PKN kerk vangt 17 vluchtelingen Ter Apel op

‘Deze kinderen willen zo graag naar school maar het mag niet’

RODEN – In de PKN kerk Op de Helte in Roden verblijven tijdelijk 17 vluchtelingen. De voornamelijk Syrische vrouwen en kinderen komen uit het overvolle aanmeldcentrum in Ter Apel waar ze al eens een nacht buiten hebben doorgebracht. Het kerkbestuur bood haar hulp een en biedt sinds drie weken onderdak aan de vluchtelingen. Het gaat goed met ze, weten dominee Walter Meijles, Mathilde Te Velde en koster Gerard Smith van het coördinatieteam  te vertellen. Wel lopen ze tegen een groot probleem aan: de drie kinderen van 5, 10 en 11 jaar willen graag naar school, maar dat mag niet. Volgens de gemeente kan dat niet omdat het om tijdelijke opvang gaat.

In het bijgebouw van de kerk zijn slaapzalen ingericht, een gezamenlijke ontmoetingsruimte en in één van de zalen helpen vrijwilligers om de vluchtelingen de Nederlandse taal te leren. De stichting INLIA was cruciale schakel in de opvang in de kerk aan de Touwslager in Roden, begint Mathilde Te Velde die dagelijks in de kerk aanwezig is om de boel te coördineren. INLIA is een interkerkelijke organisatie die zich bezighoudt met de opvang van ongedocumenteerde vluchtelingen. De stichting is 25 jaar geleden in het leven geroepen om uitgeprocedeerde asielzoekers op een menswaardige manier op te vangen. ‘INLIA is gesprekspartner van het COA. Als kerk hebben wij INLIA onze hulp aangeboden. Dat werd met beide handen aangenomen, ze krijgen het niet meer rond in Ter Apel. Het stagneert en asielzoekcentra zitten overvol. In heel Groningen en Drenthe worden 450 vluchtelingen in kerken opgevangen. Het zou in de eerste instantie gaan om noodopvang, tot de opvang in Zoutkamp klaar’, zegt Te Velde die de beelden in Zoutkamp met lede ogen aanzag. ‘Ontredderde mannen, vrouwen en kinderen die in grote tenten worden opgevangen, tenten waar  nauwelijks privacy is. Nota bene op een militairterrein, met waarschuwingsbordjes voor ontploffingsgevaar. Mensen uit Syrië komen uit de oorlog, hoe kun je die op zo’n plek neerzetten?’ De kerken vangen onder protest op, want de overheid laat hier haar verantwoordelijkheid vallen.

17 vrouwen en kinderen

Al snel besloot het kerkbestuur over te gaan tot opvang tot de vluchtelingen door de eerste asielprocedure heen zijn. Aanvankelijk zou het gaan om tien mannen, vertelt Walter Meijles. ‘Op vrijdag kregen we een mail of we konden helpen. Vlot daarna zaten we bij elkaar voor crisisoverleg. Zaterdag werd tien veldbedden gebracht. Wat we wisten: ze stonken en hadden honger. Dus we regelden eten, een douche en kleding bij de Kledingbank die direct haar medewerking toezegde. Zaterdag zouden ze komen. Zondagavond laat waren ze er nog niet. Zondag om 17:00 kregen we telefoon: vanavond komen er acht vrouwen, geen mannen. Het duurde en het duurde maar. De soep stond klaar. Uiteindelijk kwam er om 23:30 uur een bus. Daar stapten 17 vrouwen en kinderen uit. Syrische en Somalische vrouwen waaronder één vrouw met twee tienerzonen en een Jemenitische moeder met vier kleine kinderen. We hebben nog een grote slaapbank en een eenpersoonsbed weten te regelen. De moeder met vier kinderen is met één van onze vrijwilligers mee naar huis gegaan. Die nacht vonden 17 mensen een veilig onderdak.’

