Ontkomt ook de gemeente Noordenveld niet aan windkolossen?
’25 grote windmolens nodig om doelstelling te halen’
NOORDENVELD – De gemeente Noordenveld kijkt naar de mogelijkheid voor zonneparken bij Zuidvelde en Matsloot. Daarbij worden omwonenden actief betrokken, zo is de insteek van de gemeente althans. Lambert Sijens uit Veenhuizen - is blij met deze ontwikkeling, maar vindt tegelijk dat de energietransitie in het Noordenveldse maar traag op gang komt. Te laat wordt volgens hem het gesprek aangeknoopt over grootschalige energieplannen die broodnodig zijn om te voldoen aan de opdracht om energieneutraal te worden.
Het is niet voor het eerst dat Sijens zijn mening luid en duidelijk overbrengt tegenover De Krant. Krap twee jaar geleden gaf hij al aan zich te storen aan de traagheid van de plannen en het schijnbare gebrek aan visie. ‘Het enthousiasme is groot, maar er is geen plan’, stelde hij destijds. Sindsdien is er het één en ander veranderd. Sijens is niet meer politiek actief voor GroenLinks, alhoewel hij nog steeds op de reservelijst staat voor de gemeenteraad. Dat wil zeggen dat – mocht Bertus Jan Epema of Anita van der Noord ermee stoppen – hij in de raad zou komen. ‘Dat zou nogal wat stof doen opwaaien.’
Maar ondanks dat hij niet meer is aangesloten bij de gemeentelijke politiek, volgt Sijens het energiedossier nog op de voet. Niet in de laatste plaats omdat hij jaren in de branche gewerkt heeft. ‘Ik vind nog steeds dat hier te weinig gebeurt. Ik zie positieve intenties, bij zowel de wethouder (Kirsten Ipema, red.) als de gemeenteraad. Maar er wordt weinig haast gemaakt en er is weinig structuur.’ De zonneparken die bij Zuidvelde en Matsloot moeten verschijnen, noemt Sijens ‘de eerste grote projecten’. ‘Zon- en windenergie wordt eindelijk serieus genomen. De kostprijs hiervan daalt ontzettend snel, waardoor deze vormen van energie steeds rendabeler worden. De verwachting is dat deze energie binnen tien jaar zonder subsidie rendabel is. Er zullen steeds meer grote initiatieven komen, het grote geld heeft duurzame energie ontdekt. Dat geven de namen van de initiatiefnemers wel aan. De gemeente mag dat wel wat meer uitdragen naar haar eigen inwoners. Uiteindelijk gaat dit soort projecten alle inwoners aan, niet alleen de direct omwonenden van een project. Het landschap verandert sterk. Maak eens een paar scenario’s waarbij de doelstellingen worden gehaald en visualiseer dit. Nu worden windmolens op voorhand al afgeschreven, terwijl ze ook grote voordelen bieden.’
Goede informatieverschaffing hierover blijft volgens de Veenhuizer uit. ‘Anderhalf jaar geleden was er een bijeenkomst over “Energieprojecten in het landschap”. Wethouders, raadsleden, ondernemers en een aantal boeren die het wel zagen zitten grond te verkopen voor energieprojecten, kwamen hier op af. Veel incrowd, weinig “gewone inwoners”. Afgelopen zomer werd het Beleidskader Energieprojecten gepresenteerd. Een document waarin afspraken werden gemaakt over hoe energieprojecten moeten worden ingepast in het landschap. Een document waar ze de opgave niet naast lijken te hebben gelegd, waardoor de gemeente zich feitelijk in de voet schiet.’ Volgens Sijens wordt er kortom aangegeven waar men géén zonnepanelen en/of windmolens wil hebben, maar wordt er niet gezegd waar dat wél zou kunnen. ‘In het Beleidskader zie ik nauwelijks ruimte voor windmolens. Ook in de gemeenteraad hebben enkele partijen al eens aangegeven niet op grote windmolens te zitten wachten. Dat snap ik, begrijp me niet verkeerd, want het zijn echt kolossen. Die kun je niet inpassen in het landschap, die bepalen het landschap. Maar als je deze belangrijke doelstellingen wilt halen moet je ze wel serieus onderzoeken.’
