Noordenvelders, Ids Dijkstra

Deel 14

We hadden natuurlijk kunnen afspreken in zijn paleis te Peize. Ids Dijkstra (50) woont al bijna twee decennia lang in het dorp, alwaar hij een Rijksmonument omtoverde tot een fraaie woning. Toch ontvangt Ids zijn bezoek in Hoogezand, bij Theater Kielzog. ‘Zijn andere paleis’, zo u wilt. Ids is directeur van het prachtige en relatief grote theater. Aldaar werkt de cultuurman pur sang in het theaterseizoen vier volledige dagen, vier avonden en op de zondagmiddag. Gekkenwerk? ‘Het is hard werken, maar je richt je er op in. Daar komt bij dat ik het prachtig werk vind. Waar moet ik mijn tijd anders aan besteden?’
Ids is een makkelijke prater. Gaat het over cultuur, dan zou hij eenvoudig een avondvullende lezing kunnen geven. Of kunst en cultuur onderschat wordt in Nederland? Dat is volgens Ids een understatement. ‘Mensen weten niet half wat er uit kunst voort komt. Via kunst kun je andere culturen en je eigen cultuur beter leren kennen. Het is een smeermiddel’, zegt hij. ‘Of de kunst onder druk staat? Ja, en dat is al een tijd zo. Kijk, de weg tussen Peize en Roden is voor honderd procent gesubsidieerd. Maar men kan zeggen: die weg ligt er nu en er wordt gebruik van gemaakt. Het is tastbaar. Kunst wordt vaak mede gesubsidieerd. Maar van een voorstelling blijft niets tastbaars over. Daardoor is het altijd onderwerp van discussie. Wat is de waarde van zo’n voorstelling?’
Zelf heeft Ids wel een idee hoe groot die waarde is. ‘Het is eens bewezen dat men gelukkiger wordt van dingen die ze meemaken, dan dingen die ze bezitten. Wat heb je aan een derde auto? Mensen worden veel gelukkiger van een goede voorstelling of een leuke reis, dan van een grote tv. Bij “hebben” is het zo dat je altijd meer wil. Terwijl het bij “meemaken” erom gaat dat je bij jezelf denkt: dat wil ik nog een keer beleven!’
De vader van vijf werkt in het theaterseizoen ontzettend veel. Het stoort hem echter niet. Van huis uit is Ids ondernemer, net als zijn vader en grootvader dat waren. ‘We hebben minstens één ding gemeen: we vinden werk ontzettend leuk. Dan maakt het niet uit dat je veel werkt.’ Ook zijn vrouw Iris stoort het niet. ‘We zijn al sinds onze twintiger jaren bij elkaar, kennen elkaar van haver tot gort. Op het theaterseizoen stellen wij ons in, zo gaat dat. Natuurlijk is het soms heftig, maar we kunnen het aan. Het komt altijd goed.’
Als ondernemer had Ids zijn eigen groothandel, waar hij veertig man personeel in dienst had. In die tijd speelde hij als drummer in bands in Groningen. Schouwburg De Lawei (Drachten) was één van zijn klanten. Toen daar een vacature vrij kwam, solliciteerde Ids. ‘Ik werd er hoofd bedrijfsvoering en werkte er in totaal vijf jaar.’ Het was een leuke tijd, oordeelt Ids. Hij leerde veel over de culturele wereld en merkte dat kennis van ondernemen belangrijk is in de wereld van theater. ‘Kunst en cultuur bestaan bij de gratie van verandering’, zegt Ids. ‘Dat leerde ik er. Je kunt in deze wereld nu eenmaal niet zeggen: we hadden dit jaar een goed jaar, laten we dat precies zo weer doen. Je moet de hele tijd ontwikkelen.’
Daarbij is een gemotiveerd team van levensbelang. ‘Je moet mensen hebben die écht een drive hebben. Weet je wat het is? Het makkelijkste wat je kunt doen, is minder voorstellingen inplannen. Dan hou je veel geld over namelijk. Iedere voorstelling kost geld. Maar je weet ook dat, wanneer je steeds minder voorstellingen inplant, dat het begin van het einde is.’
Ids is iemand die graag mag nadenken over van alles en nog wat. Sterker nog: zijn enige ambitie is het verkrijgen van nóg meer kennis. ‘Ik wil veel dingen weten. Ik ben altijd jaloers op mensen die veel weten. Dat wil ik ook. Steeds meer ontdekken. Als ik in het buitenland ben, wil ik ook wat zien. Grappig eigenlijk, want vroeger had ik behoorlijk last van heimwee. We gingen nooit op vakantie dan naar Borger. Maar goed, ik vind het dus leuk om over dingen na te denken. Aan de andere kant heb je er ook geen fuck aan om alles te weten. Maar waar heb je wel wat aan?’
Was getekend: Ids Dijkstra.