‘Vakbeweging, wat stelt het voor’

RODEN – Geert Willems is de luis in de pels van politiek Noordenveld. Hij bezoekt vrijwel elke politieke bijeenkomst en vormt zich vervolgens een eigen mening.

Vandaag wil ik het met u hebben over de vakbeweging. Aanleiding zijn wat schermutselingen  vorige week in deze buurt. In de zorg en bij Cofely... in beide gevallen werd zacht gezegd wat schamper over de acties van de bonden gedaan. Door de bedrijfsleiding en ook door de politiek... Tijdje geleden sprak een oude bekende van mij in de Roden... het was Jacques Wallage... Een carriere politicus, die hij nota bene bij mij in huis is gestart... Vanwaar die schamperheid en het aan de orde stellen van de representativiteit, die tegenstanders van het werk van de vakbonden steeds weer opvoeren als argument...? Eerst even de actuele stand van zaken van de georganiseerdheid van de Nederlandse Arbeider. Via het CBS de volgende cijfers. Het aantal georganiseerden in ons land is 1.7 miljoen. Daarvan is 1.07 miljoen lid van de FNV. Het CNV telt er 290.000. De overigen zijn categorale bonden oa van het hoger personeel. Sinds 1991 gaat het ledental geleidelijk omlaag. Alleen het percentage vrouwen dat lid is stijgt! In totaal is 20 % van de Nederlandse werknemers georganiseerd. In 1975 was dat nog 38 %. Dat is een behoorlijke achteruitgang. De tijden zijn veranderd... de mensen ook. De aard en organisatie van het werk is dat ook. Een paar week geleden schreef ik over de ZZPer... al dan niet (schijn)zelfstandig. Ze maken in korte tijd al 12 % van de werkers uit... Moeilijk voor de vakbond iets voor deze mensen te doen... Ze vallen niet onder de CAO, en verdringen het werk van mensen die daar (nog) wel onder vallen. Vanzelfsprekend verkleint dat de macht en invloed van de vakbeweging. Vanuit de politiek klinkt de roep om flexibilisering van de arbeid. Moeilijk woord... maar het komt erop neer, dat U gemakkelijker ontslagen kunt worden... Op een nul-urencontract wordt geplaatst of als enkel oproepkracht aan Uw loon moet komen... Het belangrijkste is: de lonen moeten omlaag. De eigenaren van de bedrijven en hun managers willen steeds meer winst in hun zakken laten verdwijnen... Bovendien krijgen steeds meer mensen ontslag, om dan te zien dat hun baantje wordt ingenomen door stagiairs, vrijwilligers of nog erger “verplicht” vrijwilligers, oftewel mensen die in de bijstand zitten en een “tegenprestatie” moeten leveren... Dat heet verdringing.. De meeste politieke partijen zeggen, dat ze daar tegen zijn... In de praktijk kijken ze vlug even de andere kant op en redeneren de verdringing weg... Ha, zo los je de problemen niet op. De moderne vakbeweging zet zich in om dit op de agenda te krijgen...
Vroeger had ze nog wel eens aan de linkerkant in de politiek bondgenoten, waar ze op aan kon... Kijk,  ter rechterzijde is er traditioneel weinig begrip geweest voor de positie van de loonafhankelijke arbeidersklasse. Ter linkerzijde werd dit ook minder en minder... aan de uiterste linkerzijde was er tegenstand. De CPN richtte zelfs een “linkse” vakbond op, de EVC, vreemd genoeg geheten, de Eenheids Vak Centrale. De SP en zijn Maoistische voorgangers stonden bij de grote vakbondsacties meestal aan de kant van de weg te roepen: Arbeiders, loop achter ons aan... Wij hebben het beste met je voor... Geen sterveling die het deed. De SP echter profiteert tegenwoordig letterlijk van dat de PvdA de arbeider doodleuk heeft laten vallen... Ik heb het aan zien komen. In de jaren 70 was Jacques Wallage een bekende PvdA-politicus in de stad Groningen. Hij zat een keer met mij in een forum over de positie van de Arbeid... De vraag werd gesteld hoe de politiek er nu achter kwam, hoe de arbeider over de zaken dacht. Ik was vrij helder: “Dan luister je naar de vakbond... Dan weet je het!”. Opvallend was dat Wallage bij voorkeur met een enquete-formuliertje langs de deuren ging. Hij stelde daarom de representativiteit aan de orde. “Niet iedere werknemer is immers lid van de bond” zei hij... waarop ik onder grote hilariteit in de zaal stelde ik dat Sjaak kennelijk meer socioloog dan socialist was... Ja, de sociologie heeft gewonnen. Tegenwoordig zijn de enqueteformulieren niet meer aan te slepen. Die zeggen anno nu dat de PvdA op een schamele 8 zetels staat, als er nu verkiezingen waren... Een lang proces van het de vakbond=de arbeider de rug toekeren betaalt zich nu uit. In negatieve zin...PvdA...! Boven kon u zien, dat er nog altijd 1.7 miljoen mensen lid zijn van een bond!  Die zet je toch maar zo niet straffeloos aan de kant...Het is de prijs van het samenwerken met de VVD. En een politiek voeren, die maar een belangrijk punt heeft... Die coalitiepartner dag in dag uit bewijzen, dat de PvdA echt wel met geld kan omgaan... Laten zien dat die partij niet afglijd van het Bezuinigings Evangelie... onlangs las ik een artikel van iemand van de Wiardi Beckman Stichting. Het wetenschappelijk bureau van de PvdA. Die stelde dat een Sociaal Democratische partij zonder banden met de vakbond het zelfde is, als de Christen Democratie met een leeggelopen kerk... Ben bang dat deze wijsheid nog niet is doorgedrongen tot het kader van de PvdA... Geen wonder dat in die kring ook schamper wordt gedaan over de vakbond voor werkers in de Zorg, die volkomen terecht in verzet komen tegen de achteruitgang van hun rechtspositie... We kunnen toch de zorg voor onze zieke medemensen niet overlaten aan onderbetaalde werkers in de zorg... Of nog erger... aan vrijwilligers...