‘Hoe mooi is het, dat iemand in zijn eigen omgeving kan sterven?’
Vanaf volgend jaar heeft Leek een hospice
WESTERKWARTIER-NOORDENVELD – Het is officieel een feit: er komt een hospice in Leek. En als het een beetje meezit, al vanaf juli volgend jaar. Dat is de streefdatum van de Stichting Hospice Westerkwartier-Noordenveld om los te gaan. Dan kunnen terminaal zieken de laatste maanden van hun leven, zoals het nu lijkt, doorbrengen aan het Vredewoldplantsoen 7. De financiën zijn bijna rond, de bouwplannen zijn ingediend bij de gemeente. Marijke Pots en Margreet Berends, de initiatiefnemers van het ‘bijna-thuis-huis’ in Leek, hebben de wind er flink onder. Ze hebben inmiddels drie heren gestrikt om samen met hen plaats te nemen in het stichtingsbestuur.
Marijke Pots, Margreet Berends, Martin Heidema, Eppie Bakker en Wim Nolden zitten bij Nolden thuis te vergaderen. De stemming is goed. Opperbest zelfs. Gisteren heeft het bestuur namelijk een succesvol gesprek gehad met de Vrijwillige Palliatieve Terminale Patiëntenzorg (VPTZ), de landelijke vrijwilligersorganisatie speciaal voor palliatieve terminale zorg, waar de stichting zich maar al te graag bij aan wil sluiten. Ze mogen aspirant-lid worden. Bij alles wat de stichting onderneemt, houdt het zichzelf eerst langs de meetlat. Professioneel of anders niet. “Er komt heel wat bij kijken”, begint voorzitter Marijke Pots. De VPTZ leidt vrijwilligers op voor deze speciale vorm van zorgverlening. Dat luistert namelijk heel nauw.” Klinkt logisch. Het maakt nogal verschil wanneer je op vrijwillige basis koffie schenkt in een bejaardenhuis, of dat je aan het bed staat van iemand die weet dat –ie heel snel doodgaat. Gasten die bij binnenkomst een paar maanden later in een kist vertrekken. Best wrang. Je moet er maar tegenkunnen. “Koffieschenken hoort er ook bij natuurlijk, net als koken en de tuin doen. Maar hier komt nog wel even iets anders bij kijken. De VPTZ gaat in gesprek met de vrijwilligers, screent ze en leidt ze op. Nu al hebben we zo’n 30 spontane aanmeldingen”, roept Margreet, die straks de vrijwilligers in de hospice zal begeleiden, enthousiast. “Hierbij wil ik wel benadrukken dat we alleen tussen 7 uur ’s ochtends en 11 uur ’s avonds met vrijwilligers werken. Na 11 uur neemt een professioneel verpleegkundige de dienst over.” Ook heeft het hospicebestuur al een gesprek gevoerd met de huisartsen in het Westerkwartier. “Zij waren heel positief en ondersteunen het plan”, vertelt Pots. “Heel even waren ze bang voor nog meer druk. Want terminale zorg is intensief. Maar die druk wordt juist alleen maar minder door opname in een hospice. De huisarts wordt alleen opgeroepen als het écht nodig is. Wanneer de patiënt thuis is, gebeurt het regelmatig dat familie in paniek de huisarts belt. Twijfelt of bijvoorbeeld de ademhaling nog wel oké is. De begeleiders in de hospice kunnen beter inschatten wanneer het noodzakelijk is om de huisarts in te schakelen. Die angst voor meer druk hebben we weg kunnen nemen. Het was zelfs een eyeopener. Over één ding waren alle huisartsen het roerend eens: het is het laatste stukje zorg dat je iemand kunt geven. Een goede afronding is het allerlaatste wat je kunt doen.”
De plannen lagen er al een tijdje, om een hospice in deze omgeving te beginnen. Friesland heeft er vijf, Drenthe vier en Groningen maar twee waarvan één in Stadskanaal, weet Margreet. De dichtstbijzijnde hospices staan in Groningen, Drachten en Assen. “Bovendien: iemand die hier zijn roots heeft liggen, breng je toch liever in de laatste levensfase niet naar Groningen of Assen? Hoe mooi is het wanneer je kunt sterven in je eigen vertrouwde omgeving?”
