Natuurkennis
Net als veel anderen drinken wij ’s avonds om 8 uur koffie. Dat was vroeger al zo en dat is altijd zo gebleven. Het is ook een traditie om dan naar het journaal van 8 uur (NPO 1) te kijken, maar in plaats daarvan schakelen we tegenwoordig graag iets eerder over naar NPO 2 om naar de kennis- en blufquiz ’Met het mes op tafel’ te kijken. Het is een beetje oubollig programma, maar wij vinden het een leuke quiz waarbij een vrij bescheiden prijzengeld kan worden gewonnen. ’De ellende in de wereld’ komt later wel aan bod.
Zo’n uitzending wordt van veel kritiek voorzien, want het is dan wel een blufquiz, maar dat is iets wat de meeste kandidaten zelden doen, c.q. niet beheersen. Thuis op de bank weet je dat het heel anders moet en daarom is het vaak tenenkrommend om te zien hoe voorzichtig mensen het spel soms spelen. Zelfs quizleider Joost Prinsen, die toch eigenlijk neutraal moet blijven, windt zich er geregeld over op: ”Zet dan toch ook € 50,- in, je kunt toch wel nagaan dat je iemand niet met een tientje weg bluft”. Bij het testen van de kennis van de spelers komt het onderwerp ’De levende natuur’ geregeld aan bod. Dan veren wij op, want dan kun je verwachten dat de meest gekke antwoorden worden gegeven. Afgelopen week ging het weer grandioos mis, hoewel daar zelden bloed uit vloeit, want gemiddeld wordt bij meer dan 90% van de vragen een fout antwoord gegeven. Op maandag liet men aan tafel een Kaaps viooltje zien en dan denken wij dat men dat wel weet. Maar nee hoor, de ene kandidaat hield het op een Gerbera en de ander maakte er nota bene een Geranium van. Twee dagen later werd het nog gekker toen de deelnemers een afbeelding kregen te zien waarbij de tekst ongeveer luidde: ”Deze bruine reigerachtige kan een houding aannemen waardoor hij helemaal in het riet opgaat.” Bij deze tekst hoeven wij niet eens een afbeelding zien om te weten dat het om een Roerdomp gaat. De antwoorden waren opmerkelijk, de eerste speler dacht dat het een Rietgors was en de andere vermoedde dat het een stern was. Deze deelnemer bedacht zich, wist misschien toch dat sterns geen reigers zijn en meestal wit en maakte er toen maar een Grutto van. Je kunt niet anders concluderen dat het met de kennis van de natuur bij de gemiddelde Nederlander droevig is gesteld.
Dat geldt natuurlijk niet voor de trouwe lezers van mijn stukjes. Toch weet u waarschijnlijk niet de naam van het insect op de foto, maar wel dat het een loopkever is. We kwamen hem tegen tijdens een inventarisatie van paddenstoelen in de buurt van Een. Vaak worden dan stukken hout omgekeerd om te kijken of er zich zwammetjes aan de onderkant bevinden en dan komen eigenlijk altijd wel beestjes tevoorschijn. Vaak zijn ze klein en er zijn zoveel soorten dat we er zelden aandacht aan schenken, maar bij opvallende (grotere) soorten wordt er wel een foto van gemaakt om later de naam van het beest te achterhalen. Zo kwamen we aan de weet dat dit een Kettingschallebijter is, ook wel Gekorrelde veldloopkever genoemd. Die naam is vanwege de kenmerkende afwisseling van rechte lengtegroeven en kettingachtige rijen knobbeltjes op de dekschilden. Overdag verstopt hij zich dus, maar zodra het donker is gaat hij op jacht naar vooral wormen en slakken die hij met zijn grote kaken in stukjes knipt. In tegenstelling tot andere soorten loopkevers kan hij vliegen en is dus behoorlijk mobiel, want snel lopen kan hij ook. Dat geldt niet voor de larve. Dat schijnt een immobiel wormachtig monstertje met uitsteeksels te zijn, met ook een voorkeur voor wormen en slakjes. Deze kan bij u in de tuin voorkomen.
Giftige paddenstoelen
Dit jaar waren er al weer heel wat meldingen van vergiftigingsverschijnselen na het eten van paddenstoelen uit de natuur. In Nederland is jaarlijks sprake van ca. 100 gevallen en meestal betreft dat kinderen van 1 – 4 jaar. In Duitsland is er sprake van een explosieve toename (41% in 2013) van vergiftigingen. Na de kernramp in Tsjernobyl, met een grote uitstoot van radioactief cesium over Europa, verging de lust ze te plukken, omdat paddenstoelen zware metalen opnemen. De nieuwe generatie pakt de traditie weer op, maar kent de goede soorten kennelijk niet meer.
.