‘Het dorp zou weer een plek van experiment moeten worden’

|||||
||||| Foto: |||||
actueel

Rijksvastgoed Veenhuizen officieel overgedragen



VEENHUIZEN – Van heinde en verre kwamen de bobo’s afgelopen woensdag naar Veenhuizen voor de symbolische sleuteloverdracht van het Rijksvastgoed aan de Nieuwe Rentmeester. Dat consortium, bestaande uit Stichting Het Drentse Landschap, BOEi en de Nationale Monumentenorganisatie (NMo), is de nieuwe eigenaar van het ensemble Veenhuizen. Staatssecretaris Knops van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties overhandigde in Coco Maria een grote sleutelbos, zoals die nog steeds wordt gebruikt in sommige gevangenissen, aan bestuurders Arno Boon en Sonja van der Meer van Stichting de Nieuwe Rentmeester.


Als eerste nam directeur Arno Boon van BOEi het woord namens De Nieuwe Rentmeester. Hij kon nog geen openheid van zaken geven omtrent de plannen van de stichting, omdat ook belanghebbenden hier nog een stem in hebben. ‘Zorgvuldigheid is van groot belang. We moeten nu eerst met ondernemers, huurders en andere betrokkenen bij Veenhuizen in gesprek. Daar gaan we in november mee aan de slag.’ Toch kon Boon wel een klein tipje van de sluier oplichten. Zo wil De Nieuwe Rentmeester in samenwerking met inwoners en ondernemers iets doen aan de leefbaarheid in het dorp. ‘Tweehonderd jaar geleden werd Veenhuizen opgericht als experiment. Het dorp zou weer een plek van experiment moeten worden,’ volgens hem. Daarbij staan thema’s als klimaatadaptatie, de landbouwopgave, zorg, wonen en mensen weer onderdeel van de samenleving centraal.


Gedeputeerde Cees Bijl en burgemeester Klaas Smid van de gemeente Noordenveld spraken in hun bijdragen hun vertrouwen uit in de Nieuwe Rentmeester, doordat de stichting veel ervaring heeft met monumentenzorg en het gebied kent. ‘Voor ons als provincie is dit een partij waar we vertrouwen in kunnen hebben,’ aldus Bijl. Hij gaf aan dat er twintig jaar geleden grote zorgen waren over de verpaupering in het dorp en de afhankelijkheid van één werkgever. ‘Dankzij het opknappen van de monumenten kreeg het dorp weer schwung, en dat leidde uiteindelijk tot de toekenning van de werelderfgoedstatus. Uiteindelijk is de uitkomst goed.’ Wel leidt de overdracht van het Rijksvastgoed voor de provincie tot extra huiswerk, lachte de gedeputeerde. Waar eerst het Rijk verantwoordelijk was voor de subsidies, wordt dat nu namelijk een taak voor de provincie en gemeente. Erg vindt Bijl dat overigens niet. Hij is vooral blij dat het ensemble intact blijft en gaf aan dat de provincie niet alleen alles goed in de gaten houdt, maar ook graag optreedt als adviseur.


Burgemeester Klaas Smid sloot aan bij de woorden van de gedeputeerde. Ook hij was blij, niet alleen met de overdracht van het rijksvastgoed, maar ook met de renovatie van de gevangenissen. ‘We hebben veel geduld moeten hebben, maar gelukkig is dat een eigenschap van Drenten,’ lachte hij. Hij wees erop dat het rijksvastgoed niet helemaal uit Veenhuizen verdwijnt, doordat de gevangenissen en het munitiedepot wel in en rond het dorp blijven gevestigd. ‘We hebben hier een goede samenwerking met de provincie en het rijk, dat zetten we voort.’


Als laatste van de sprekers was het de beurt aan staatssecretaris Knops, die net als zijn voorgangers sprak over de lange duur van de overdracht. ‘Complexe zaken duren lang en hebben tijd nodig,’ aldus de staatssecretaris. ‘Maar dan kun je wel echt iets veranderen.’ Gelukkig verliep het proces in Veenhuizen voorspoedig, in tegenstelling tot de verbouwing van het Binnenhof, waardoor de overdracht van het vastgoed in het gevangenisdorp de staatssecretaris weinig tijd kostte. Wel lag de lat hoog, doordat het dorp veel monumenten bevat en het de vraag was hoe de historie het best gewaarborgd kon worden. ‘Nu is Veenhuizen vrij en verlost van het Rijk,’ gaf Knops aan. ‘Het dorp is klaar voor nieuwe kansen. Nu het experimentele karakter terugkomt, is de cirkel rond.’


