‘Het zit ‘m beslist niet in de middelen’

Parade jury legt uit, blikt terug en vooruit

RODEN – Je wist niet beter. De vakjury van de Rodermarktparade bestond uit voorzitter Helmer Zweep, Herman Holland en Anne Ananias. Twee van de drie – Herman en Anne- zijn dat zaterdag nog ook gewoon. Helmer Zweep zal de Parade dit jaar op een bankje voor z’n huis volgen. Hij is gestopt als voorzitter van de jury. Jeffrey Linker neemt de vacante positie in en beleeft dus zaterdag z’n vuurdoop. Een ding is zeker: de jury nam haar taak altijd bijzonder serieus. En aan dat gegeven zal niets veranderen.
Vooraf. Er is zoals iedereen ondertussen weet een App ontwikkeld die ervoor moet zorgen dat de uitslag sneller bekend zal zijn. Voor de secretaris van Volksvermaken maakt dat niets uit, voor de jury wel. Onlangs werd anders gesuggereerd in de Krant. ‘ Simpel’, zegt Herman Holland, na het stoppen van Zweep juryvoorzitter. ‘Je hebt zestien wagens. Dus krijg je zestien keer zestien cijfers voorgeschoteld, elke wagen levert immers een jurylid. Dan heb je nog onze eigen stemmen, van de vakjury dus. Helmer dicteerde de cijfers, ik voerde ze in. Zo snel ik kon. Anne controleerde alles. Van links naar rechts en van boven naar beneden. Stresswerk ja. Al namen we er wel altijd een biertje bij hoor. Vaak waren we net halverwege als de eerste mensen zich al meldden. Waar die uitslag nou toch bleef. Gelukkig zijn we nu van die stress af. Als het goed is doet de App vanaf zaterdag al het werk’, zegt Holland. Is dat nu dus rechtgezet.

Voor Herman en Anne zal het zaterdag wennen zijn. Met Jeffrey, zonder Helmer. Zweep was al vanaf 1984 jurylid, Anne en Herman zijn dat al vanaf 1999. De taakverdeling was helder. Helmer voor het artistieke gedeelte, Anne voor de cijfers en Herman voor het reglement. ‘Jaren geleden telde de stem van de vakjury even zwaar als die van ‘de rest’. Toen bleek dat – echt waar- bepaalde groepen elkaar vanwege een onderlinge strijd bewust wat lagere cijfers toekenden, vond Volksvermaken dat er meer balans moest komen. En dus telt het cijfer van de vakjury voor de helft. De andere helft wordt bepaald door de zestien juryleden van de bouwgroepen. Een prima systeem.
Zweep stopt dus. ‘Het is na 31 Parades genoeg. Nieuw elan kan beslist geen kwaad. De App is daar een aardig voorbeeld van. Modernisering. Een andere blik. Dat is gewoon goed, hoe leuk ik het ook vond.’ Zweep is een man met een mening. En die steekt hij niet onder welke stoel of bank dan ook. Over de dia-avond bijvoorbeeld. Een avond die steeds meer op een bruiloft begint te lijken en waarop de bouwers slechts aandacht voor hun eigen wagen lijken te hebben. ‘Dat is wellicht wat overdreven, het is wel een tendens dat er minder aandacht voor elkaar is. Vroeger was dat anders. Toen merkte je gewoon dat bouwers van elkaar wilden leren. Nu is er even aandacht en wordt er gewoon door de uitleg van andere wagens gepraat. Er is geroezemoes. Wellicht moet er een andere opzet van die avond komen.’

Zweep heeft meer. ‘Scholen, ook daar maak ik me zorgen om. Om de continuïteit te waarborgen zou in mijn optiek de school deel moeten nemen, en dus niet alleen de kleuters en de ouders van de kleuters. Trek het breder. Nu zie ik het wat afkalven allemaal. En dat moet natuurlijk niet. Er zijn al heel wat scholen verdwenen de afgelopen jaren. Laten we er met elkaar voor zorgen dat we dit aantal wagens- zestien dit jaar- in elk geval houden.’ Zweep mist bovendien erkenning voor de Parade. Niet in Roden, wel provinciaal. ‘Ik snap bijvoorbeeld niet dat RTV Drenthe de Parade niet uitzendt. Dat doen ze bij het Corso wel. Ik durf best hardop te zeggen dat de Parade meer entertainment biedt. Veelzijdiger is. En om het geld hoeven ze het niet te laten. Een cameraman en iemand voor het geluid, dat volstaat. Laat het zien! Dat verdient de Parade. De regionale omroep zit volgens mij liever in Assen, bij voorkeur op het TT-circuit. Ik snap echt niet dat er niet meer aandacht voor de Parade is. Helemaal als je ziet hoeveel mensen er op afkomen.’

