Optimaal voedsel produceren, binnen de grenzen van de natuur op de Eytemaheert

‘Zeldzame Groninger Blaarkop 100 procent grasgevoerd’

LEUTINGEWOLDE- Het zou zomaar eens een deel van de oplossing kunnen zijn voor de problemen waar de agrarische sector nu mee te kampen heeft. Het natuurinclusieve landbouwsysteem van de familie Tepper voorziet de omgeving van eerlijk en kwalitatief voedsel en werkt met een gesloten kringloop. Aan de Westeinde 1 in Leutingewolde zijn ruim 180 stuks groot en klein vee de hoofdmotor van de Eytemaheert. De Groninger Blaarkoppen krijgen enkel gras van eigen land, worden gemolken door een melkrobot en leveren vlees en melk aan de omgeving. De mest die ze produceren komt geheel ten goede aan de eigen gronden. De boerderij beschikt over moderne technieken zoals een melk- en veegrobot. Het bedrijfssysteem is door de twee zelf ontwikkeld en draagt de naam ‘Natuurbuurderij’.

‘We zijn in 2015 begonnen’, begint Jessica Tepper. Samen met haar man Maurits zijn ze de boerderij gestart. ‘Zelf ben ik jaren psycholoog geweest binnen het voortgezet onderwijs en heeft Maurits als ondernemer ook een andere achtergrond.’ Niet geheel onbekend is de boerenwereld voor Maurits. Hij heeft de middelbare tuinbouwschool gevolgd en komt uit een boerenfamilie. De twee wilden een bedrijfsvoering ontwikkelen waarbij circulariteit en natuur de basis is. ‘Wij produceren optimaal voedsel binnen de grenzen van de natuur. Alles wat de koeien binnen krijgen en produceren komt van eigen bodem. Sinds 2015 verkopen we vlees en in 2020 zijn we begonnen met melken. Van de melk wordt een karakteristieke Eytemaheert kaas gemaakt, door Kaaslust.’ De kaas wordt verkocht binnen heel Nederland, waaronder ook bij de Zuivelhoeve in Roden en de kaas staat op de kaart bij Paviljoen Cnossen. De Groninger Blaarkop is een dubbeldoel ras. Dat wil zeggen dat ze zowel melk produceren als vlees. ‘Ons type bedrijfsvoering werd aanvankelijk door sommigen als niet kansrijk geacht. Dubbeldoelrassen zijn in de vergetelheid geraakt met de intensivering van de landbouw en passen niet goed in het standaard bedrijfssysteem, maar juist heel goed in een sober bedrijfssysteem als het onze. We lieten ons niet uit het veld slaan en gingen door op de ingeslagen weg. En dat gaat heel goed. We hebben een voorjaarsafkalvende veestapel en zitten nu volop in de afkalfperiode. Uiteindelijk verwachten we dit voorjaar zo’n 80 kalfjes en daarmee hebben we weer zo’n 80 melkkoeien. Wanneer deze kalveren allen geboren zijn, hebben we een veestapel van zo’n 250 dieren, groot en klein. En zo ieder jaar weer opnieuw. We dragen dus ook bij aan de instandhouding en uitbreiding van de populatie Groninger Blaarkoppen.’ Eytemaheert werkt met een maandelijkse afhaaldag, waarvoor klanten online producten kunnen bestellen.

Natuur herstelt zich snel

Bij Eytemaheert wordt duidelijk dat de natuur zich in korte tijd weet te herstellen binnen een integraal systeem. Een gedeelte van het weidevogelperceel wordt al meerdere jaren gemonitord door onderzoekers. Door een combinatie van kruidenrijk grasland, een plasdras, hoog waterpeil, het werken met een vossenraster én door het bedrijfssysteem in bredere zin, doen de weidevogels het heel goed bij Eytemaheert. ‘We hebben in 2019 dit perceel ingericht als weidevogelperceel. Nu vier jaar later is er een enorme populatie weidevogels te vinden, waaronder kieviten, grutto’s, tureluurs, graspiepers en de veldleeuwerik. Afgelopen week werd door SOVON alleen al 25 kievitsbroedpaartjes geteld. Ook zijn er al meerdere grutto broedparen aanwezig.’ Zelfs de kemphaan doet met regelmaat het gebied aan. Deze unieke vorm van boeren laat zien dat de natuur en agrarische sector prima in harmonie kunnen leven. De Universiteit van Wageningen is inmiddels een aantal jaren aan het onderzoeken wat de resultaten zijn van dit systeem op het gebied van ecologie, economie en nutriënten. ‘Wij zijn met een mindset van mogelijkheden en beginnende agrarische kennis gestart, hebben niet een bedrijfsvorm van generatie op generatie overgenomen en hebben veel voorbeelden kunnen zien van bedrijven die ook succesvol zijn met een ander dan gebruikelijk bedrijfssysteem. Op die manier is onze bedrijfsvoering ontstaan, puur door te doen en door te zien dat het werkt.’ Het bedrijf is een demobedrijf. Ze organiseren bijeenkomsten voor collega boeren. De boeren gaan met elkaar in gesprek en komen alles te weten over de werkwijze. Op deze laagdrempelige manier hopen ze andere boeren te inspireren en informeren. Er wordt in een open en prettige sfeer met elkaar gesproken over allerlei uitdagingen in de agrarische sector. Het gesloten bedrijfssysteem is bijzonder maar ook heel waardevol en in de basis heel eenvoudig. ‘Het gaat hierbij om de juiste balans tussen vee-aantal en grond. Wij hopen dat de overheid deze vorm van landbouw voor meer boeren goed mogelijk helpt maken, want boer moet boer blijven’, vult Maurits aan. De koeien mogen bijna naar buiten. Maurits en Jessica hebben een systeem bedacht waarin de koeien kleine stukken perceel begrazen per keer, zodat de groei van gras en een gezonde bodem optimaal bevorderd wordt. Deze vorm wordt regeneratief begrazen genoemd, ook wel herstellende landbouw. De koe kan op ieder moment naar de melkrobot en kan via een selectiepoort een weiland in.

Tuinderij

Sinds een paar weken zijn ze gestart met de Tuinderij. Belangstellenden kunnen lid worden van de tuin waar verschillende groentes, kruiden en fruit worden geteeld. Voor een vast bedrag delen de leden mee in de oogst van de tuin, met een wekelijks moment om de oogst in huis te halen. ‘Ze betalen vooraf, om de voorinvesteringen mogelijk te maken en om gezamenlijk betrokken te zijn bij de tuinderij. Ze profiteren van de oogst maar delen ook mee in de risico’s. Dit concept wordt een CSA-tuinderij genoemd, wat staat voor ‘Community Supported Agriculture.’ Aldus Jessica die al een flink aantal leden heeft mogen verwelkomen. In de toekomst zullen ze naast rundvlees ook kip- en varkensvlees aanbieden van eigen boerderij. ‘Op dit moment bouwen we aan een kippenkar. We hopen dan ook eieren aan te bieden om het bedrijfssysteem optimaal in te richten, waarbij de verschillende onderdelen elkaar versterken én waardoor mensen van de diverse producten kunnen genieten.’ Producten bestellen, lid worden van de tuinderij of meer lezen over Eytemaheert kan via de website: www.eytemaheert.nl.