Als één van de eerste projecten staat de nieuwbouw van het Gevangenismuseum op het programma. ‘Ik denk dat we de beste oplossing hebben gevonden na vele jaren praten,’ aldus directeur Peter Sluiter van het Gevangenismuseum. ‘Als museum zijn we hier heel blij mee. De uitbreidingsplannen kwamen voor het Rijksvastgoedbedrijf slechts uit, omdat het niet paste bij de vervreemding. De Nieuwe Rentmeester wil juist ontwikkelen. Daar passen onze plannen beter in.’ Waar het Gevangenismuseum het normaal vooral druk heeft in de zomermaanden juli en augustus, is de vraag nu ook in september onverminderd hoog. ‘We kunnen de aanvragen niet aan,’ merkt Sluiter op. ‘Iedere dag moeten we nee verkopen. Dat is wel moeilijk. Dankzij de werelderfgoedstatus is het drukker dan ooit.’


Andere belanghebbenden in Veenhuizen reageren eveneens positief op de overdracht van het rijksvastgoed aan de Nieuwe Rentmeester. ‘Ik ben heel benieuwd,’ zegt voorzitter Otto Huisman van Veenhuizen Boeit. ‘Ik ben blij dat eerst met bewoners wordt gesproken voordat de plannen gepresenteerd worden. We hebben zelf ook wel ideeën, die delen we graag.’ Huismans bestuursgenoot Albert van Santen vult aan: ‘Iedereen is nog in afwachting. Het hele gebeuren was met geheimhouding omringd. Het is jammer dat het zoveel tijd kost, maar dat hoort er wel bij.’


Ook Hein Moes, eigenaar van Coco Maria in Veenhuizen, is blij met de sleuteloverdracht. Hij zou van Coco Maria het liefst een culturele enclave maken. ‘We moeten kijken hoe we dat gaan doen. Daarom ben ik ook blij met het consortium. Ik vind het een prima idee dat Veenhuizen doorontwikkelt. Nu hebben we een aanspreekpunt.’ Moes is van mening dat er goed moet worden gekeken naar de geschiedenis van het gevangenisdorp, en dat dat verder gebracht moet worden naar de toekomst. ‘We zijn er nog niet en we hebben nog een lange weg te gaan, maar dit is het begin van de wederopstanding.’ Wel maakt Moes zich ook zorgen over de toename van het toerisme in Veenhuizen. ‘Ik ben wel bang dat het dorp commercialiseert en overspoeld wordt door massatoerisme. Dat moeten we op een goede manier proportioneren.’


Voorzitter Lambert Sijens van Stichting Bewonersbelangen Veenhuizen deelt de zorg van Moes. ‘Het is wel de vraag of er geen last komt met het massatoerisme. We merken zelf wel iets meer drukte. Dat houden we goed in de gaten.’ Sijens vindt het belangrijk dat het dorp een dorp blijft, met de Kerklaan als centrale laan. ‘Met de leegstaande panden moet iets gebeuren. Daar moeten dingen voor het dorp komen, geen toeristische trekpleisters.’ Wel is Sijens bij dat er nu een einde komt aan een lange periode van onzekerheid. ‘Het is goed dat er nu een besluit is en ik heb ook een goed gevoel bij de partijen die nu het beheer krijgen. Ook van bewoners en ondernemers hoor ik hier geen wanklanken over.’ Sijens verwacht wel dat het nog een tijd duurt voordat het consortium aan de slag kan met concrete plannen. ‘Nu hebben ze het nog heel druk met het onderhoud van bestaande panden en contacten met huurders. Ik denk dat het over een jaar pas concreet wordt.’ Dan moet ook de bewonersvisie klaar zijn, waar de Stichting Bewonersbelangen Veenhuizen op dit moment aan werkt. ‘De inhoud daarvan is afhankelijk van wat de bewoners zeggen, maar er komt vast iets in over de sfeer in het dorp, de invulling van de Kerklaan, toerisme, zorgvoorzieningen, seniorenwoningen en maatschappelijke voorzieningen. Maar wat dat precies is? Dat moeten we eerst inventariseren.’


|||||
|||||
|||||
|||||

UIT DE KRANT