Johan van Ewsum terug op Mensinge

|
| Foto: |
actueel

RODEN – Johan van Ewsum en zijn echtgenote Hendrick Cater zijn terug in Havezate Mensinge. Dat wil zeggen, kopieën van hun portretretten die Maarten van Heemskerck rond 1540 van hen schilderde. Historicus Redmer Alma identificeerde de personen onlangs op de schilderijen, die zich bevinden in de collectie van het Fries Museum. Afgelopen week overhandigde hij de kopieën van de portretten samen met Janet Baas van de borg Ewsum in Middelstum aan directeuren Mara Bosboom van havezate Mensinge en Geert Pruiksma van Museum Nienoord.


Johan van Ewsum was een telg uit de prominente familie Van Ewsum, die rond 1500 de borg Van Ewsum bij Middelstum en havezate Mensinge in Roden bezat. Na aankoop van allerlei venen in de


omgeving stichtten Johans ouders Nienoord bij Midwolde. In 1536 verhuisde Johan met zijn gezin van Nienoord naar Mensinge. Johan vocht in die tijd voor Karel V en werd in 1555 tot ridder geslagen door de nieuwe koning Philips II.


Het was een kennis van Alma die hem attendeerde op de schilderijen, die het Fries Museum beschreef als ‘portret van een onbekende man’ en ‘portret van een onbekende vrouw’. Vermoedelijk waren de werken geschilderd door Maarten van Heemskerck, die voornamelijk rond Haarlem werkzaam was. ‘Ik herkende het familiewapen,’ vertelt Alma. ‘Van Ewsum had rond 1545 bezittingen in Haarlem, waar Van Heemskerck veel werkte en een kunsthistoricus die is gespecialiseerd is in zijn werk bevestigde het vermoeden dat het om schilderijen van zijn hand ging. Alles bij elkaar leverde dat de conclusie op dat deze portretten wel van Johan van Ewsum en zijn echtgenote moeten zijn.’ Uit de schilderijen blijkt dat de Van Ewsums in goeden doen waren. Zo heeft Johan van Ewsum een gouden tandenstoker, dragen de Van Ewsums luxe textiel en heeft Hendrick Cater een gouden ketting om haar hals.


Mara Bosboom is blij met de ontdekking. Van Ewsum is belangrijk voor Mensinge, doordat zijn tuinboek bewaard is gebleven. Dat vormt de basis voor de reconstructie van de historische tuin, die de havezate wil laten uitvoeren. ‘Hij deed allerlei experimenten,’ geeft Bosboom aan. ‘Zo wilde hij rozen enten op hulst. Ook was hij bijzonder gek op kersen en haalde hij planten en dieren uit het buitenland. Zo werd Mensinge een centrum van internationale handel.’


In de toekomst wil Mensinge graag een publicatie maken van het tuinboek van Johan van Ewsum. Daarnaast vormt de overhandiging van de portretten een symbolisch begin van meer samenwerking tussen Mensinge, Nienoord en de borg Van Ewsum. De kopieën van de portretten van hem en zijn vrouw krijgen een mooie plek in de havezate, waar Bosboom een mini-expositie voor hen wil inrichten. De originele schilderijen liggen voorlopig nog in het depot van het Fries Museum, maar als het aan Bosboom ligt duurt dat niet lang meer: ‘Die zouden we heel graag terug willen.’


|

UIT DE KRANT