is niet te verkroppen’

Onrust op de laatste rustplaats in Midwolde

MIDWOLDE – De begraafplaats bij het kerkje van Midwolde blijft de gemoederen bezig houden. Tegen het einde van dit jaar ligt de zowel de kerkelijke als de gemeentelijke begraafplaats vrijwel zeker vol. Mensen die hun laatste rustplaats bedacht hadden op de idyllisch gelegen begraafplaats moeten een op zoek naar een andere plek om begraven te worden. Een afspraak van twintig jaar geleden met Dorpsbelangen  om de begraafplaats niet uit te breiden blijft overeind. Dorpsbelangen staat er nog steeds hetzelfde in: uit verhouding en aantasting van cultuur, historie en landschap. Bovendien zou er nog genoeg plek zijn op één van de andere 26 gemeentelijke begraafplaatsen volgens de gemeente Westerkwartier. Afgelopen woensdag werd de kwestie besproken in de raad. De emoties liepen hoog op.

Onvoorstelbaar en teleurstellend, vinden Jan Willem Slotema (CDA) en Arina Havinga (CU). Zij stellen dat iedereen het recht heeft om begraven te worden waar ze dat zelf willen. ‘Kijk, hier ligt mijn vader’, begint Slotema. ‘Hele families liggen hier. Kinderen van wie beide ouders hier hun laatste rustplaats hebben. Of ouders die hier hun kind hier begraven hebben. Zij hebben altijd het beeld gehad dat ze hier ook komen te liggen als de tijd daar is. Dat je ze moet vertellen dat het hier vol is, is niet te verkroppen. Te erg voor woorden. En waarom? De mogelijkheden om uit te breiden zijn er.’ Slotema wijst naar de zuidkant van de begraafplaats, een grasveld dat tegenover de parkeerplaats van het Theehuis ligt. Het is eigendom van de kerk. Ze mogen er echter niets mee. Er rust een parkeerbestemming op. ‘Hier is plek voor ongeveer tweehonderdvijftig graven. Woningen staan er niet, dus het uitzicht kan geen argument zijn’, vindt Slotema.

Havinga ziet mogelijkheden om de zuidkant verder uit te breiden de diepte in. ‘Met het stuk grasland dat aan de begraafplaats grenst (particulier bezit)  gebeurt weinig. Ook hier zou uitzicht niet het probleem kunnen zijn. Er staan geen woningen.’ De gemeente is niet van plan om mee te werken aan uitbreiding, zo bleek tijdens het raadsoverleg van afgelopen woensdag. Er wordt vastgehouden aan een afspraak van twintig jaar geleden’, verzucht Havinga. Dorpsbelangen is net als een aantal inwoners  tegen uitbreiding. Twintig jaar geleden al en dat standpunt is niet gewijzigd zo bleek na navraag van de gemeente. ‘De meeste mensen zijn daar tegen, omdat ze vinden dat het ten koste gaat van de natuur en het landschap aan de rand van Landgoed Nienoord’, liet voorzitter Roelof Kraak woensdag weten. Verder zou uitbreiding niet in verhouding zijn met het kerkje en het dorp Midwolde. Volgens de gemeente zijn er voldoende alternatieven aanwezig. Daarmee doelt de gemeente op begraafplaatsen in omliggende dorpen als Tolbert, Oostwold en Zevenhuizen. ‘Mensen vergeten dat dit de oude begraafplaats van Leek is. De familie Nienoord heeft deze kerk gebouwd. De familie ligt hier in de kerk begraven. Borgvrouw Anna van Ewsum ligt hier net als de familie Van Panhuys. De Leekster geschiedenis is diep geworteld. Mensen uit Leek en Midwolde willen niet in Zevenhuizen of Tolbert liggen.’

 Het stuk aangrenzende land dat enige tijd geleden te koop stond werd ondanks enig aandringen van het CDA en CU niet aangekocht door de gemeente. Een gemiste kans, vindt Slotema. ‘Natuurlijk dat kost geld. Een miljoen per hectare. Dat klinkt veel, maar als je dat uitsmeert over 50 jaar valt het mee. Maar geld mag niet doorslaggevend zijn. Dood hoort bij het leven. Wij vinden dat er met respect met zowel leven als de dood moet worden omgegaan. Het is de taak van de gemeente om dit goed voor elkaar te hebben. We vinden het ook prima als er speeltuinen voor kinderen aangelegd worden of andere voorzieningen waar niet iedereen gebruik van maakt.’ Slotema: ‘volgens de gemeente zouden hier nog 105 plekken vrij zijn. Wij tellen er hooguit vier. We hebben gevraagd of ze daar nog eens naar willen kijken. Wij komen op voor de mensen in Leek in Midwolde’, zegt Slotema die ondanks alle commotie toch gelooft in een goede afloop. ‘Ik verwacht dat er een meerderheid komt vóór uitbreiding van de begraafplaats. De gemeente moet nog eens goed naar het Begraafplaatsenbeleid kijken, want Zuidhorn, Feerwerd en Grijpskerk staat hetzelfde lot te wachten.’ Het ruimen van graven zet geen zoden aan de dijk. Veel graven zijn historisch en mogen niet worden geruimd. Als er geruimd wordt gaat dat hooguit om enkele plaatsen per jaar, weet Havinga.

Janna Toering uit Leek verloor haar kind. Haar zoontje ligt begraven in Midwolde. ‘Het is al een behoorlijke tijd geleden, maar als het zover is willen we bij onze zoon liggen. Er naast hoeft niet, maar wel in de buurt. We hebben vijf kinderen, waarvan twee ouder dan hem. Ze weten nog tot in detail hoe het ging. Het was vreselijk om daar met zijn kistje te lopen. Midwolde heeft een sfeervolle begraafplaats, dat moet open blijven voor publiek. Twee keer per jaar maken we zijn graf helemaal schoon. Als ouders er niet meer voor kunnen kiezen om bij hun kind te liggen, dat is vreselijk, daar moet je niet aan denken.’

Reactie wethouder Geertje Dijkstra-Jacobi

Dijkstra-Jacobi vindt het moeilijk dat de begraafplaats in Midwolde nu opnieuw het middelpunt van discussie is, terwijl er in de voormalige gemeente Leek al een beslissing is genomen. ‘Dat is het lastige van een herindeling. Je hebt eerst alle informatie van de voormalige gemeenten nodig om nieuw beleid op te kunnen stellen. Dat geldt ook voor het hele begraafplaatsenbeleid. We hebben met alle betrokkenen gesproken, ook over de begraafplaats in Midwolde. Zo zeggen uitvaartverenigingen in Leek dat ze teleurgesteld zijn, maar dat ze het wel begrijpen.’ Die teleurstelling is niet gek, en dat weet ook de wethouder. “Ik begrijp de emotie bij alles en iedereen ook heel goed. Je wilt je geliefden en dierbaren een plekje gunnen, maar we moeten ook een bestuurlijke afweging maken. Welke keuze je daarbij ook maakt, je stelt altijd iemand teleur. Er is geen tussenweg.’ Naar verwachting wordt het begraafplaatsenbeleid begin november door de gemeenteraad van het Westerkwartier vastgesteld. Deze geldt dan voor de periode 2022-2026.