‘Een wagen bouw je, die praat je niet in elkaar’

Volksvermakers op audiëntie bij wagenbouwers Rodermarkt

RODEN – Soms lijkt het nog zo ver weg allemaal, maar wat is de start van de Rodermarktfeestweek (want op vrijdag 18 september om precies 16.00 uur starten de feestelijkheden met ‘het grote handen’ schudden) al dichtbij. Dé feestweek der feestweken volgt dit jaar nog korter op het einde van de schoolvakanties en dat betekent dat over minder dan een maand de Rodermarkt alweer achter ons ligt. Historie is. Dat iedereen dan vooral uitbrakt en terugblikt. Traditioneel hoogtepunt van die Rodermarkt is de zaterdag. Paradedag. En dus werken de zestien bouwgroepen met man (en vrouw) en macht aan hun wagens. Vorige week kwam een zware delegatie van Volksvermaken Roden bij de noeste bouwers langs. Zij kregen – geheel volgens traditie- drinken (bier, wijn en fris) aangeboden. Als altijd werd deze geste bijzonder gewaardeerd. De Krant ging mee en zag nu al een kunstwerk van ‘bouwploeg’ Bouwbedrijf R. van der Sluis en dat aan de wagen van CBS De Parel nogal wat gebeuren moet. Profeet Jan Tiesinga wist één ding echter zeker: het gaat met elke wagen helemaal goedkomen.
Dinsdagavond. 18.50 uur. Lammert Kalfsbeek is de eerste Volksvermaker die zich meldt. Alsof hij nu al voorzitter is. Niet veel later komen ook de stagiairs Egbert de Rink en Jan Herman Kunst binnen. Zij lopen een jaar met het zittende bestuur mee en worden dan pas – als ze gewogen en goed genoeg bevonden zijn- volwaardige bestuursleden. Aan die goede afloop twijfelt overigens helemaal niemand. Voor de duidelijkheid: het is dus Jan Herman Kunst. Zoon van de schrijver van het jubileumboek over Volksvermaken. Eerder werd wel eens geschreven en gesproken over Jan Hendrik Kunst. Zelfs door voorzitter Tiesinga. Voor eens en voor altijd: het is dus Jan Herman. Ook de vertrouwde gezichten van Volksvermaken komen binnen. Behalve kostuum beschikken de volksvermakers tegenwoordig ook over een hip blauw jasje, die ze – natuurlijk- allemaal dragen vanavond. Ook Bart de Vries (Wapen van Drenthe) schuift aan, net als Anton Hamstra (Onder de Linden). Samen met Jan Jansema (verhinderd) en Fré Nijdam en dus Volksvermaken hebben zij de drankjes voor de bouwers beschikbaar gesteld. En dus krijgen die bouwers in elk geval drie verschillende merken bier: Grolsch, Bavaria en Heineken. Met de opmerking dat er voor de Parade van 2015 één nieuw onderstel aangeschaft moest worden en dat Cor van der Steeg zijn tong brandde aan de hete koffie wordt de groep in tweeën gesplitst. Beide groepen bezoeken derhalve acht bouwlocaties. De Krant stapt in het busje van Albertus Lieffering. Met naast zich voorin voorzitter Jan Tiesinga en ‘achterin de bak’ Lammert Kalfsbeek en Rik van der Es. Omdat beide heren achterin zitten, moet er in tegenstelling tot wat een ieder van Lieffering gewend is, voorzichtig gereden worden. Eerste halte is de eigen loods. In die loods werken twee bouwgroepen aan hun wagens. Of groepen? In geval Bomenbuurt is dit zeker het geval. Zij liggen heel aardig op schema en lijken mankracht genoeg te hebben. Vijf meter verderop staat een eenzame heer wat spijkertjes in karton te tikken. Remie. Sans Famille. ‘Er moet nog heel wat gebeuren’, zegt de vrijwilliger, die verder hoopt dat er straks nog wel wat mensen komen helpen. Dat de wagen van De Parel nog niet bepaald af is, wekt bij de immer gevatte arbeiders van de Bomenbuurt overigens geen enkele verbazing. ‘Een wagen bouw je, die praat je niet in elkaar. En volgens ons is het probleem van scholen wel eens dat er veel te veel commissies zijn en er dus veel te veel vergaderd wordt. Praten dus. Maar met praten bouw je echt geen wagen. En hulp hoeven ze van ons niet te verwachten. We hebben onze handen vol aan ons eigen pronkstukje.’ Dat pronkstukje van de Bomenbuurt heeft Mexico Stad als thema, iets dat nu al prima te herkennen is. Het thema van De Parel schijnt Rome te zijn. Daar is nu echter nog helemaal niets van te zien. ‘En toch, toch weet ik zeker dat als we over veertien dagen terugkomen, de wagen van De Parel onherkenbaar mooi is’, zegt Tiesinga, zonder verder uit te leggen waarom. Hij spreekt kennelijk uit ervaring. Van de loods van Volksvermaken naar Bouwbedrijf R. van der Sluis is maar een klein stukje. Het in Roden en omgeving wereldberoemde bouwbedrijf neemt om een wel heel speciale reden deel aan de Parade. Het bedrijf bestaan namelijk een halve eeuw. En dus helpen alle medewerkers (minus één) mee met het maken van een wagen die Beijing uit moet beelden. Die ene die niet meedoet heeft daar overigens een goede reden voor: paarden. Vooropgesteld: jurywerk is niet te onderschatten, maar als de wagen van Van der Sluis niet in de prijzen valt, dan is er iets niet helemaal pluis. Nu al – nog niet eens afgewerkt dus- is de wagen om door een ringetje te halen. De reusachtige drakenkop (die vanwege de omvang in een andere loods staat) bijvoorbeeld, zal met een heftruck open en dicht gaan om over de afwerking van de zo bekende Oosterse bouwwerkjes maar te zwijgen. Toegegeven: de mensen van Van der Sluis beschikken in tegenstelling tot veel andere bouwgroepen over geweldig gereedschap. En iedereen is handig. Maar dan nog. Hier wordt gewerkt aan een pareltje. ‘Het is haast zonde dit straks weer af te breken’, zegt opperhoofd Tiesinga. ‘Misschien kan het wel een plekje krijgen op de kinderboerderij.’ Niemand die reageert op de opmerking van Tiesinga, die tijdens zijn vakantie in Frankrijk de Tour de France op de voet volgde. Vanuit verschillende Franse cafés. ‘Ging mijn vrouw even een dorpje verkennen, kroop ik snel de kroeg in. En eerlijk is eerlijk: ook in Frankrijk tapt men een heerlijk biertje.’ Ook Rik van der Es stak zijn bewondering voor ‘project van der Sluis’ niet onder stoelen of banken. ‘Laat ze dit straks maar op de Albertsbaan zetten. Kost veel minder dan de liggende plannen en bovendien is dit ook nog eens veel mooier’, zegt hij.
Kalfsbeek en Van der Es zitten dan al lang weer in de bak, als Lieffering zijn zilverkleurige bus Haarveen 18 in Foxwolde opdraait. Hier wordt gewerkt aan de wagen van Onze Kids, een wagen speciaal voor kinderen met een beperking. Elk jaar weer genieten ze met volle teugen, helemaal als er een prijs- welke dan ook- in de wacht wordt gesleept. Kan de jury dus alvast rekening mee houden. En uiteraard staat hier ook Gea Jintes, de Godmother van deze bouwgroep, speciaal opgericht om haar zoon Jimmy nog eens laten genieten van de Parade. Jimmy is al jaren ernstig ziek. Is blind. Ligt op een bed in de woonkamer in Roden. Maar aan opgeven denkt Jimmy nooit. Hij heeft nog veel te veel plannen. Jimmy bouwt niet mee, maar is er wel. Achttien is hij inmiddels alweer. Jimmy bestuurt een buggy. Zonder iets te zien. De belangrijkste taak is dan ook weggelegd voor de bijrijder, die Jimmy continu van advies voorziet. ‘Rechts, links, ho, links, beetje rechts’. Op die manier draait Jimmy zijn rondjes op het Haarveen. Een prachtig gezicht. Moeder Gea straalt. Als altijd. Onze Kids kiest dit jaar voor het thema Tombstone, en de bouw ligt op schema. ‘Komt allemaal goed’, zegt Gea, die ook dit jaar tien kinderen op de wagen kwijt kan. Wat zullen die kinderen weer genieten van die derde zaterdag in september.
Las Vegas is het thema van AV’75, voorheen de kweekvijver van Volksvermaken. AV’75? Dat staat doorgaans voor lawaai, enthousiasme, beweging en energie. En dus vindt iedereen het dinsdagavond toch opvallend en oorverdovend stil in de zo bekende bouwplaats Aan de Vaart. De loods van De Haan. Erick Roossien is er en is druk. Er is een dame die met iets van gordijntjes bezig is, Roelfzema junior is van de partij, terwijl ook Rene Arends aan het werk is. Moniek Bonsing is er ook, zoals Moniek Bonsing vrijwel overal is. De wagen van AV ligt op schema. ‘Vorig jaar rond deze tijd hadden we alleen een bodem’, lacht Arends. Geen paniek dus, al is het groepje mensen dat wil en kan helpen dit jaar wel erg beperkt. Dat kan en moet toch anders voor AV, de club die iconen als Cor van der Steeg, Hans de Vries, Albertus Hamstra en Rik van der Es voortbracht. ‘Nadat Rik vertrok, is alles ingestort’, lacht Tiesinga, die duidelijk goed gehumeurd is en zich deze avond ontpopt tot de Andre van Duin onder de voorzitters. Van Duin in golfbroek, met witte baard en met blauwe jas. Mode is het niet, bijzonder wel. Er zijn mensen voor veel minder gearresteerd.
