‘Als iedereen elkaar in de wurggreep houdt, komen we nergens’

Begraafplaats Tolbert slecht toegankelijk voor gehandicapten

‘Als iedereen elkaar in de wurggreep houdt, komen we nergens’

TOLBERT – De kerkelijke begraafplaats in Tolbert is slecht toegankelijk voor mensen die afhankelijk zijn van een rolstoel, scootmobiel of rollator. Het kerkhof is voor bezoek alleen te betreden via een smalle, steile toegang aan de Oldebertweg. Dat is voor mensen met een handicap niet te doen, stelt het Platform Toegankelijk Westerkwartier en familieleden van mensen die er begraven liggen. Er moet snel wat gedaan worden aan de situatie, vinden betrokkenen.

Een van die betrokkenen is Jan Ribbink (65). Hij is al vanaf 2015 bezig om aandacht te vragen voor de toegankelijkheid van de Tolberter begraafplaats die eigendom is van de Protestantse Gemeente Leek-Oldebert (PGLO). Tot dusver zonder resultaat. Ribbink heeft een ernstige spierziekte en is afhankelijk van zijn scootmobiel. Regelmatig bezoekt hij het graf van zijn tweelingbroer die op de kerkelijke begraafplaats begraven ligt. Vanuit de werkgroep Leek van het Platform Toegankelijk Westerkwartier (voorheen Platform Gehandicapten Leek) strijdt de Tolberter voor een veilige en toegankelijke toegang voor iedereen. Ribbink laat zien waar hij het over heeft. Om naar binnen te komen moet hij eerst het zware, metalen hek openduwen, dat kan alleen als hij zich uit zijn scootmobiel weet te drukken. Vervolgens rijdt hij het steile, met mos bekleedde paadje omhoog. Het rechter achterwiel van het karretje ontspoort en belandt in de zachte grond naast het smalle tegelpad. ‘Levensgevaarlijk’, zegt Ribbink. ‘Vooral als het geregend of gevroren heeft is het spiegelglad. Het is een grote ergernis.’ Dat beamen ook Mendy Gaikema en Rocco van der Velde. Ze maken zich kwaad om de situatie. ‘We hebben hier onlangs onze dochter begraven. Juist omdat het zo fijn dichtbij is’, zegt Mendy. ‘Mijn zus zit door een hersenbloeding in een rolstoel. Zij kan niet naar het graf van haar nichtje toe. En stel dat ik gehandicapt raak, dan kan ik niet eens naar mijn eigen dochter. Dat is toch van de zotte?’ Ellen Schriemer is afhankelijk van haar dochter als ze de begraafplaats wil bezoeken. Haar oom, nichtje en buurmeisje liggen begraven op de begraafplaats. Ze mist door diabetes haar grote teen en een bot in haar hiel en kan zichzelf niet op de been houden. ‘Zonder hulp kan ik er niet naar toe. Dat vind ik echt slecht.’

Ribbink: ‘Ik heb het meerdere malen bij de gemeente aangekaart maar die verwijzen naar de PGLO. Zij verwijzen op hun beurt naar de gemeente.’ De begraafplaats is wel te bereiken via een grote ingang aan het zijpad van het Schoollaantje. Dit zijpad is echter privé eigendom en het hek gaat alleen open voor begrafenissen en voor mensen die onderhoud plegen op het kerkhof. De PGLO heeft recht van overpad. Een oplossing is er wel, meent Ribbink. ‘Aan de Dr. Mansholtweg ligt een speelveldje dat grenst aan de andere kant van de begraafplaats. Dat wordt nauwelijks gebruikt. De grond is eigendom van de gemeente. Daar zou je prima een ingang kunnen maken, er is zelfs nog plek voor de aanleg van enkele parkeerplaatsen.’

Wurggreep

Voorzitter van de werkgroep Leek van het Platform Toegankelijk Westerkwartier Elly Dragstra is het roerend eens met Ribbink. Zij vindt het een plicht van de gemeente om met een oplossing te komen. Ze verwijst naar een VN-verdrag waarin is opgenomen dat iedereen mee moet kunnen doen aan de samenleving. ‘Er zijn afspraken gemaakt over een inclusieve samenleving. Ze zijn verplicht om zich daaraan te houden, maar de gemeente Westerkwartier schiet hierin juist ernstig tekort. Het is het beroemde kastje naar de muur verhaal. Terwijl het helemaal niet zo ingewikkeld hoeft te zijn’, vindt Dragstra. ‘Maar als iedereen elkaar in de wurggreep houdt, komen we nergens. Laten we met elkaar in gesprek zijn en samen zoeken naar een oplossing.’ Volgens Dragstra, Ribbink, Gaikema en Van der Velde zou de mogelijke nieuwe ingang ook prima gebruikt kunnen worden voor begrafenissen zodat het de ingang aan het zijpad van het Schoollaantje niet meer gebruikt hoeft te worden.

Gemeente: ‘Niet zo eenvoudig als geschetst’

De situatie ligt nog niet zo eenvoudig als geschetst, laat de gemeente Westerkwartier weten in een reactie. Op het speelveldje rust de bestemming ‘Groen’ en als er een toegang aangelegd zou moeten worden, moet er eerst een wijziging van het bestemmingsplan plaatsvinden. Bovendien zorgt het wegnemen van een speelveld in een wijk voor reuring,  zo valt te verwachten. Ander punt is dat een eventuele toegang op die plek voor een deel over particulier terrein moet, een stuk grond dat eigendom is van een agrariër. De gemeente laat weten in ambtelijk overleg met de PGLO te zijn over een rolstoeltoegankelijke toegang vanaf de Oldebertweg. ‘Het is niet even naar de gemeente wijzen en klaar.’

Impasse

Volgens beheerder van de kerkelijke begraafplaats Hans Scheffer zit dat overleg muurvast. Een goede oplossing zou een toegang over het speelveldje heen zijn, dan kom je op goede hoogte met de begraafplaats, zegt Scheffer. ‘Daarvoor is maximaal twee meter van de bosschage nodig. Het speelveld telt vijftig meter, dan houd je nog achtenveertig meter over. Het is onzin dat het hele speelveld moet worden opgeofferd.’ De gemeente deed het voorstal om aan de andere kant, ook aan de Oldebertweg, een nieuwe toegang te maken. ‘De huidige toegang heeft een hellingshoek van 70 procent, dat is veel. Aan de andere kant een nieuwe toegang lost niets op, dan zit je nog steeds met een hellingshoek van 65 procent. We hebben ook gekeken of we de hellingshoek van bestaande toegang kunnen aanpassen. Dan moeten er graven geruimd worden. En dat mag niet, want de graven die pal naast het toegangspad liggen zijn voor eeuwig uitgegeven.’ Dat de eigenaar van het pad het grote hek alleen opent voor begrafenissen en voor steenhouwers of onderhoudsmedewerkers, begrijpt Scheffer wel. ‘Wij hebben recht van overpad. Hij heeft het hek een tijdje voor iedereen opengesteld. Toen reden er mensen ‘s avonds met een auto de begraafplaats op. Dat wil je niet. Een impasse? Ja, dat zou je kunnen zeggen. Voor ons houdt het op als we geen medewerking krijgen. We hebben echt alle mogelijkheden bekeken.’