Verzet tegen verhoging werkdruk in Langelo
‘Gasopslag Norg wordt momenteel misbruikt’
LANGELO – Nu de gaswinning in Groningen versneld wordt afgebouwd, is men voornemens om de ondergrondse gasopslag in Langelo optimaal te vullen. Een onzalig voornemen, zo oordeelt onder andere Werkgroep Steenbergen. Zij maakt al jaren een vuist tegen de NAM en stuurt aan op het verantwoord gebruik van de gasopslag. ‘Momenteel wordt de gasopslag misbruikt en worden bewoners met schade opgescheept’, zo is het oordeel van de werkgroep.
Het is een druilerige vrijdagochtend in Steenbergen en om de keukentafel van de familie Wolf hebben zich drie heren verzameld. Lambert Wolf zelf is uiteraard van de partij. De oud-werknemer van de NAM ‘vecht’ nu tegen zijn voormalige werkgever. Zelf heeft hij geen schade aan zijn huis. Dat kan niet worden gezegd van Albert Wemmenhove. Hij was – nadat de NAM de werkdruk verhoogde in 2014 – één van de eerste schademelders. ‘Ik kreeg 3500 euro van de NAM. Achteraf was dat een fooi. Ik had namelijk al veel meer uitgegeven.’ Jan Klinkenberg is de derde aanwezige in huize Wolf. Hij is mede-oprichter van een werkgroep, die zich richt op de mijnbouwschade-problematiek in Een en omstreken. Deze werkt onder de paraplu van Plaatselijk Belang Een. De inwoner van Een maakt zich steeds meer zorgen over de mijnbouwactiviteiten van de NAM. En inmiddels heeft hij aan zijn honderd jaar oude boerderij al meer dan vijftig ernstige schadeplekken.
De ellende begon in 2014. De tot dan toe toegestane opslagcapaciteit in Langelo bedroeg 3 miljard kuub. Toenmalig minister Henk Kamp besloot dat er ook wel 7 miljard kuub kon worden opgeslagen. ‘Voor dit besluit waren er slechts een paar schademeldingen. Die werden rigoureus weggewuifd’, zegt Lambert. ‘In 2014 namen de schademeldingen fors toe. Vandaar dat we besloten om op 1 januari 2015 Werkgroep Steenbergen op te richten.’
Van die 7 miljard kuub kwam het uiteindelijk niet, aangezien de Raad van State(na geslaagd protest van de gemeente Noordenveld en Westerkwartier) in 2017 besloot ‘slechts’ 5 miljard kuub toe te staan. Inmiddels zijn we desondanks honderden schademeldingen verder. ‘Het verschil van 3 miljard kuub naar 5 miljard is enorm’, zegt Albert. ‘Kun je nagaan dat ze eerst naar de 7 miljard wilden.’
Minister Wiebes is echter voornemens om meer gas op te slaan in Langelo. ‘6 miljard kuub is nu het streven’, zegt Jan. Daartoe is het nodig de drukken in het veld aan te passen tot boven de initiële druk van het veld ( Initiële druk in het veld is de oorspronkelijke druk van het gasveld bij ontdekking. Deze druk heeft zich miljoenen jaren bewezen en staat vast als veilig.) ‘Dat is onverantwoord.’ Kijkend naar die honderden schademeldingen, verwacht Jan dat er in de komende jaren misschien wel duizenden schademeldingen zullen volgen. Ook Lambert acht die kans reëel. ‘Het gasveld is veel groter dan de mensen vermoeden en linken daardoor de schade vaak niet aan de opslag Norg. Het opslagveld loopt ruwweg van Tolbert in Westerkwartier tot Huis ter Heide bij Assen. Daarnaast zijn er gasvelden in onder andere Zevenhuizen, Een, Vries Roden en Pasop rondom het opslagveld die of reeds leeg zijn geproduceerd of nu worden leeg geproduceerd. Hoge druk in het gasopslagveld en lage drukken rondom met alle mogelijke problemen van dien. Lekkage van het opslagveld naar omliggende velden is een mogelijk scenario.
Dat laatste is ook zorgwekkend voor Eeners zoals Jan. ‘Als Eeners hebben we dubbelpech. Aan de ene kant kunnen er schades ontstaan vanwege de gaslocatie Langelo en aan de andere kant zit hier een klein gaswinningsveld, dat versneld wordt leeggetrokken.’ In totaal resulteerde dat dus in meer dan vijftig schadeplekken bij Jan zelf.
