‘Op papier geregeld, in de praktijk nog lang niet’

De nieuwe gemeentelijke zorgtaken

RODEN - Zo langzamerhand begint het bij de meeste mensen wel een beetje door te dringen: wie straks zorg nodig heeft, moet vanaf volgend jaar aankloppen bij de gemeente. Nog steeds is er over dit punt van zaken een hoop verwarring. In theorie is de boel op orde, maar hoe dit in de praktijk precies in zijn werk gaat weet bijna niemand. Zelfs de gemeente heeft niet op alle vragen antwoord. ‘Theorie en praktijk liggen zover uit elkaar, dat baart mij zorgen’, zegt LGN-raadslid Tineke Nieboer.

Per 1 januari is de gemeente Noordenveld verantwoordelijk voor drie nieuwe taken: ondersteuning aan langdurig zieken en ouderen, werk en inkomen en jeugdhulp. Deze zaken worden niet langer centraal geregeld, maar decentraal (door gemeenten). De regels hiervoor moeten zo eenvoudig mogelijk zijn, stelt de Rijksoverheid: mensen met ingewikkelde problemen kunnen straks terecht bij de gemeente, bij één aanspreekpunt wel te verstaan. En wanneer iemand problemen heeft met opvoeding of een geval van huiselijk geweld wil melden, kunnen zij daarvoor ook terecht bij de gemeente. 24/7.

Hoever is Noordenveld hiermee? Is de gemeente klaar voor haar nieuwe taken? We vragen het raadslid namens Lijst Groen Noordenveld ,Tineke Nieboer. We zijn vooral geïnteresseerd in de praktische kant van de zaak: wat betekent de verandering voor de inwoner van Noordenveld? Stel: iemand heeft door ziekte acute zorg nodig én hulp in de huishouding. Wie moet hij daarvoor bellen? ‘Op dit moment kan ik je dat niet vertellen’, zegt Nieboer. ‘Wie is waarvoor verantwoordelijk? Dát zou ik ook willen weten. Op die vraag wordt door het college verwezen naar de beleidsvoorstellen. En daarin is alles goed uitgewerkt. In theorie klopt het, maar in de praktijk…’ Dat klinkt niet erg overtuigend. Er zou behalve dat het op papier goed geregeld is toch ook proefgedraaid moeten worden, zou je denken. Door simpelweg praktijkvoorbeelden te nemen. Welke stappen moet je als burger doorlopen om geholpen te worden? De veranderingen zijn immers ingrijpend voor gemeente én burger. De verantwoordelijkheid ligt straks hoe dan ook bij de gemeente en niet meer bij de Rijksoverheid. ‘Er is inderdaad niet proefgedraaid. Ik word als raadslid geacht te controleren op grote lijnen. Ik heb me ingegraven in de integrale dossiers en ik zou je moeten kunnen vertellen waar iemand wat kan halen. Maar dat kan ik niet. Het is te ingewikkeld. Ik geef je een praktijkvoorbeeld: er is een verontrustende brief binnengekomen van de oogvereniging. Die maakt zich grote zorgen over het mogelijk wegvallen van ‘Begeleidersvoorziening Doofblinden’. De angst is dat de gemeente misschien denkt dat deze specifieke begeleiding door gewone vrijwilligers op te vangen is. De oogvereniging benadrukt in de brief met klem dat deze, weliswaar relatief kleine, groep mensen met een dubbele handicap niet uit beeld mag raken. Nog een voorbeeld: Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en jeugdhulp vallen ook onder gemeentelijke verantwoordelijkheid. De WMO heeft vier taken: cliëntondersteuning, 7/24 bereikbaar, advies en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling (AMHK) en schoonmaakvoorziening (huishoudelijke hulp). Iemand van het WMO stelde laatst de vraag: ‘als er iemand belt die acuut uit huis geplaatst moet worden, wie doet dat dan?’ Daarop kwam geen antwoord. Kijk, natuurlijk vegen nieuwe bezems schoon en gaat er altijd iets mis. Maar dat theorie en praktijk zover uit elkaar liggen, dat baart me zorgen.’

Om toch wat meer duidelijkheid te krijgen over de praktische kant van de nieuwe gemeentelijke zorgtaken, vragen we wethouder Gerrit Alssema. Zorg en Welzijn vallen per slot onder zijn portefeuille. ‘Mensen met complexe problemen kunnen straks terecht bij de Noordenveldwerkers. Die werken nu al in Peize en Norg, dat wordt uitgebreid naar Roden. De Noordenveldwerker gaat in gesprek met de mensen en maakt een ondersteuningsplan. En met de inwoners die onder de AWBZ-wetgeving vallen (bij wie de zorg vervalt), worden gesprekken gevoerd. De continuïteit van deze ondersteuning willen we waarborgen. Het lukt niet deze mensen allemaal voor 1 januari te spreken, maar dat smeren we uit over een aantal maanden. Sowieso wordt deze ondersteuning tot 1 januari 2016 volledig gehandhaafd.” Op de vraag of de gemeente 24 uur per dag bereikbaar is voor urgente gevallen, onder welk nummer en wie daarvoor verantwoordelijk is, heeft Alssema ook nog geen antwoord. “Dat zijn lastige vragen. Voor acute gevallen zijn er ook andere instanties. Het is afhankelijk van het probleem.” Het is hoe dan ook per 1 januari een verantwoordelijkheid van de gemeente. 24/7 bereikbaar zijn is zelfs een eis van de Rijksoverheid. “Dat klopt. Ik kan hierin nog geen 100 procent duidelijkheid geven maar het wordt geregeld. Het is nu 28 augustus en we hebben nog drie maanden. Het is een complex proces. De beleidsplannen liggen klaar, de kaders zijn vastgesteld. De inspraak loopt tot 13 september. Inwoners kunnen de plannen inzien tijdens de georganiseerde inloopbijeenkomsten. Daarover bestaat verwarring heb ik begrepen: het zijn dus géén voorlichtingsbijeenkomsten, maar inloopspreekuren. Inwoners kunnen aangeven wat zij van de beleidsplannen vinden die nu op tafel liggen. Ze kunnen hun zienswijze kenbaar maken. Wij zitten er om dat te noteren”, verduidelijkt Alssema. Eén ding is zo goed als zeker. Als er bij de gemeente zelf nog zoveel onduidelijkheid heerst omtrent de uitvoering van deze nieuwe zorgtaken, zal het bij de inwoners van Noordenveld wel niet veel anders zijn. De spreekuren worden gehouden op maandag 8 september in het Wapen van Drenthe in Roden, op dinsdag 9 september in De Brinkhof in Norg en op donderdag 11 september in Café Ensing in Peize. Van 19:30 tot 21:30 kunnen alle Noordenvelders vragen stellen of hun kijk op de zaak kenbaar maken aan de verantwoordelijke wethouders.