Vijfentwintig jaar vriendschap met Litomysl

RODEN – Vijfentwintig jaar vriendschap met Litomysl. Om dit jubileum glans te geven, timmert de stichting Oost West Kontakten aan de weg om te beginnen met de Tsjechische kunstmarkt in de Landskeuken van Mensinge in Roden op zaterdag 12 december van 11.00 uur tot 17.00 uur. Tegelijk is er in de havezate Mensinge een feeërieke kersttentoonstelling met prachtige glazen lampen van de internationaal bekende Tsjechische glaskunstenaar Jaroslav Svoboda. Deze expositie wordt op 11 december om 16.00 uur geopend in de Catharinakerk.
Al een kwart eeuw hebben Noordenveld en de Tsjechische partnergemeente Litomysl een vriendschappelijke relatie, een levendige stedenband. In de toen nog gemeente Roden gaf het gemeentebestuur de praktische uitvoering in handen aan de oprichters, de stichting Oost West Kontakten. In Tsjechië werd de Litomysl Evropa Klub de partnerorganisatie. In al die jaren is enthousiast gewerkt aan de uitvoering van de uitwisselingsplannen, gesteund door de beide gemeentebesturen. Dit jaar echter heeft Noordenveld wegens bezuinigingen moeten besluiten de stedenband niet meer structureel te subsidiëren. Maar van opzeggen is geen sprake. Het bestuur van de stichting heeft dan ook besloten onverminderd door te gaan met het stimuleren en organiseren van interessante uitwisselingsactiviteiten. Het 25-jarig jubileum biedt daarvoor alle gelegenheid. Voor de bekostiging zal dan meer van fondsenwerving gebruik gemaakt moeten worden.

Waar gaat het om in de stedenband?
In de relatie tussen de beide gemeenten lag aanvankelijk het accent op advisering en hulpverlening. Litomysl ontworstelde zich aan de starre bureaucratie en de welvaartsachterstand van het communistische regime. Zo werd van hieruit advies gegeven aan de herziening van het gemeentelijke apparaat. Ook werden in twee bejaardenhuizen lekkende kozijnen vernieuwd en een traplift uit Noordenveld (toen nog gemeente Roden) gemonteerd. Geleidelijk echter zijn de uitwisselingsprojecten meer wederkerig geworden. Op sportgebied waren er frequent contacten. Voetbalvereniging Nieuw Roden en Schaakclub Roden weten daar alles van. Ook in de wereld van muziek en andere kunsten hebben veel mensen elkaar ontmoet. De showband van MV Noordenveld stal de show enkele keren in de partnergemeente, evenals het Blaasorkest uit Litomysl hier. Jazzensembles traden over en weer op. Ook de gezamenlijke concerten van OWK-projectkoor ’t Vrolik en het dynamische studentenkoor KOS van de Pedagogische school in Litomysl trokken in beide partnerplaatsen veel belangstelling. Verbeelding van de geschiedenis van beide regio’s heeft menigmaal tot exposities geleid. Op het gebied van beeldende kunst wekt de typische Tsjechische glaskunst bewondering. Quilten is vanuit Roden geëxporteerd en nu ginds een wijdverbreide vorm van kunstzinnig handwerk. Zo maar een greep uit de vele activiteiten, waarbij veel inwoners van de beide gemeenten elkaar beter leerden kennen. Een interessante ontwikkeling van de laatste jaren is de toenemende interesse voor de aanpak van maatschappelijke onderwerpen. Zoals jeugdhulpverlening, (ouderen)zorg, bevordering werkgelegenheid, maatschappelijk bewust ondernemen, vrijwilligerswerk. Op al die terreinen is men nog lang niet uitgepraat. En de krenten in de pap bij die contacten zijn de persoonlijke ontmoetingen, die vaak tot langdurige vriendschappen leiden. Door over en weer meer inzicht te krijgen in elkaars levenswijze en begrip voor de verschillen en overeenkomsten in cultuur en geschiedenis, dragen de deelnemers aan deze stedenband bij aan betere internationale verhoudingen. En dat is het doel waarnaar OWK streeft, zij het op kleine schaal.

