Rodenaar Alex Haken betwijfelt ‘klimaatprobleem’
NOORDENVELD – Een artikel in deze krant over de aanpak van de energietransitie in Noordenveld is voor oud-gezagvoerder Alex Haken de aanleiding om zijn visie op de klimaatproblematiek toe te lichten. Lambert Sijens uit Veenhuizen stelde in het verhaal dat de energietransitie in de gemeente maar traag op gang komt en dat grootschalige energieplannen broodnodig zijn om te voldoen aan de opdracht om energieneutraal te worden. Haken ziet helemaal geen noodzaak om hals over kop over te stappen van fossiele brandstoffen naar zon- en wind energie. ‘Er zit nog voor een paar honderd jaar aan fossiele brandstoffen in de grond, we hebben alle tijd om te kijken naar betere alternatieven.’
‘Men zal net zolang door blijven modderen tot er geen geld meer is’
Alex Haken was gezagvoerder op een Boeing 747, hij heeft een metrologische achtergrond. Het klimaatvraagstuk heeft hem altijd beziggehouden en dat doet het nog steeds. Haken valt meteen met de deur in huis: ‘Er is helemaal geen klimaatprobleem en dus al helemaal geen klimaatcrisis. Het klimaat verandert, dat is voor iedereen duidelijk. Men bedoelt daar eigenlijk mee te zeggen dat de temperatuur van de atmosfeer door het verbranden van fossiele brandstoffen hoger wordt. Het klimaat verandert al sinds de aarde een atmosfeer heeft, zo’n 4.5 miljard jaar. Niks nieuws onder de zon.’ Nadenken over andere alternatieven voor fossiele brandstoffen, daar is niets mis mee, vindt de oud-verkeersvlieger. ‘Maar als een kip zonder kop allerlei dingen bedenken die geen aantoonbaar effect hebben is dom en geld verslindend. Van alle voorstellen zijn zon- en windenergie wel de allerslechtste. Deze energievormen zijn namelijk aanbod gestuurd, dat wil zeggen dat er energie geleverd wordt wanneer de zon schijnt en/of de wind waait. Dit in tegenstelling tot fossiele brandstoffen, deze zijn vraaggestuurd. Bovendien is de opbrengst van zon- en windenergie per vierkante meter erg laag.’ Als voorbeeld neemt Haken het windpark Gemini in de Noordzee, ten noorden van de provincie Groningen. ‘Dat beslaat een oppervlakte van 68 vierkante kilometer (vergelijkbaar met de stad Amsterdam) en kan maximaal 600MW leveren. De oppervlakte van de Eemshavencentrale is minder dan 1 vierkante kilometer en heeft een totaal vermogen van 1560 MW en kan dat 24 uur per dag leveren. Daar komt bij dat de elektriciteit zodra het is opgewekt het ook direct moet worden afgenomen. Het heeft dus geen houdbaarheidsdatum.’