Volgens Sijens kan Noordenveld echter niet alleen op zonne-energie vertrouwen. ‘Een robuuste energievoorziening bestaat uit meerdere energiebronnen. Zonnepanelen genereren alleen bij daglicht energie. Natuurlijk kun je de energie opslaan, maar dat vergt veel capaciteit. Daar komen nog een aantal technische discussies bij.’ En dus pleit hij voor een mix van zonne- en windenergie, maar ook voor biomassa.
Nog steeds ontbeert het de gemeente Noordenveld volgens Sijens aan visie. ‘Wat komt er op ons af? Hoeveel moeten we daarvoor veranderen? Wat moeten we daarvoor doen? Dat zijn vragen die allang beantwoord hadden kunnen zijn. En ja, de discussie over grote windmolens had ook al moeten beginnen. We ontkomen er namelijk niet aan, willen we de doelstelling halen om in 2040 klimaatneutraal te zijn. Hoe langer je die discussie voor je uitschuift, hoe langer het duurt.’
Daarbij zegt Sijens zich te beseffen dat het grote projecten zijn, die impact hebben op de levens van de inwoners. ‘En gelukkig leven we in een democratie. Als de meerderheid het niet wil, komen die grote windmolens er niet. Maar dan zal je ook de doelstelling moeten bijstellen.’
‘Sluit Groningen Airport Eelde’
Bang voor boude uitspraken is Sijens allerminst. Wat hem betreft, sluit men Groningen Airport Eelde om in het noorden ruimte te maken voor een groot windpark. ‘Niet alleen uit milieubelang maar ook gewoon uit economisch perspectief. 2020 was een rampjaar en het wordt voorlopig niet beter. De minister wil geen geld geven, Lelystad is er ook nog en de luchthaven probeert uit alle macht andere vluchten te trekken en is nu al blij met wat geparkeerde KLM-Jumbo’s.’
Reactie wethouder Kirsten Ipema
In een reactie laat wethouder Kirsten Ipema weten dat de gemeenteraad heeft besloten eerst geen plek te zien voor grote windparken in Noordenveld. ‘De definitie van een windpark is daarin niet scherp gesteld, maar het komt er op neer dat grote windmolens eerst niet voor de hand liggen’, benadrukt zij. ‘Wij hebben ons nu als gemeente gecommitteerd aan de Regionale Energiestrategie (RES). Om de doelstelling te halen, moeten wij tot 2030 honderd hectare aan zonnepark moeten staan in de gemeente. Daarvoor liggen we nu op schema, maar het is de vraag hoe het daarna verder gaat.’
Want in 2040 moet Noordenveld dus klimaatneutraal zijn en dat kon nog wel eens andere middelen vergen. ‘Het is de vraag of grote windmolens uitgesloten blijven’, weet Ipema. ‘Ik vind het lastig te zeggen of wij er niet aan zullen ontkomen, maar die discussie zal gevoerd moeten worden.’ Ook de initiatiefnemers van Energiek Roderwolde, één van de projecten in de gemeente, bespraken al eerder de mogelijkheid van een grote windmolen nabij het dorp. ‘Dan zou het dorp in één keer genoeg stroom opwekken voor het hele dorp’, zegt Ipema. ‘Maar daar waren de meningen over verdeeld.’
Grote windmolens zijn kortom voer voor discussie. Met kleine windmolens - zoals die in de gemeente Westerkwartier veel te zien zijn – is de gemeente niet erg geholpen. ‘Dat moet je vergelijken met iemand die zonnepanelen op zijn dak heeft. Voor diegene zelf aantrekkelijk, voor de grotere opdracht zet het weinig zoden aan de dijk’, zegt Ipema. ‘Met alleen zonnepanelen zouden wij ons doel kunnen halen in theorie, maar in de praktijk loop je tegen een aantal problemen aan. Zo wek je zomers meer op en zit je met een overschot, terwijl je in de winter te weinig zou opwekken. Dan moet je dus veel opslagcapaciteit hebben. Het beste is dus om je stroomvoorziening ook met windenergie aan te vullen.’
Ipema vindt dan ook dat Sijens ‘zeker een punt heeft’. ‘We moeten breder kijken dan alleen zonne-energie. Maar ondertussen kunnen we ook nog heel veel daken in de gemeente Noordenveld benutten voor zonnepanelen. En als gemeenschap kunnen we werken aan het reduceren van ons stroomverbruik. Er is genoeg werk aan de winkel.’
