‘Het staat overal in boekjes, maar een theatervoorstelling is er nog nooit geweest’

Afbeelding
actueel

Stichting PodiuM maakt zich op voor grote productie fusillade Trimunt



 MARUM – Het idee voor stichting PodiuM ontstond in januari van vorig jaar, toen Arnold Boekema en Kim Oosterhoff uit Marum met elkaar in gesprek raakten. De zwarte bladzijde uit de Marumer geschiedenis op 3 mei 1943 was de aanleiding. Toen werden 16 mannen uit het dorp doodgeschoten door de Duitsters bij Trimunt. Boekema is vanuit zijn familiegeschiedenis betrokken, Oosterhoff als theaterdocent. Het verhaal over de fusillade van 16 onschuldige Marummers moet blijven verteld, vinden ze. Op 3 mei 2023 staat de eerste grote productie van PodiuM op het programma: een openluchtvoorstelling over de aangrijpende gebeurtenis in Trimunt. En als het aan het tweetal ligt blijft het daar niet bij. ‘Het zou mooi zijn dat we dit uit kunnen rollen in een lesprogramma voor scholen.’


Op 3 september 2021 is in Marum stichting PodiuM opgericht. Stichting PodiuM wil een groter draagvlak creëren voor theater, kunst en cultuur in het Westerkwartier. Het bestuur dat bestaat uit Melanie Mijnheer, Ralf Buiter en Johan-Bert Boonstra zal het doel van de stichting waarborgen. Het allereerste project dat op stapel staat is de openluchtvoorstelling op 3 mei 2023. De Marumer Arnold Boekema vertelt hoe dat idee is geboren. ‘Ik raakte in gesprek met Kim Oosterhoff. Zij komt ook uit Marum en heeft mijn zoon theaterlessen gegeven. De gebeurtenis in Marum heeft grote impact gehad op het hele dorp. Twee broers van mijn beppe en drie neven van pake  zijn op één dag doodgeschoten. Bepaalde families zijn helemaal uitgemoord. In één familie is een vader, de zoon en een schoonzoon vermoord. Een enorm gat in het buurtschap. We kwamen in gesprek met dominee Foppe de Jong, hij werd ook opgepakt maar wist dankzij zijn vader Eeuwe die wel vermoord werd, te ontkomen. Foppe vertelde dat er maar moeizaam over gesproken werd. Hij was ook van mening dat het verhaal verteld zou moeten worden. Daarna zijn we met nabestaanden gaan spreken. Ook zij waren het erover eens. Een openluchtvoorstelling is een andere manier; het staat overal in boekjes, maar een theatervoorstelling is er nog nooit geweest. Kim wilde graag meewerken aan de theaterkant, zij studeert aan de theaterschool in Leeuwarden, zit in haar laatste jaar. We besloten: als we hier iets mee willen, moeten we een stichting oprichten. En het zou mooi zijn wanneer we met die stichting iets extra’s kunnen doen op het gebied van kunst, cultuur en theater in Marum en de rest van het Westerkwartier.’


Theaterworkshops


Een van die ‘extra’s’ zijn de theaterworkshops die in februari worden gehouden. Kim: ‘Het idee is kennismaking met het theater. Of je nu weinig of helemaal geen ervaring hebt: iedereen mag meedoen. We gaan het anders aanpakken dan gebruikelijk. Niet de theaterdocent bedenkt het stuk,  de inbreng van de leerlingen vormt het verhaal. Wat houdt hen bezig? En zit er een rode draad in? We zitten te denken aan korte sketches waarbij iedereen zijn eigen aandeel krijgt. In vier workshops maak je kennis met de beginselen van theater en werk je toe naar een presentatie.’ Het is de bedoeling dat de workshops gehouden worden in Café Marktzicht, de dorpskroeg. ‘De workshops zijn verdeel in drie groepen: jongeren tot en met 12 jaar, jeugd tussen 12 en 18 jaar en volwassenen. Het leuke is dat we voor de laatste groep al voldoende aanmeldingen hebben om door te gaan.’


De openluchtvoorstelling in 2023 wordt professioneel aangepakt. Er is brononderzoek gedaan, met nabestaanden gesproken en er is een scriptschrijver mee aan de slag. Niet de eerste de beste: Nico van der Wijk. Hij schreef ook het script voor Issy en Sophius, de theatervoorstelling over twee Joodse jongens tijdens de Tweede Wereldoorlog. ‘Nu moeten we aan de slag met het werven van fondsen. Cultuurcoach van de gemeente Westerkwartier Elise van der Laan en cultureel ondernemer Emil Klok gaan ons daarmee helpen. Ze maken ons wegwijs in subsidieland. Belangrijk voor ons, want het budget bepaalt de grootte. Goed om nog even te zeggen: we staan open voor alle verhalen over Trimunt’, zegt Boekema die nog heel even kort ingaat over de heftige gebeurtenis van 78 jaar geleden. ‘Het gebeurde tijdens de April-Meistaking. De Duitsers waren bezig met de bouw van het kamp op de Radarstelling Löwe bij het buurtschap Trimunt. Er zouden bouwmaterialen geleverd worden maar die kwamen niet. De Duitse soldaten gingen polshoogte nemen. Ze stuitten op bomen over de weg nabij Trimunt. Dat zagen ze als sabotage. Ze haalden de bomen weg maar op de terugweg lagen ze er weer. Een groepje mannen die bij elkaar stond te praten namen ze mee. Ook haalden ze een paar mannen uit hun huizen. De bedoeling was om ze de schrik aan te jagen, niet om ze te doden. De nieuwe commandant Melchers besloot anders. Hij kwam met een stel –volgens mij- Oost-Europeaanse mannen vanuit Groningen om de  fusillade uit te voeren. Foppe de Jong sommeerde zijn zoon weg te rennen toen de mannen de schuur op het kamp ingedreven werden. Alle 16 mannen werden doodgeschoten. Hun lichamen werden in een busje gestopt en gedumpt in het moeras bij Haren. Zo wilden ze onzekerheid bij de inwoners creëren: waar zijn ze? Zijn ze nog in leven? Ze hebben geprobeerd de bevolking hier stuk te slaan.’


Wat Aukema hoopt te bereiken met de voorstelling is dat er een genuanceerder beeld ontstaat. Want, zo zegt hij, er zijn ook andere verhalen bekend. De Duitse mannen die op de Radarstelling werkten waren niet allemaal slecht, weet hij. ‘Ze hielpen mee om tijdens de razzia de Joden te verstoppen. En ze kochten eieren en melk bij dorpelingen. Die nuance is belangrijk. Onbekend maakt onbemind.’ Het is de bedoeling om de stichting ook na de voorstelling actief te houden. ‘Het kan goed zijn dat ook andere dorpen verhalen willen vertellen in theatervorm. We zien dit als pilot, iets dat we verder uit kunnen rollen in de gemeente. Op scholen hopen we de productie –in kleinere vorm- te integreren in het lesprogramma.’ Stichting PodiuM doet mee aan Rabo ClubSupport. ‘We hopen op een hoop stemmen, we kunnen alle steun gebruiken.’ Meer informatie is te vinden op www.stichting-podium.nl

UIT DE KRANT