Op dit moment zijn er nog geen technische en economische oplossingen waarmee men in staat is grotere hoeveelheden elektrische energie op te slaan, stelt Haken. ‘Waterstof is om meerdere redenen niet de oplossing, voor batterijen geldt hetzelfde.’ Waar bijna niemand een antwoord op heeft, is wat er met zonnepanelen, windmolens en accu’s gebeurt wanneer ze uitgewerkt zijn. Ook Haken weet het ook niet. ‘Geen idee. In zonnepanelen zitten zware metalen. Wat ermee gebeurt wanneer de panelen af zijn, ik zou het niet weten. En windmolens zullen ook eens vervangen moeten worden. Antwoordden zijn er niet. Iedereen schuift het voor zich uit en de overheid hoor je er niet over. We hebben een tanker die maar één kant op gaat en niemand wil hem stoppen. Op een gegeven moment zal de wal het schip keren. ’
Subsidie
Waar Lambert Seijens stelt dat de discussie over grote windmolens al had moeten beginnen, we ontkomen er namelijk niet aan volgens hem, willen we de doelstelling halen om in 2040 klimaatneutraal te zijn, denkt Haken daar heel anders over. En dat geldt ook voor Seijens’ bewering dat de kostprijs van windmolens ontzettend snel daalt, waardoor deze vormen van energie ‘steeds rendabeler worden’. Volgens Seijens is de verwachting dat ze binnen tien jaar zonder subsidie rendabel zijn. Windmolens zouden ook ontdekt zijn door ‘het grote geld.’ Allemaal flauwekul, volgens Haken. ‘Beweringen die aan alle kanten rammelen en niet kunnen worden onderbouwd. Men zal net zolang door blijven modderen tot er geen geld meer is. In tegenstelling tot wat er wordt beweerd zal een windmolen niet zonder subsidie kunnen werken. Of zoals Frits Bolkenstein ooit zei: ‘Een windmolen draait niet op wind, maar op subsidie’. Stop de subsidie en het grote geld is vertrokken. De energietransitie waaraan we nu werken zal een doodgeboren kindje blijken. Je kunt wel denken dat wanneer je iets heel erg graag wilt, je alleen maar je ogen heel stijf moet dicht knijpen en wensen dat dat het gebeurt, maar helaas gaat niet (nooit) lukken.’
CO2
Dat de mens invloed uitoefent op het klimaat, ontkent Haken niet. ‘Zeker gebeurt dat, maar op veel kleinere schaal. Om een voorbeeld te noemen: door het afsluiten van de Zuiderzee en vervolgens gedeeltes van het IJsselmeer in te polderen is het plaatselijke klimaat wezenlijk veranderd. Hoewel CO2 in theorie een broeikasgas is, is de invloed van een hoger CO2 gehalte op de temperatuur niet meetbaar. Om het even in perspectief te plaatsen: van de jaarlijks wereldwijd uitgestoten CO2 komt ongeveer 4 procent voor rekening van de mens. 96 procent is dus natuurlijk. In de media lees je maar één kant van het verhaal: CO2 is het grote probleem. Ik denk te weten dat dat niet zo is. Zonder CO2 is er geen leven, hoe meer CO2, hoe groener de wereld. Tomatenkwekers verhogen de CO2 in de kassen tot 1200 parts per million (ppm) -normaal gesproken ligt het percentage op 415 ppm- om ze beter te laten groeien.’
Een goed alternatief om te onderzoeken is kernenergie, vindt Haken. ‘Het is de meest schone energie die er bestaat. De opwekking ervan is veilig, veiliger dan windenergie.’ Toch heeft kernenergie een omstreden naam. De kernramp op 26 april 1986 nabij de Oekraïense (toen nog Sovjet-Unie)stad Tsjernobyl ligt veel mensen nog vers in het geheugen. Een kernreactor explodeerde tijdens een test. De Sovjet-Unie verzweeg de ramp waarbij radioactieve straling vrijkwam, maar Zweedse onderzoekers ontdekten een grote wolk radioactief materiaal. ‘De ramp in Tjernobyl was bizar. De bouw van de centrale was slecht en niemand durfde iets te zeggen. Maar in Borsele (kerncentrale in Zeeland, red.) is in vijftig jaar niets gebeurd. De kernramp van Fukushima in maart van 2011, gebeurde als gevolg van een zeebeving. Mensen werden op tijd geëvacueerd en niemand is daarbij om het leven gekomen. Maar bij een brand in 2013 in een windmolen overleefden twee monteurs het niet. Persoonlijk zie ik kernenergie als oplossing voor nu en in de verre toekomst. We zouden twee parallelle energiestromen moeten creëren: fossiel en groen. En nogmaals: niet hals over kop. Er zit nog voor een paar honderd jaar aan fossiele brandstoffen in de grond, we hebben alle tijd om te kijken naar betere alternatieven. Bovendien ben ik van mening dat de gemeente er alles aan zou moeten doen om hier niet aan mee te werken. Helaas hebben ze deze mogelijkheid niet omdat het programma Regionale Energie Strategie (RES) van bovenaf is opgelegd.’