De Marke gaat proberen met een wagen die New Orleans uit moet beelden prijzen te winnen. Over animo geen gebrek bij De Marke. Waren er gisteren een mannetje en vrouwtje of twintig bezig, vanavond zijn toch weer ruim tien mensen gekomen en morgenvroeg komen nog eens acht vrouwen. De Marke werkt minder in hokjes en benut de vrouw voor meer dan het prikken van bloemen alleen. Verven bijvoorbeeld, waarom zou een vrouw dat niet kunnen? ‘Nadeel met zoveel vrouwen is wel dat we eigenlijk maar een kwartiertje hebben om bier te drinken’, zucht een man, die benadrukt dat het bouwen van een Rodermarktwagen veel meer is dan het opleuken van een door Cor van der Steeg (chef-onderstel) geleverd onderstel. Een wagen bouwen is vrienden voor het leven maken. Gezellig doen én uiteraard een pilsje pakken. Een Heineken, een Grolsch of een Bavaria. De keuze is reuze.
De Hopbouwers in Peize dan, waar de bouwers net even in de gezellige kantine zitten. En wat een gastvrijheid in Peize. Zoals gewend overigens. Er staat meteen koffie en koek en geen enkele moeite lijkt met name gastvrouw Evelien teveel. Ze weet alles, vertelt alles en denkt vaak aan haar moeder, de toch behoorlijk beroemde Hilde Kor, vermaard jodelaar. Hilde is op leeftijd en dement. Ze woont in de speciale afdeling van De Hullen in Roden voor dementerenden. Hilde was een grootheid vroeger. Zong met tal van bekende artiesten. Tegenwoordig weet Hilde niet meer wie haar dochter – Evelien dus- is. Dat doet pijn. Des te mooier is de poster van Hilde Kor in de kantine. Als eerbetoon en voor Evelien. Want wat is zij trots op haar moeder. ‘We liggen op schema’, zegt een man, die naar de wagen tuurt. Bijzonder, want voor wie de wagen voor het eerst ziet en niet gezegend is met enig inzicht, lijkt dat bepaald niet zo. Er staat wat draad op een onderstel. Prikkeldraad op een aanhangwagen. Er is wat gelast. Maar verder? Dit moet Moskou worden, maar nu lijkt het meer op het vlakke, dorre, uitgestrekte Tsjernobyl. Maar: laat ze in Peize maar schuiven. Over alles is nagedacht en ook details moeten kloppen. Zo oordeelt een bouwer dat ‘de ballen te klein zijn’. En dus worden er morgenvroeg grotere besteld. In Peize neemt men met kleine balletjes geen genoegen. Dat belooft dus wat. Net zoals de donderdag voor de Paradedag, als er hier – in de kantine- live muziek zal zijn, zoals Albertus Lieffering er al eens de trekzak ter hand nam en een mini-concert verzorgde. Want ook in Peize geldt: het maken van een wagen staat synoniem aan gezelligheid.
Lieffering zit al lang weer achter het stuur van zijn bus. Hij chauffeert ‘m naar Altena, waar bouwgroep Altena aan het werk is Hun wagen luistert naar de naam ‘ De groeten uit…’ en beeldt straks tal van bekende gebouwen in verschillende steden uit. Het laswerk is klaar, nu de rest nog. Vandaag zal er niet heel veel gebeuren, want er zijn slechts twee dappere mannen aanwezig, onder wie grondeigenaar en wereldberoemd Altenees Marius. ‘Maar straks mensen, als we wat verder in de tijd zijn, dan zitten hier soms wel zestig man aan de koffie en dan blijkt ook de kracht van een dorp als Altena. Iedereen wil zijn of haar steentje wel bijdragen. En gelukkig hebben we in ons kleine dorpje zat specialisten die ons goed op weg kunnen helpen.’ In dankbaarheid aanvaarden de mannen het bier, de wijn en het fris. Handig voor later, als heel Altena heel even de Altenaweg 4 als thuishaven heeft en de puntjes op de i gaat zetten. Want let maar op: ook Altena gaat dit jaar hoge ogen gooien. Dat kan niet anders met én de Big Ben en een zak patat op één en dezelfde wagen.
Omdat Volksvermakers doorgaans wel van een stukje gezelligheid houden, wordt bij terugkomst bij Het Wapen van Drenthe niet meteen de thuisreis aanvaard. Welnee, er wordt nog even nagepraat over het bezoek aan de noeste bouwers, over de eigenaardigheden van de verschillende bouwgroepen en over de startopstelling van de Parade, kennelijk een privé aangelegenheid van de heren Van der Es en Tiesinga. Die namelijk, zonderen zich af en fluisteren op welke startplek welke wagen precies komt. Alsof Belchinezen er op zouden kunnen wedden, zo geheimzinnig gaat het er aan toe. Cor van der Steeg gelooft het allemaal wel. Hij vraagt de charmante medewerkster van Het Wapen om een bakje nootjes. De anderen drinken een pilsje. Want ach, met die startopstelling komt het echt wel goed. En met de zestien wagens zeker ook. Jan Tiesinga is – verrassend- de eerste Volksvermaker die zijn glas leeg heeft en opstapt. Maar schrik niet. Jan ging niet meteen naar huis. Hij werd nog even verwacht op een verjaardag.