Vanaf 2014 zijn ongeveer 150 schademeldingen gedaan via de NAM en later het CVW. Deze schademeldingen, waaronder die van Albert, zijn middels een cosmetische schadevergoeding afgehandeld (batch 6000 buitengebied), vaak tot onvrede van de schademelders. De “Ruimhartige vergoeding” waar Wiebes trots over sprak in de Tweede Kamer is een lachertje gebleken.
In totaal zijn er sinds 2017 in de gemeente Noordenveld 260 schademeldingen gedaan via het nieuwe schadeloket TCMG. ‘Samen met het Westerkwartier komen we uit op 1150 meldingen’, schetst Jan. ‘Het zou interessant zijn om te zien waar al die schades precies vandaan komen. In Grijpskerk is de opslag Grijpskerk gesitueerd waar ook veel schades worden gemeld, Een deel van Westerkwartier strekt zich ver tot in Groningen uit. Maar een deel van het opslagveld Langelo ligt ook in de gemeente Westerkwartier en ook daar vandaan kwamen bij de werkgroep Steenbergen veel meldingen van schade veroorzaakt door de opslag Langelo. De TCMG is tot nu toe niet in staat een onderverdeling te maken naar de oorzaak van de schades.
In Een wordt men langzaam wakker, zo schetst Jan. ‘Er komen meer schademeldingen door. En ja, de inwoners krijgen langzaam maar zeker in de gaten dat het belangrijk is om vooral van zich te laten horen.’
Op de plannen van Wiebes om de werkdruk in Langelo op te voeren, zijn 84 zienswijzen ingediend. Deze zienswijzen zijn allen van tafel geveegd. ‘Vaak ging dat met niet ter zaken dienende antwoorden’, aldus Albert, die de antwoorden vaag en hautain noemt. Een voorbeeld hiervan geeft Jan. ‘Ergens schrijft Wiebes in een reactie op de zienswijzen dat “enig risico bij het leven hoort”. Daarbij zegt hij dat wanneer je elders woont, je ook risico’s hebt. Bijvoorbeeld van verkeer. Een flauwekulargument natuurlijk, men creëert hier bewust het gevaar.’
De drie hopen vooral dat de bekendheid van de risico’s toeneemt onder de bevolking. ‘En natuurlijk dat ze de schades die ze hebben blijven melden’, voegt Lambert toe. ‘Je wordt murw gebeukt door de NAM in de hoop dat men zich laat afschepen. Maar dan kennen ze ons nog niet.’ Jan: ‘De NAM en ook de overheid nemen al jarenlang haar verantwoordelijkheid niet. Dat wordt hoog tijd.’
Albert, die zich liet ‘afschepen’ met 3500 euro schadevergoeding, hoopt vooral dat de schades bij anderen goed wordt opgelost. ‘Want daar gaat het uiteindelijk om. En als we eerlijk zijn: die schades hadden ze ook al keurig kunnen oplossen. In plaats daarvan pompen ze miljoenen euro’s in allerlei dure onderzoeken die moeten uitwijzen dat de NAM niet de schuldige is aan de schades. Met dat geld had je een groot deel van de schademeldingen op kunnen lossen.’ Ook nu nog onder het nieuwe bewind van de overheid (NAM ligt eruit) is het nog steeds zo dat er gigantisch veel geld wordt gebruikt om te voorkomen dat er misbruik wordt gemaakt van de situatie. Veel schades worden niet erkend omdat de woning niet zou zijn gebouwd volgens het bouwbesluit. Men verteld trots dat er ondertussen 100 miljoen aan schade is betaald maar vergeet erbij te vertellen dat de organisatie eromheen ongeveer het vierdubbele heeft gekost. Geld dat eigenlijk aan de schademelders had moeten toekomen.
Het hoofdpijndossier van de NAM houdt de drie heren druk bezig. ‘Nee, ik ben er niet dagelijks mee bezig’, zegt Lambert. ‘Maar je volgt het op de voet. En dat zullen we ook blijven doen.’
Of de gemeenten Noordenveld en Westerkwartier bezwaar zullen maken tegen de voorliggende plannen om de werkdruk in Langelo te verhogen (kan nog tot 1 november), moet nog blijken. ‘Ze zitten in een spagaat, omdat ze enerzijds niet het Rijk tegen de haren in wil strijken’, zegt Lambert. ‘Maar ik hoop natuurlijk dat ze bezwaar gaan maken en eigenlijk is men het verplicht na de succesvolle actie van 2017 bij de RVS . Wat ons betreft hoeft de gasopslag in Langelo niet dicht. Maar er moet sprake zijn van verantwoord gebruik en een eerlijke schadeafhandeling . Momenteel wordt de gasopslag misbruikt. En dat zorgt voor veel ellende.’
Schade kan worden gemeld via de link : https://www.schadedoormijnbouw.nl/