De omliggende gemeenten stonden al volledig achter de plannen, maar wilden de boel niet financieren. Maar daarvan wisten Pots en Berends dat het wel goed zou komen. De locatie vormde het grote struikelblok. Die hadden de dames namelijk nog niet gevonden. Toen het Vredewoldplantsoen 7 serieus in beeld kwam, kon de fondsenwerving beginnen. “Het pand is aangekocht door de Stichting Vredewold. Het is de bedoeling dat wij het straks van hen gaan huren.” De fondsenwerving is inmiddels gestart. Met succes. De stichting heeft al zo’n 80 procent van de benodigde drie ton bij elkaar. “We hebben twee ton nodig voor de verbouwing en inrichting en een ton voor de exploitatie van het eerste jaar”, weet Wim Nolden, die de financiën van de stichting in portefeuille heeft, te vertellen. “De helft van het totale bedrag ontvingen we van Roparun, een estafetteloop van Rotterdam naar Parijs. Daar waren we ongelofelijk blij mee.” Waarop Pots onmiddellijk aanvult: “Dat is prachtig natuurlijk, maar we zijn nét zo blij met de 500 euro van de krentenbollenactie van de Lionsclub. Alle beetjes helpen!” Daar is secretaris Martin Heidema het roerend mee eens. “We zijn er nog niet, maar het gaat wel de goede kant op”, aldus Heidema die ieder overleg notuleert en keurig archiveert.
Het pand aan het Vredewoldplantsoen biedt ruimte voor 3 gasten. Eppie Bakker, aangesteld als bouwcoördinator, haalt de bouwtekeningen uit zijn tas. Eenmaal de entree gepasseerd, loop je de royale gezamenlijke huiskamer binnen. In het verlengde daarvan ligt de eveneens gedeelde keuken. Links en rechts van de lange gang liggen de gastenverblijven en de spreekkamer. De kamers zijn ruim en hebben ieder een eigen natte ruimte. Op de eerste verdieping komt een verblijf voor familie of vrienden die willen blijven logeren. Alles mag, niets moet. Zelfs de hond mag mee. “Die laatste maanden moeten een feestje worden. Wil een gast een sigaret opsteken in zijn kamer, mag dat. En dat geldt ook voor een borrel. Een lekker glas whisky? Geen probleem. Alles om het iemand zo fijn mogelijk te maken.” En zo zouden je laatste maanden maar zo eens de mooiste van je leven kunnen worden. Helemaal rond is het nog niet, de plannen zijn bekend bij de gemeente maar moeten nog worden ingediend. Mocht het allemaal goedgekeurd worden, moet ook de bestemming die op het pand rust nog worden veranderd. Nu is dat alleen nog wonen, daar moet ‘zorg’ bijkomen. “Als dat rond is, kunnen we aan de slag”, aldus Bakker.
Hoe iemand in aanmerking komt voor een verblijf in Hospice Westerkwartier Noordenveld? Dat kan wanneer de patiënt over een indicatie voor terminale zorg beschikt. Die mag maximaal drie maanden zijn. En mocht het zo zijn dat de patiënt langer leeft, wat best vaak het geval is omdat –ie een opleving krijgt, is dat geen probleem. De opname kan verlengd worden. Ook is tijdelijke opvang in het hospice mogelijk. “In het geval dat het thuis vastloopt. Het even niet meer gaat. Door de patiënt tijdelijk op te vangen kunnen de mantelzorgers even op adem komen. Daarna kunnen we bekijken welke extra ondersteuning er thuis nog mogelijk is.” Dat een sterfhuis alleen voor mensen van op leeftijd zou zijn, is een misverstand. “Iedereen gaat op elke leeftijd dood”, vertelt Pots die zelf ooit een jonge moeder met een hersentumor intensief begeleid heeft. “Iedere dag verheugde zij het meest op het moment dat ze met mij een sigaretje kon roken. Iets dat normaal nergens kan. Ik deed het wel. Ze zat er zó van te genieten. Samen met haar heb ik de jurk uitgezocht die ze wilde dragen in de kist. Ik beloofde haar dat ze mooi opgemaakt zou worden. Uiteindelijk nam ze, door euthanasie, lachend afscheid van haar kinderen. Nou, dát raak je nooit meer kwijt hè?” Wie ook graag aan de slag wil als vrijwilliger bij het hospice, kan zich aanmelden via de website: www.hospice-westerkwartier-noordenveld.nl