Dankbaarheid

De opvang in de kerk verloopt goed. Ook Syrische inwoners en een Somalische vrouw die al langere tijd in Roden wonen helpen mee met vertalen. Al na een paar dagen maakten de vrouwen duidelijk: we koken zelf en maken zelf schoon. ‘Dat doen ze uit dankbaarheid, ze willen zo weinig mogelijk tot last zijn.  Koken doen ze in de keuken van de kerk. Dat gaat prima’, weet Te Velde. De groep krijgt van de kerk een dagelijks budget van honderd euro voor boodschappen. ‘Dat declareren we later weer bij het COA. In de eerste week zijn vrijwilligers met de vrouwen meegegaan naar de Aldi om boodschappen te halen. Nu doen ze dat allemaal zelf. Wekelijks is er overleg. Wat is er nodig? Laatst waren er een paar koude nachten. Er was behoefte aan kruiken. We deden een oproep in de groepsapp. Binnen een dag was alles geregeld. Ook brachten mensen dekbedden en dekens. Het is niet voor te stellen wat een aantal vrouwen en kinderen mee heeft gemaakt. Ze hebben in een klein bootje in de Middellandse zee gedobberd, dagen en nachtenlang door bossen en rivieren gelopen, opgepakt en afgetuigd door politie en afgeperst door mensensmokkelaars. We zijn blij dat we ze hier een veilige plek kunnen bieden. De dankbaarheid is enorm: jullie laten ons weer mens voelen’.

School

In een kleine zaal achterin de kerk zit een groep vrouwen en kinderen aan een lange tafel. Op de tafel liggen boekjes en pennen. Een aantal vrijwilligers geeft Nederlandse les. En dat is ‘goud’, zegt Meijles. ‘Deze kinderen willen zo graag leren. Ze willen niets liever dan naar school. Dat is voor de tienerjongens wel geregeld, zij starten binnenkort op de Internationale Schakelklas (ISK) in Groningen.’ Meijles nam contact op met de gemeente Noordenveld om ook voor de jongste kinderen school mogelijk te maken. Zonder direct resultaat. ‘De gemeente wil niet meewerken’, zegt Te Velde. ‘Ze willen alleen iets doen wanneer het om opvang voor drie maanden of langer gaat. Maar dat valt niet te zeggen. Het kan nog wel maanden duren. Onvoorstelbaar. Ik kan me er vreselijk boos over maken. We hebben de gemeente geen enkele keer om hulp gevraagd. Alles hebben we hier zelf opgetuigd. Dan verwacht je nu toch een beetje medewerking?’ Meijles wijst op een document waarin staat dat ieder kind dat in Nederland komt, ongeacht voor welke periode, ook als je nog in de procedure zit, recht heeft op onderwijs. Hij heeft burgemeester Klaas Smid een mail gestuurd. ‘Hij heeft vanaf het begin gezegd: laat weten  als ik iets voor jullie kan doen. Smid heeft bewondering voor wat we hier doen. Dat onderwijs is wat we nu van hen nodig hebben.’ Het liefst ziet Te Velde dat de kinderen naar de Marke gaan. ‘Daar kunnen ze lopend naar toe. Fietsen is niet vertrouwd. Ook hun moeders kunnen niet fietsen.’

Nabil (17) kan niet wachten op het mailtje van ISK. Hij staat te trappelen om te beginnen. Hij weet dondersgoed wat hij wil: medicijnen studeren aan de universiteit. ‘Maar eerst wil ik goed Nederlands leren’, zegt hij met een grote lach op zijn gezicht.

Reactie burgemeester Klaas Smid:

‘Nieuwe situatie’

Afgelopen vrijdagmiddag nam burgemeester Klaas Smid persoonlijk een kijkje bij de opvang in de PKN Kerk. Datzelfde deed hij bij De Open Hof, de kerk aan de Groene Zoom waar ook een groep vluchtelingen opgevangen wordt. ‘Ik ben onder de indruk van de enorme inzet van de vrijwilligers die crisis noodopvang mogelijk maken. Daar heb ik grote bewondering voor. Ik heb kennis gemaakt met de mensen die de vluchtelingen begeleiden en met de vrouwen en kinderen die er gehuisvest zijn. Een bijzonder warm ontvangst. De vluchtelingen gaven aan dat ze zich veilig voelen en blij zijn met de plek waar ze verblijven’, zegt Smid die de mogelijkheden voor onderwijs voor de drie kinderen belooft te onderzoeken. ‘Het gaat om kinderen in de basisschoolleeftijd. In een AZC is onderwijs geregeld. Normaal gesproken gaat het hier om crisisnoodopvang, opvang van korte duur. De kerk heeft aangegeven dat ze bereid zijn de groep voor langere tijd op te vangen. Dat is een nieuwe situatie. De mogelijkheden voor onderwijs moeten we nader bekijken. Als gemeente hebben we dat niet altijd in de hand, maar we gaan ermee aan de slag.’