Herman Holland en Anne Ananias lachen. Zij kennen de mening van Helmer, want ze werkten immers heel lang samen. ‘We zullen hem missen’, zeggen Anne en Herman. ‘Voor ons verandert er verder echter niets. We jureren gewoon en Jeffrey gaat jureren. Dat deden we al op onze eigen manier, dat blijven we op onze eigen manier doen. Jeffrey is jonger, misschien dat hij wat anders kijkt. Dat gaan we zaterdag dan wel merken.’
De jury is beslist niet alleen zaterdag actief. Gisteravond (maandag) brachten ze al een bezoek aan de bouwgroepen. Vrijdag doen ze dat weer. ‘ We jureren dan niet, maar laten ons wat voorlichten. Zien de details. We proeven sfeer. Dan ook komen we achter zaken die je anders ontgaan. Bijvoorbeeld over het materiaal en de kleding. Is die kleding zelf gemaakt of gehuurd. Met dat soort informatie doen we verder niets. We slaan het ergens in ons achterhoofd op. Het kan van pas komen.’
Waar het de jury om gaat is dat de bouwgroepen zich houden aan de opdracht van Volksvermaken. Er wordt gekeken naar de eigen inzet. Wat de bouwgroepen dus zelf presteren. ‘Je hoort wel eens dat er gezegd wordt dat de bouwgroep met het meeste middelen wint. Is niet waar. Voorbeelden? De Rank. Die kwamen een keer met een wagen over Lego op de proppen. Geweldige wagen, de kosten waren minimaal. Lieveren ook. Die kwamen met een haast serene wagen. Er stond helemaal niet veel op, maar toch was de wagen prachtig. Dat is trouwens toch het verschil tussen publiek- en vakjury. Het publiek wil vaak iets bombastisch. Hoe groter en drukker, hoe leuker de wagen gevonden wordt. Wij kijken echt heel anders. Bovendien ontbreekt het het publiek vaak aan achtergrondinformatie. En in de drie minuten dat zij de wagens zien, zien ze de details niet. Het materiaal niet. Een wereld van verschil.’
Entertainment is ook een belangrijke factor. ‘Een wagen kan wel prachtig mooi zijn, als er verder niets gebeurt, dan ben je er toch snel op uitgekeken. Wat dat betreft vind ik ook dat scholen eigenlijk in het voordeel zijn met de enthousiaste kinderen op de wagens’, zegt Zweep. De uitslag dan. Er gaan stemmen op om helemaal niet meer te jureren. Iedereen wil immers hetzelfde: het volk vermaken. ‘We weten inderdaad dat veel bouwgroepen zeggen dat het ze niet om de prijzen gaat. De werkelijkheid ligt toch vaak anders. Maak maar eens een verkeerde opmerking over een wagen. Dan heb je wel een probleempje hoor. Jureren is geen doel op zich. Natuurlijk niet. Bouwgroepen verdienen het om beoordeeld te worden. Ze krijgen een juryrapport waar ze hun voordeel mee kunnen doen voor de volgende keer. Het systeem dat nu gehanteerd wordt, is legitiem. Of democratisch. Onze stem haalt eventuele excessen er uit. Ik zou niet weten hoe je het beter zou moeten doen.’

De dag zelf dan. Anne, Herman en Helmer vertellen hoe het jarenlang ging. ‘Eerst koffie bij Het Wapen van Drenthe. Dan gaan we naar de start op de Ceintuurbaan Zuid. Even sfeer proeven. Een beetje wennen. Een beetje verkennen wat er komen gaat. Vervolgens gaan we naar De Hullen, waar de figuranten op de wagens gaan. We kijken vervolgens als de optocht begint. Naar één kant van de wagen. Daarna lopen we naar het busstation, war we de andere zijde van de wagen beoordelen. Daarna rennen we weer naar Het Wapen en druppelen de eerste juryrapporten binnen.’

Het niveau van de wagens is gestegen, zo vindt het trio. ‘Vroeger was het anders. Dan werden er op vrijdag nog takken uit een boom gezaagd, maar die waren een dag later dood. De materialen zijn tegenwoordig beter, de wagens over het algemeen mooier. ‘ Dan gaat Zweep nog even los. ‘Ik vind het echt schrijnend dat de gemeente al jaren niet meer deelneemt. Juist de gemeente zou het voortouw moeten nemen. Juist zij! Ik begrijp er echt niks van dat ze zijn afgehaakt.’
Het moge duidelijk zijn: de vakjury neemt haar taak bijzonder serieus. Niets wordt aan het toeval overgelaten. Het is veel meer dan wat cijfertjes toekennen. En als u zaterdag Helmer ziet zitten, voor zijn huis aan de Leeksterweg, zwaai dan even. Geef hem een schouderklopje. Want iemand die vanaf 1984 jurylid is geweest, de Parade altijd heeft gepromoot en voor wie geen moeite teveel was, verdient dat. Dubbel en dwars.