Piepers en piepers
Op de foto (van Bertus van der Velde uit Eelde) boven dit stukje ziet u dat het hier niet over aardappels gaat. Dat had best gekund, bijvoorbeeld over welke soorten zich het beste lenen om biologisch te telen. Toch nog iets daarover. Vorige week maandag heb ik namelijk genoten van het programma ’Maartens moestuin’, een 10-delige serie op Ned. 2 (19.20 uur), over de moestuin van Maarten ’t Hart. Deze keer ging het over aardappels en knolselderij. Elke aflevering kokkerelt hij en bij die gelegenheid verzuchtte hij dat hetgeen hij had bereid ”eigenlijk te lekker was”. Hij is duidelijk niet van Rooms-katholieke komaf!
Bij het ’inlezen’ kwam ik erachter dat je ’een piepertje (tikkeltje) verkouden’ kunt zijn. Dat wist ik niet. En ook dat sommige mensen daarover kunnen ’piepen’. Dat staat voor klagen, wat ik wel wist. Je wilt liever niet voor een ’pieper’ worden uitgemaakt. Dat mogen we wel doen bij de vogel die u op de foto van Bertus ziet. Zelf was hij er niet helemaal zeker van, maar hier hebben we onmiskenbaar te maken met een Boompieper. Deze lijkt weliswaar op de Graspieper, maar afgezien van kleine verschillen in het verenkleed kan dat hier worden uitgesloten, want de foto is gemaakt in het Blauwe Bos bij Haulerwijk. Dat heeft stukjes heide met bomen waar de Boompieper goed is vertegenwoordigd en dat geldt daar tevens voor de bosranden waar hij zich graag ophoudt. De Graspieper is een vogel die meer in het open (boomloze) veld is te vinden. Beide dalen tijdens de baltsvlucht al piepend als een parachuutje naar beneden en de Boompieper landt dan altijd op een tak en de Graspieper in het gras. Dat doen ze nadat ze vanuit die positie vrijwel verticaal zijn opgestegen.
Dat ze piepers worden genoemd is vanwege het geluid dat ze maken. Het vergt enige moeite om ze op hun zang te determineren, maar knap lastig wordt het wanneer ze voorbijvliegend een piepje laten horen. Probeer dan maar eens het onderscheid te maken tussen het ”wiest” van de Waterpieper en het ”piest” van de Oeverpieper. De Roodkeelpieper is zonder meer de mooiste pieper die we in Nederland tijdens de trek kunnen waarnemen. Zelf zag ik deze soort twee keer, beide keren in het Lauwersmeergebied. Helaas zien we de Duinpieper tegenwoordig ook alleen nog maar tijdens de trek, vooral in het najaar. In de vorige eeuw broedde hij nog in ons land, vooral op de Hoge Veluwe, waar ik hem nog regelmatig heb mogen aanschouwen. Stilaan is deze lichtgekleurde pieper als broedvogel uit ons land verdwenen. Afgezien van enkele dwaalgasten kun je in Nederland, vooral tijdens de najaarstrek, nog de Grote pieper tegenkomen. Wereldwijd zijn er ruim 40 soorten piepers.
The boss
Tijdens broedvogelinventarisaties kom ik regelmatig Haviken tegen. Nou ja, ik hoor ze meer dan dat ik ze zie. De Havik is zonder meer de baas in het bos (en eromheen), zeg maar: The boss in het bos. Het vrouwtje, ze is een stuk groter dan het mannetje, heeft nagels van wel 6 cm en je kunt je voorstellen dat prooien behoorlijk gaan piepen als ze die in hun donder krijgen (als ze niet op slag dood zijn). Kieskeurig zijn ze niet en naast allerlei (kleinere) zoogdieren staan tal van (grotere) vogelsoorten op het menu. Zo is de Sperwer niet veilig voor ze en is de Ransuil uit het buitengebied vanwege de predatie verdwenen. Ook jonge Buizerds worden van het nest geplukt en een keer werd waargenomen dat een Havik een Aalscholver had geslagen. Verder staan Eksters, Kauwen en Gaaien op het menu, maar vooral Hout- en (verzwakte) postduiven worden gegrepen. Ik kan me daar wel iets bij voorstellen, want een duivenfilet is niet te versmaden. Op de website van IVN Roden staat bij Waarnemingen (maart) een verhaaltje plus foto’s van Pia Zomer over een Havik die een duif had geslagen. Zeer de moeite van het lezen en bekijken waard.
Tevens staat er een reportage op van Sieds Rienks over de Amerikaanse wintertaling waarover ik het vorige week had. Tamelijk bijzonder is de waarneming van een Beflijster in de tuin van Marten van der Kaap en Margriet Bos in Tolbert. Deze ’merel met witte borstband’ zie je op trek vooral langs de kust