Onkruid en ongedierte
Puur natuur
Wat zeg je nou André? Volgens jou bestaat onkruid toch niet en elk dier heeft toch een functie in ons ecosysteem. Leg dat eens uit? Het idee om over dit onderwerp te schrijven ontstond door een berichtje dat ik onlangs op mijn smartphone ontving. ‘Ik heb een beginnend wespennest achter het huis wat moet ik daarmee doen? Zijn er nog genoeg wespen of kan ik het laten weghalen?’
Dat bericht ontroerde me best, eerlijk gezegd. Dat mensen nadenken over de gevolgen van het weghalen van een wespennest. Niet alleen voor zichzelf maar ook voor de wesp. Dat zegt iets over hoe je in het leven en in de natuur staat. Niet boven de natuur maar als onderdeel van de natuur.
Ha, ik hoor al een aantal mensen denken, dat wordt zweverig gedoe. ‘Linksdraaiende’ gedachten hoor ik dan. Maar als je goed nadenkt over de woorden ongedierte en onkruid, dan wordt de discussie best interessant. Volgens de Van Dale staat ‘ongedierte’ voor schadelijke dieren en ‘onkruid’ voor ongewenste plant(en) tussen gekweekte gewassen.
Een wespennest in huis, letterzetters die naaldbomen aanvreten, Eikenprocessierupsen die huiduitslag veroorzaken, mieren in je eten en slakken en oorwurmen onder bloempotten. Allemaal voorbeelden van beestjes waar sommigen ‘last’ van hebben. Menigeen zal zeggen dat het ongedierte is. Maar hoe zit het dan met een blaffende hond en de krijsende papagaai die bij de buren stress veroorzaken? En met vlinders? Als rups ongedierte omdat ze je tuinplanten en groentetuin kaalvreten maar als vlinder weer geliefd? Ooievaar, ongedierte voor kikkerliefhebbers? Wolf, ongedierte in de ogen van schapenhouders?
Hetzelfde geldt voor planten. Planten die als onkruid worden gezien zijn vaak inheemse kruiden die van nature in Nederland voorkomen. Ze groeien in de aangelegde tuin tussen de begonia’s en buxus en zijn daar niet gewenst, onkruid dus. Ze passen niet in het gewenste tuinbeeld. Wij hebben een ‘wilde natuurtuin’ met voornamelijk inheemse planten. Ik vind het prachtig als er onverwacht een Teunisbloem of Vingerhoedskruid tevoorschijn komt. Maar een spontaan opkomende begonia of tulpenboom is in mijn tuin niet gewenst en dus onkruid? Boeiend.
Het ligt er dus aan met wie je praat en de omstandigheden. Dat laatste moet ik toelichten. Niet veel mensen zullen Lieveheersbeestjes als ongedierte bestempelen toch? Afgelopen week werden enkele Noordzee stranden ‘aangevallen’ door wolken lieveheersbeestjes. Mensen zaten er onder. Het lieveheersbeestje haalde zelfs het journaal. Vreselijk vervelend was het, want het was een mooie zomerse stranddag en die beesten piesen iets van gele strepen over je kleren. Gatver…. Het ene moment lieveheersbeestje en het volgende moment ongedierte omdat je er ‘last’ van hebt?
Het is maar hoe je er tegen aan kijkt. In tuinen en boomgaarden worden oorwurmpotten opgehangen om oorwurmen te lokken. Het zijn fantastische bladluiseters net als lieveheersbeestjes. Alle insecten hebben nut. Je moet je wel in hun leven (willen) verdiepen. Dan gaat er letterlijk een nieuwe wereld open. Insecten zijn opruimers, natuurlijke bestrijders, belangrijke bestuivers en voedsel voor veel andere dieren.
Zelfs muggen hebben een functie en nut. Ik geef toe dat ik ze, evenals blinde vliegen, dood sla als ze me prikken en wegjagen als ze om mijn hoofd zoemen. Overigens zijn het alleen de vrouwtjes en niet de mannetjes die prikken maar dat verschil zie je niet. En ook wespennesten binnen huis of tuin ben ik geen fan van maar ik zal nooit van mijn leven bij een bedrijf voor ongedierte bestrijding werken. Daarvoor houd ik teveel van (onge)dier(te)en.
