Het mysterie van Steenbergen
Schade aan huizen nog steeds ‘onverklaarbaar’
STEENBERGEN – Volgens de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) is de schade die aan zo’n 35 huizen in Steenbergen is ontstaan niet veroorzaakt door de gasopslag in Langelo of gaswinning in Steenbergen. Dat concludeerde Bureau Arcadis. Waar het dan wél aan ligt, staat dan weer niet in dat rapport. En dus zijn de gedupeerde huizenbezitters in het gebied Steenbergen/Roderesch nog geen steek verder. De NAM liet vorige week weten dat er de komende periode verder onderzoek volgt, in nauwe samenwerking met de inwoners en de gemeente Noordenveld. Gedupeerden noemen het rapport van Arcadis overigens een ‘wassen neus’. Zij vermoeden dat er door de NAM en Arcadis onderling wat bekokstoofd is, de term ‘steekpenningen’ viel zelfs al eens. De NAM daarentegen noemt Arcadis objectief, betrouwbaar en onafhankelijk. Conclusie: er is nog steeds geen duidelijkheid, ofwel het ‘mysterie van Steenbergen’.
Het duurde lang voor Arcadis het onderzoek naar de schade aan de huizen onderzocht had. In totaal kwamen in de periode november 2014/april 2015 negentig schademeldingen binnen. 33 daarvan zijn door de NAM onderzocht. Conclusie: de gasopslag in Langelo heeft er niets mee te maken, de gaswinning aan de Middendrift in Steenbergen evenmin. Die vermoedens waren er wel. Niet in de laatste plaats omdat de NAM de gaskraan in Groningen verder dicht draaide maar meer juist meer gas in de gasopslag bij Langelo pompte. Gas dat bij een strenge winter weer opgepompt zou kunnen worden. Deze methode zou – op drie kilometer diepte- grote drukverschillen veroorzaken waardoor de kans op zwaardere aardbevingen groter zou worden. Bevingen die weer schade aan huizen veroorzaken. Maar nee: de NAM heeft, volgens Arcadis, niets met de schades te maken. Dat heeft Arcadis ‘bewezen’, al liet woordvoerder Terpstra vorige week weer weten dat het onderzoek nog niet ‘definitief’ is. ‘Arcadis heeft er verstand van’, zei woordvoerder Terpstra van de NAM. ‘Maar ondanks het feit dat zij zeggen dat wij er niets mee van doen hebben, willen ook wij de oorzaak achterhalen. Daarvoor zullen we ons samen met de bewoners en gemeente maximaal inspannen.’ En dus komt er wéér een onderzoek. Een ongetwijfeld langdurig onderzoek.
De woningen in het getroffen gebied, daar mankeerde nooit iets aan. Al tientallen jaren niet. Ineens – vanuit het niets- waren er die scheuren. In binnen- en buitenmuren. De voegen werden bruut tussen de tegels weggedrukt. Bijzonder was ook dat de scheuren niet de voegen volgden, maar dwars door de stenen liepen. In alle gevallen. Bewoners wezen richting NAM. Niet zo gek, want allerlei deskundigen wisten zeker dat of de gasopslag of de gaswinning de oorzaken waren. Het rapport van Arcadis zegt echter iets anders. ‘Trillingen door gasopslag en gasproductie in het gebied zijn te gering om schade te veroorzaken’. Verder wordt in het rapport schade als gevolg van bodemdaling en vervorming uitgesloten. Het probleem zou deels bij de woningen zelf (kunnen) liggen. Bij de constructie daarvan. Of in bepaalde constructieonderdelen, die onvoldoende sterk zouden zijn.
Bewoners geloven daar niets van. In hun ogen is het onmogelijk dat in een korte periode plotseling schade aan totaal verschillende woningen is ontstaan. Woningen van verschillend bouwjaar, opgeleverd door verschillende aannemers, soms zelfs op hetzelfde terrein. Hoe is dat mogelijk? Het is – zo lieten bewoners weten- in elk geval iets onnatuurlijks. Dat er tegelijk scheuren in een huis uit bouwjaar 1912 en bouwjaar 1993 ontstaan. Hoezo constructieonderdelen? Alsof voor die huizen dezelfde onderdelen gebruikt zijn. En dan werd nog gezwegen over dat huis uit 1856.
Inwoners kregen het gevoel dat ze voor achterlijk versleten werden, een begrijpelijke reactie op de uitkomsten van het onderzoek. Gedupeerden waren niet tevreden over het onderzoek. Niet eens over het feit dat de NAM daarin niet als schuldige aangewezen werd, maar vooral omdat er helemaal geen oorzaak genoemd wordt. Terwijl er toch echt scheuren in hun woningen zijn ontstaan.
Die onvrede is er nog steeds. Niemand gelooft dat alle 33 woningen slecht gebouwd zijn. Dat er zomaar ineens – op vrijwel hetzelfde moment- scheuren in de muren ontstaan zijn, zonder dat dit iets met de bodem of de NAM te maken heeft. Logische twijfel bij de inwoners, die maar mooi met de gebakken peren zitten. De relatie tussen de NAM en de inwoners was daarom lange tijd gespannen. Dat lijkt nu wat minder, want de sfeer tijdens het gesprek dat vorige week plaatsvond was prima. Wel blijven de inwoners het rapport een wassen neus noemen. Blijven ze grote twijfels houden.
Enfin, het woord is nu weer aan de NAM, die in samenwerking met de gemeente en inwoners nu gaat kijken wat wel de oorzaak van alle malheur is. Ook de gemeente is aan zet, want toenmalig burgemeester Hans van der Laan liet eerder weten dat ‘mocht uit het rapport blijken dat de NAM niet schuldig is aan de schade, de gemeente en het Waterschap aan zet zijn’. De NAM laat zich dus nu van de goede kant zien. Er ligt een rapport waarin ze vrij worden gepleit. Daarmee zou hun kous af kunnen zijn. Maar ook zij willen weten waardoor de schade aan huizen dan wél veroorzaakt is.
Arcadis is een naam in Nederland, aan hun vakmanschap hoeft niet getwijfeld te worden. Wél aan beweringen dat het mis zou zijn gegaan bij de constructie van de huizen, bijvoorbeeld. Dat slaat als een tang op een varken en zou alleen opgaan als alle huizen op hetzelfde moment door dezelfde aannemer met hetzelfde materiaal en op dezelfde manier gebouwd zouden zijn. Dat is echter niet aan de orde. En dus blijft het ‘mysterie van Steenbergen’ en is het wachten op het volgende rapport.