‘Veenhuizen is nooit een punt van discussie geweest’
Staatssecretaris Teeven op bezoek in Veenhuizen
VEENHUIZEN - Zo. We kunnen gerust zijn. Het gevangeniswezen zal voor ‘altijd’ in Veenhuizen blijven. Is nooit een punt van discussie geweest ook. Norgerhaven en Esserheem worden opgeknapt en blijven gevangenis. Daardoor blijft er werk. Dat, en nog veel meer, zei Staatsecretaris Fred Teeven woensdagavond in het Verenigingsgebouw in Veenhuizen, waar hij verscheen op uitnodiging van de VVD Drenthe en de VVD Noordenveld. Een uurtje Teeven was een verademing ten opzichte van een kwartiertje van elke andere politicus. Teeven nam geen blad voor de mond. Spaarde niemand en leek open kaart te spelen. Een prima avond dus in Veenhuizen.
Ziet u het al voor u? De Staatsecretaris joggend langs de penitentiaire inrichtingen in Veenhuizen? Toch komt Teeven regelmatig deze kant op. Van de zomer nog. ’s Ochtends maakte hij een loopje door het dorp. Liep ie achter de gevangenissen langs en at ie ’s avonds in het Verenigingsgebouw. Snoof ie de zo kenmerkende boslucht op. Groette hij een te werk gestelde gedetineerde, die vast vreemd opkeek bij het zien van de hardlopende Staatssecretaris. Teeven sliep al in de Consistorie, het ‘kabouterhuisje’ zoals hij dat zelf noemt. Kortom; Teeven weet wat Veenhuizen is en wat er leeft. En dat bleek woensdag een voordeel. In het Verenigingsgebouw waren vooral medewerkers van justitie aanwezig. Zij wilden wel eens uit de mond van Teeven horen hoe het nou precies zit met de gevangenissen en de komst van Noorse gedetineerden naar Norgerhaven. Ze kregen hun antwoorden. Luid en duidelijk.
‘Ik heb heel wat complottheorien gehoord als het gaat om de deal die we hebben gesloten met Noorwegen. Ik zou dat bewust zo gespeeld hebben. Drie jaar Noren in Norgerhaven, de Nederlanders weg en als ook de Noren na die drie jaar vertrekken dan kan ik de gevangenis sluiten. Complete onzin dus, Norgerhaven blijft gevangenis. Ook als de Noren na drie jaar weg zouden gaan. Laat dat heel duidelijk zijn’, zei Teeven, die verder liet weten dat de overeenkomst met Noorwegen op 2 maart getekend zal worden in – hoe kan het ook anders- het Gevangenismuseum. In Nederland is het aantal mensen dat vastzit gedaald. Met liefst 22 procent over de afgelopen vier jaar. Er is dus ruimte. ‘In Tilburg zitten al Belgische gevangenen, we weten dus hoe het werkt. Voor ons is werk het belangrijkste aspect, zeker hier in het noorden. Werkgelegenheid is het allerbelangrijkst. En of je dan met Nederlanders, Noren of Engelsen werkt, dat is lood om oud ijzer. Norgerhaven valt straks onder Noors regime, al blijft de Nederlandse directeur wel aan. Verschil met Nederland is wel dat Noorse gedetineerden een dagprogramma aangeboden krijgen. Van ’s morgens acht tot ’s avonds acht. De meeste mensen die deze kant- via Eelde, we houden van korte aanvoerlijnen- zijn tussen de twee en zes jaar gestraft. Het zijn Noren, veel Litouwers, Esten en Letten en een aantal van buiten de EU. In dat kader hebben we overigens afgesproken dat de mensen van buiten de EU hier geen asiel aan kunnen vragen. Een asielprocedure wordt hier niet behandeld. Moeten ze voor in Noorwegen zijn.’
Teeven sleepte er in eerste instantie een contract voor drie jaar uit. De verwachting is echter toch wel dat de Noorse gasten langer in Veenhuizen zullen verblijven. ‘Ja, ik weet dat langgestraften en ‘levenslangers’ graag in Veenhuizen wilden blijven. In principe heb ik daar natuurlijk geen boodschap aan. Een gedetineerde bepaalt niet zelf waar hij zijn straf uitziet. Dat zou een mooie boel zijn. Deze mensen worden dus elders ondergebracht, de Noren komen hier. Gaan die na drie jaar toch weg, dan blijft Norgerhaven gewoon gevangenis. Mochten we om wat voor reden dan ook gevangenissen moeten sluiten, dan is eerst het westen van Nederland aan de beurt. Werkgelegenheid in het noorden heeft bij de Rijksoverheid prioriteit. Dat we Hoogeveen wel hebben moeten sluiten had ook iets met de bedrijfsvoering te maken. Daar was gewoon iets structureel niet in orde. En dan moet je soms ingrijpen.’
Overigens kan Teeven niet zomaar gevangenissen blijven sluiten. ‘Als we, ik schat vanaf 2017, de politie weer op sterkte hebben, zal het aantal gevangenen weer stijgen. Daar moet je dus nu al rekening mee houden. Dat je een buffer hebt. Het is al eens voorgekomen dat we te weinig ruimte hadden. Lieten we mensen die nog vijf maanden moesten zitten maar gaan om iemand die in voorarrest zat een plaats te geven. Dat willen we dus niet nog eens meemaken.’
Ook over asielzoekers had Teeven wel een mening. ‘Er zijn veel Syriërs op dit moment. Ik kan u verzekeren dat die mensen echt niet voor de lol deze kant op zijn gekomen. Die werden in eigen land continu gebombardeerd. Het opvangen van asielzoekers is een kwestie van ‘verwachtingsmanagement’. Daar is ook wat ons betreft wel eens iets fout gegaan. Had zeker ook te maken met het feit dat het vaak snel moest. Er blijven vluchtelingen deze kant opkomen. Ik kan de grenzen nou eenmaal niet dicht gooien. Toch is Nederland zeker niet de oplossing voor die mensen. Maar dat is weer een andere discussie.’
Teeven is een man met lef. Maar ook realistisch. Stond op het Spuiplein toen gevangenissen dreigden te sluiten en zag dat toen hij het woord nam drieduizend mensen hem de rug toekeerden. ‘Je moet lef hebben. Als je bang voor vuur bent, moet je niet bij de kachel gaan staan. Maar soms moet je ook politieke concessies doen. Neem de enkelband, was een aantal jaren geleden ook zo’n item. Ik ben daar op tegen. Het lijkt mij niet de bedoeling om thuis op de bank, voor de televisie en met een biertje in de hand je straf uit te zitten. De PvdA dacht daar anders over en dan moet je soms wat. Overigens vind ik de VVD zo onderhand de échte partij van de arbeid. Werk, daar zetten wij ons enorm voor in. Dat blijkt ook in Veenhuizen. Of het nou een gevangenis of een asielzoekerscentrum betreft, werk is werk en daar blijven wij ons hard voor maken.’