Minikul week 22

minikul

Taal verandert voortdurend, dat begrijp ik. Dat steeds meer engelse woorden in ons Nederlandse taalgebruik sluipen, wil er bij mij ook wel in; ik ben wel oud maar (nog) niet dement. Maar dat jongeren steeds minder van papier lezen, is voor mij moeilijker te begrijpen. Ik gebruik mijn computer weliswaar dagelijks – zonder kun je tegenwoordig bijna niet meer – om mijn mail door te lezen, mijn stukjes te typen en vervolgens naar de redactie door te zenden (hartstikke handig!) en om een aantal vaste vooral kranten-sites aan te klikken. Je moet, als je nog een beetje actief in het leven staat, bijblijven. Maar lezen, kranten, boeken en tijdschriften rustig echt lézen, doe ik nog steeds van papier. Ik heb even geprobeerd om dat van een e-reader te doen. Hartstikke makkelijk, zeiden mijn kinderen en kleinkinderen, maar het beviel me voor geen millimeter. De bieb gaf me er eentje in bruikleen; vooral voor in de vakantie want dan hoef je geen vracht zware boeken mee te slepen. Maar het beviel me niks. Ik werd er onrustig van; geef mij maar dat knisperende papier.

Als kind al was lezen mijn favoriete hobby. Dat werd op de lagere school ook zéér bevorderd. Door de kinderen dagelijks te laten voorlezen, met de juiste klemtonen op de juiste plekken en vervolgens de zinnetjes rede- en taalkundig te laten ontleden. Daar gingen hele middagen mee zoet. Net als met hoofdrekenen, welk kind kan dat nu nog echt uit het hoofd? Ik ging voor het eerst naar de lagere school die nu basisschool heet in de tijd, dat nét het ennetje (n-tje) achter den werd ‘weggezuiverd’. Die moesten we dan in de verouderde schoolboekjes allemaal doorstrepen. Schoolboekjes gingen toen jáááren mee. Ik herinner me dat in de mijne al eerder de dubbele o’s, a’s en e’s waren doorgehaald, alsmede de ch achter woorden als visch, mensch enzovoorts. En omdat ik op een christelijke school met den (jawel: den) bijbel zat, waren alle toen als godschendend geachte woorden ook zwart doorgehaald met daarboven een in kinderlijk hanenpotenschrift gemaggelde kuisere vertaling: Goddank werd Gelukkig, Godsgruwelijk - Verschrikkelijk. Enzovoorts, op alle slakken werd zout gelegd. Kortom: die schoolboekjes hadden op de(n) duur meer weg van een kladschrift. Het kon mijn liefde voor lezen niet temperen. Ach, those were the days.

Henk Hendriks

UIT DE KRANT