Kleintje Cultuur - Wilhelmina Zoutewelle maakt interpretaties van muziek in reliëf

PEIZE – Het splinternieuwe atelier van Wilhelmina Zoutewelle is een baken van licht. Wit is de overheersende kleur hier, net als in haar werk. Tegen één van de wanden staat een oude zetkast vol met kunstenaarsbenodigdheden en overal zijn kunstwerken te zien. ‘Zo’n nieuw atelier is altijd even wennen,’ zegt de kunstenares. ‘Het heeft tijd nodig om het helemaal eigen te maken en het zo in te richten dat je er het prettigst kunt werken.’

‘Ik hou van herhaling en patronen’

Zoutewelle werkt al lang als kunstenaar. Van 1980 tot 1985 volgde zij de studie ruimtelijke vormgeving en grafische technieken aan kunstacademie Minerva in Groningen. Zij studeerde af in het overgangsgebied tussen tweedimensionaal en driedimensionaal werk. ‘Dat overgangsgebied tussen het platte vlak en ruimte vind ik spannend,’ merkt zij op. ‘Wanneer wordt iets ruimtelijk?’ In de periode dat zij studeerde maakte de kunstenares grote witte vlakken met een verhoging of verdieping in het midden. Dat vormde de basis voor haar interpretaties van muziek in reliëf, die Zoutewelle tegenwoordig maakt.

‘Ik kom uit een muzikaal gezin. Mijn beide ouders zijn musicus en ik ben vijfentwintig jaar getrouwd geweest met een musicus,’ geeft de kunstenares aan. ‘In die periode heb ik van heel dichtbij naar muziek leren luisteren en deze kunnen ervaren. Bij het luisteren van muziek herkende ik in sommige fragmenten een grafisch patroon. Zo is het idee ontstaan om een transcriptie te maken van muziek in beeld.’ Zoutewelle visualiseert de muziek door middel van rechthoekige vlakjes, waarbij de hoge tonen bovenop liggen en de lage tonen verder weg.

Naast de interpretaties van muziek in reliëf maakt zij ook driedimensionale werken van papier dat zij aan elkaar vast naait, waardoor er bijvoorbeeld een manteltje ontstaat. ‘Toen dat nog mocht ging ik graag naar vlooienmarkten, om oude boeken te kopen,’ zegt zij. Voor de kunstenares zijn de reliëfs en de papierwerken gevoelsmatig aan elkaar verwant. ‘De reliëfs zijn meer gestructureerd dan het papier, maar ze hebben allebei een bepaalde gelaagdheid.’

Hoewel haar werk op het eerste gezicht abstract en grafisch lijkt is de totstandkoming ervan volgens Zoutewelle een ‘behoorlijk emotioneel’ proces. ‘Als ik muziek luister en er komt iets voorbij dat mij raakt, dan is dat toch emotioneel,’ aldus de kunstenares. ‘Dat wil ik dan omzetten in een transcriptie, maar dat zie je misschien niet aan de strakke witte vlakken.’ Zij zoekt steeds naar materiaal waarin zij de emotie van de muziek het beste kan uitdrukken. Zij werkt vooral met MDF en karton en probeert sinds kort de reliëfs ook in papier te drukken. ‘Papier is licht materiaal,’ zegt de kunstenares. ‘Dat past goed bij muziek, maar ik vind het ook wel spannend om met dit materiaal te werken.’

Momenteel werkt Zoutewelle aan een serie van werken die zijn gebaseerd op het minimalistische muziekstuk Glassworks van de Amerikaanse componist Philip Glass. ‘Ik hou van herhaling en patronen. In Glassworks zitten muzikale patronen, die ik omzet in reliëf.’ De serie gaat binnenkort naar een galerie in New York voor een expositie in september. ‘De galerie heeft een aantal ruimtes, waar meerdere kunstenaars exposeren. Iedere kunstenaar heeft een eigen ruimte. Het is dus geen groepstentoonstelling, maar meerdere exposities tegelijk.’

In de toekomst staan ook nog andere exposities op het programma. De kunstenares heeft zich net opgegeven voor het landelijke atelierweekend van de Nationale Associatie voor Beeldend Kunstenaars, dat 26 en 27 juni plaatsvindt. Dan is iedereen welkom om een kijkje te nemen in het atelier aan de Oude Velddijk in Peize. De kunstenares had zich ook opgegeven om mee te doen aan Art Arnhem en Huntenkunst in Ulft, maar die gaan dit jaar helaas niet door vanwege de coronapandemie. ‘Toen de pandemie uitbrak was ik bezig met werk voor drie tentoonstellingen,’ vertelt Zoutewelle. ‘Nu is het wachten wanneer dat weer doorgaat.’