Natte voeten en mooie vrouwen

Binnenkort ga ik dauwtrappen op Hemelvaartsdag. Dus voor dag en dauw opstaan. We hebben om 06:00 uur afgesproken, dan pakken we nog een stukje van het ‘gouden uurtje’ mee. Struinen door de weelderige Drentse lente natuur. De frisse lentegeuren in het bos ruiken en de natuur zien ontluiken. En horen natuurlijk want ook de merels zijn vroeg uit de veren en laten hun ochtendconcert horen. En de reeën natuurlijk. Zij komen uit hun schuilplaatsen om te eten. Mooi moment van de dag.

Hemelvaartsdag is een christelijke feestdag, altijd op een donderdag. We vieren dat Jezus opsteeg naar de hemel, enkele weken na zijn verrijzenis op eerste paasdag. Een verplichte vrije feestdag en dat lijkt mij een goede reden om te gaan dauwtrappen. Maar waarom dauwtrappen met Hemelvaart en waarom zo vroeg?

Daarop kan ik niet een bevredigend antwoord vinden. Ik lees dat er mogelijke een relatie is met de vroege processies die op Hemelvaartsdag werden gehouden. Voorafgaand aan de mis. In sommige dorpen trok de muziek al om 06:00 uur door het dorp. Die koppeling lijkt me wat ver gezocht. In sommige streken vindt het dauwtrappen overigens op 1 mei of de eerste zondag in mei plaats. Deze traditie gaat waarschijnlijk al terug tot de Germaanse tijd en heeft niets met het Christendom te maken. Men vierde tijdens de meifeesten de heropleving van de natuur, de komst van het nieuwe leven in de natuur. De overwinning van de lente op de winter.

Maar goed, dauwtrappen doe je als er dauw ligt, logisch. Dus vroeg, voor het aanbreken van de dag. Anders is de dauw verdwenen. Hoe dauw ontstaat? Tijdens koude, heldere en windstille nachten kan de lucht sterk afkoelen. De lucht raakt uiteindelijk vol met waterdamp. De waterdamp wordt omgezet in druppeltjes. Deze zetten zich vooral af op voorwerpen, zoals grassprietjes en spinnenwebben. Deze voorwerpen laten de lucht eromheen net wat sterker afkoelen. In wintertijd noemen dit niet dauw, maar rijp. Dit levert ook een prachtig landschap op met een wit ijslaagje.

Men dacht vroeger dat dauw op het gras een genezende, zuiverende en zelfs magische werking had. Het zou onder andere helpen tegen ouderdom, heilzaam zijn tegen zomersproeten en…. het zou vrouwen mooier maken. Redenen genoeg om met blote voeten door de natte bedauwde graslanden te lopen. Toch?

Tijdens de latere meifeesten werd zingend en met blote voeten op het vochtige gras gedanst. Waarschijnlijk komt hier de term dauwtrappen vandaan. Er werden meibomen geplant, in het middelpunt van het feest. De bomen stonden symbool voor de vruchtbaarheid van het vee, de akkers en de mensen.

En wat heeft het vleesetende plantje zonnedauw hiermee te maken? Niets. Maar het maakt wel dankbaar gebruik van de dauwtruc. De naam Drosera komt van het Griekse ‘drosos’ wat dauw betekent. De glinsterende ‘dauwdruppeltjes’ zijn echter geen vocht maar lijm waarmee het plantje insecten vangt. Insecten die in de lijmdruppels vast komen te zitten hebben geen schijn van kans en worden verteerd. Zo vult het plantje zijn dieet aan want het leeft op voedselarme gronden.

Even terug naar het dauwtrappen. Stel nou dat die magische en zuiverende werking van dauw klopt. Ik denk dat ik tijdens het dauwtrappen toch maar even met mijn blote voeten door het natte gras loop. En stel dat het ouderdom tegen gaat en stel dat niet alleen vrouwen maar mannen er ook mooier van worden… het proberen waard.

Andre Brasse - Puur Natuur - mei 2024