Pionierswerk rondom gevangenis in Veenhuizen
VEENHUIZEN – Onder het motto ‘zij de cellen, wij het werk’ sloot Fred Teeven ruim een half jaar geleden een prachtige deal met Noorwegen. Omdat dit land een gebrek aan detentiecapaciteit heeft en Nederland -zo liet het zich aanzien- op korte termijn een overschat aan gevangenispersoneel, werd een pact gesloten: 242 Noorse gevangenen naar Norgerhaven in Veenhuizen, zodat 239 Nederlanders hun baan in Nederland konden behouden. Woensdag kwam Norgerhaven officieel in Noorse handen. Staatssecretaris Klaas Dijkhoff van Veiligheid en Justitie droeg toen de sleutels van de gevangenis over aan zijn Noorse collega Anders Anundsen.’En zo hebben Nederland en Noorwegen letterlijk en figuurlijk hun grenzen verlegd met dit pionierswerk’, zei Dijkhoff.
24. Zoveel gedetineerden zaten afgelopen woensdag al in Norgerhaven. Van hen geen spoor bij de sleuteloverdracht overigens. Wel van de partij: de media. Van RTV Drenthe – met Roner Peter Vegter bezig aan zijn afscheidstournee- tot Al Jazeera en het ANP. Ze waren er allemaal. Dat aantal van 24 gevangenen wordt de komende periode gestaag uitgebreid naar 242 Noren, al schijnen de gedetineerden in hoofdzaak niet de Noorse nationaliteit te hebben. De leiding van de gevangenis ligt in Noorse handen, al blijft er wel een Nederlandse directeur aan die leiding geeft aan het Nederlandse personeel. De medewerkers kregen de afgelopen weken opleidingen in het Noors penitentiair recht en de detentiecultuur om zich zo voor te bereiden op de komst van de Noren, die dus eigenlijk geen Noren zijn. De medewerkers kregen ook Engelse les, want dit wordt de voertaal in de inrichting. Kortom, het is allemaal best ingewikkeld. 242 Noren die dus eigenlijk geen Noren zijn. Een Noorse staf, maar ook een Nederlandse directeur en Nederlands personeel, terwijl er Engels gesproken gaat worden. Ga er maar aan staan.
Nederland en Noorwegen zijn sinds de zomer van 2014 met elkaar in gesprek om deze tijdelijke plaatsing mogelijk te maken. Noorwegen gebruikt Norgerhaven voor een periode van tenminste drie jaar, maar beide landen kunnen (telkens) een verlenging van tenminste een jaar overeenkomen. En wie goed luisterde afgelopen woensdag, kwam tot de conclusie dat het zeker de bedoeling is de termijn na drie jaar te verlengen. Vooral mooie woorden woensdag, zoals zo vaak bij dit soort sleuteloverdrachten. ‘Nooit eerder werkten landen die zo ver uit elkaar liggen, zo nauw samen op het gebied van detentie’, jubelde Dijkhoff. ‘Een samenwerking waar beide landen dus van profiteren.’ De aanwezige Noorse parlementariërs lieten zich het welgevallen.
‘De eerste 24 gedetineerden uit Noorwegen zijn gisteren aangekomen. De eerste stafbesprekingen zijn achter de rug. En in de hallen van de gevangenis hangen al informatiebordjes in het Nederlands, Engels en Noors. Was Nederland in maart nog gastheer die de Noren ontving in ‘onze’ gevangenis, nu zijn wij dus echt te gast bij de Noren. Ook al zijn er nog maar 24 gedetineerden, deze gevangenis is vanaf nu ‘fully operational’. Op één ding na dan, de keuken is namelijk nog niet geleverd. Maar als die er 24 oktober ook is, dan zijn we écht helemaal klaar’, lachte Dijkhoff.
Ook collega Anundsen was goed gemutst. ‘De relatie met Nederland is nu nóg beter’, zei hij onder meer. ‘Dit is een voorbeeld van anders denken. Door anders te denken kunnen landen nog dichter bij elkaar komen. Ik weet bijna zeker dat dit navolging zal krijgen. ‘ Anundsen stelde vervolgens de Noorse directeur Carl voor, een man die voldoet aan het stereotiepe beeld van een gevangenisdirecteur: stijfjes, wat op leeftijd, kalend, grijs, met snor. Carl kreeg een cadeau van Anundsen, zoals Dijkhoff- nadat hij al eerder een boek van Nesbo had gekregen- ook een cadeautje kreeg.
Namens de gemeente Noordenveld was burgemeester Hans van der Laan aanwezig. Zelfs hij sneeuwde onder in het geweld van cameraploegen, maatpakken en fotografen. Anoniem dronk hij een kopje koffie. Gelukkig was René Hut er ook. Al ‘eeuwen’ communicatiemedewerker van de gevangenissen in Veenhuizen en Ter Apel. Woonachtig in Stadskanaal en in het oerwoud aan maatpakken en onderscheidingen zo heerlijk gewoon. In spijkerbroek. ‘Ik ben een soort bedrijfsjournalist’, liet Hut weten. ‘En het mooie van dit vak is ook dat je zo nu en dan nog eens wat ‘oude bekenden’ tegen het lijf loop, haha.’
Na duizenden foto’s en tientallen interviews kregen de aanwezigen een rondleiding door de gevangenis. Tenslotte nog even over Marianne Vollan. Zij was de ‘presentatrice’ en doopte Norgerhaven woensdag on in ‘Noggehavn’. Veenhuizen is voortaan ‘Vienhuuzn’. ‘Noggehavnn’ is verder gewoon wat het al heel lang is: een gevangenis. Een plek waar misdadigers een tijdje opgesloten worden. En: Anders Breivik zit, zo zegt men, niet in Norgerhaven. Dat is dan toch wel een geruststelling.
