Onlangs sprak ik met iemand over conflicten en onbegrip tussen verschillende natuur- en landschapsgebruikers. Er kwam iemand bij ons staan. Mijn gesprekspartner vroeg hem hoe het met de nieuwe mountainbikeroutes ging. Hij legde uit welke tactiek werd toegepast om de bezwaarschriftenprocedure te omzeilen. Vervolgens keek hij met een grijnzende blik naar mij en zei ‘Maar er zal wel weer een heikikkertje of iets dergelijks rondhuppelen dat de aanleg tegenhoudt’.
Sinds de Coronaregels zijn afgeschaft, mogen we weer ‘los’. De 1,5 meter afstandsregel bestaat niet meer. We mogen weer naast elkaar zitten en genieten op het terras. Daarmee is onze leefwereld weer iets compacter geworden want we hoeven immers geen afstand meer te houden.
Dat merken ook beheerders van natuurgebieden. Gedurende de coronaperiode zochten veel mensen de natuur op. Hier was afstand houden vaak geen probleem. Natuur en landschap (in de brede zin van het woord) werden veelal als decor gebruikt om tot rust te komen en te bewegen. Het aantal wandelaars en fietsers in natuurgebieden was nog nooit zo groot. Enkele gebieden werden zelfs, als gevolg van de toegenomen drukte, gesloten.
Wat ook toenam was het aantal veldincidenten. Oorzaak? Korte ‘coronastress’ lontjes en ‘ander type natuurbezoeker’. Mensen die je voor corona niet in natuurgebieden zag, hoor ik vaak. Uit een recent Europees onderzoek onder managers van beschermde gebieden (ook Nederland), bleek dat de meeste incidenten werden veroorzaakt door wandelaars met loslopende honden en mountainbikers die in conflict kwamen met andere ‘gebruikers’.
Inmiddels loopt het aantal wandelaars in natuurgebieden terug hoor ik van beheerders. Het aantal toerfietsers lijkt minder snel af te nemen, maar zij fietsen op de wegen en de fietspaden. De klachten zijn met name over mountainbikers. Laten we duidelijk zijn. Bij elke tak van sport zijn goede en slechte voorbeelden te melden. Maar het aantal klachten over mountainbikers ligt relatief hoog. Vaak worden daarbij de kapotgereden wandelpaden genoemd en wandelaars die door mountainbikers van de wandelpaden worden gedrukt.
Mountainbiken is populair en de roep om goede, uitdagende mountainbikeroutes is groot. Er worden mooie routes uitgedacht en gemaakt maar na een paar fietsen is de uitdaging er vanaf, hoor ik van gebruikers. Vervolgens zoekt men eigen of internetroutes over uitdagende, kronkelige wandelpaden in het bos. Hier vinden de meeste schermutselingen en irritaties plaats. Wandelpaden zijn voor wandelaars en mountainbikeroutes voor mountainbikers. Dat staat ook op de borden.
Iedereen tevreden houden lukt niet. Dat geldt voor iedereen. Bestuurders, gebruikers, ontwikkelaars en beheerders. Het is geven en nemen en vooral begrip voor elkaars standpunten en belangen hebben. Dat laatste is lastig merk ik vaak. Vaak zie ik dat we het gesprek aangaan met een eigen agenda. We horen elkaar aan maar luisteren niet echt naar wat diegene bezig houdt. Hier komt goede voorlichting en communicatie kijken.
Hoe zou het zijn, als iedereen die de natuur in gaat, zich bewust is dat hij of zij te gast is in die natuur. Zich vervolgens naar de geldende en fatsoensregels gedraagt en begripvoller voor elkaar en de natuur is. Daarmee zouden veel problemen zijn opgelost, denk ik.
Ik ga nog even op bezoek bij de heikikker.
Andre Brasse april 2022 Puur Natuur nr 68.