De partnergemeente in Tsjechië
Wie nu Litomysl binnenrijdt, ontdekt al snel dat het een welvarend en dynamisch stadje is. Het ligt ten Oosten van Praag op de grens van Bohemen en Moravië in een heuvelachtig landschap. Het heeft een rijke cultuurhistorische achtergrond, waarvan de vele fraaie gebouwen getuigen. Na de fluwelen revolutie in 1989 zijn deze ontdaan van de bruinkoolaanslag en zorgvuldig gerestaureerd, zodat de gevels een lust voor het oog zijn als je een wandeling maakt over het Smetanaplein. Dit plein is vernoemd naar de gelijknamige componist, ter herinnering van wie elk jaar in de zomer een groots muziekfestival wordt opgezet. Het is een goed gebruik bij OWK om daarheen een culturele busreis te organiseren.

Werkgroep Tsjernobyl kinderen
Een heel aparte tak van OWK vormt de werkgroep Tsjernobyl-kinderen. Ieder jaar in mei komen zo’n 25 kinderen uit het indertijd door de kernramp getroffen gebied in Wit Rusland naar onze gezonde en meer welvarende omgeving voor een aansterkvakantie van een maand. Een aantal gastgezinnen en andere mensen die hen een warm hart toedragen bieden hen altijd weer een gastvrij onthaal. En elke dag zijn er educatieve en recreatieve groepsactiviteiten. De financiële basis komt van de jaarlijkse boekenmarkt, maar ook van incidentele fondsenwervingsactiviteiten zoals de altijd drukbezochte Nieuwjaarsduik bij het Ronostrand op 1 januari om 13.30 uur. Intussen zoekt deze groep nog enkele gastgezinnen.
Jubileumviering
Oost West Kontakten houdt dus al 25 jaar met de Tsjechische partners de stedenband in de benen en dat moet gevierd worden. Op 11 december beginnen de jubileumevenementen met de opening van een expositie van lampen in de havezate Mensinge van de vermaarde Tsjechische glaskunstenaar Jaroslav Svoboda. Dit in het kader van het Noordenveldse ‘Jaar van de Cultuur’. De opening is om 16.00 uur in de Catharinakerk aan de Brink in Roden. De OWK Kerstmarkt, die altijd samenvalt met de Weihnachtsmarkt van Volksvermaken, is daarom dit jaar in de Landskeuken van Mensinge en niet in het winkelcentrum van Roden. De datum is 12 december, daar zijn tussen 11.00 uur en 17.00 uur ook weer fraaie glaswerkstukken van Tsjechische makelij te bezichtigen en prachtige, zeer gewilde kerststukjes, allemaal te koop ten bate van het goede doel.

Quiltexpositie
Eveneens ten gevolge van het jubileum zal burgemeester Klaas Smid op 8 januari om 16.00 uur in Kunstencentrum K38 een bijzondere expositie openen van ‘qvuiltwerk’. Zo genoemd wegens de samenwerking van de Quiltwerkgroep van Oost West Kontakten met de 25-jarige Viltgroep Noord Nederland. In een modeshow wordt vilt- en quiltkleding gedragen. Er zijn ook quilts te bezichtigen uit Litomysl en in Galerie Barth-Art. Bovendien komt u op de route van K38 naar Barth-Art in etalages ook quilts tegen. De quiltwerkgroep van Oost West Kontakten heeft sinds de oprichting in 2001 een grote groep volgers gekregen in Tsjechië en zelfs in de Slowaakse partnergemeente van Litomysl. Vanaf het begin werden de quilttechnieken enthousiast ontvangen en overgenomen door de Tsjechische vrouwen, die nu zelfs deelnemen aan exposities in Praag. Een van de quiltsters in Litomysl zag er zelfs brood in om een winkel in quiltmaterialen te openen. Een heel bijzondere exportproduct dus van de gemeente. Het fraaie vaandel, waarin de wapens van de beide partnergemeenten zijn verwerkt, is ook een werkstuk van de Roner quiltgroep. De qvuiltexpositie duurt de gehele maand januari.

Verder plannen jubileumviering
In mei 2016 gaat een aantal OWK-ers naar de zogenaamde Rettigova-markt in Litomysl om de marktbezoekers kennis te laten maken met de karakteristieke Nederlandse producten als pindakaas, stroopwafels, zoute haring en mosterdsoep. In de vorige jaren hadden deze gretig aftrek.
Een projectkoor van OWK heeft het voornemen om het Lazne Ducha Festival op te luisteren in april en in de loop van volgend jaar is er een congres gepland voor deskundigen uit Litomysl en Noordenveld over maatschappelijke vraagstukken die beide gemeenten bezig houden. Bij de EU wordt hiervoor subsidie gevraagd en daar bepaalt men ook de exacte onderwerpen. Dit is een vervolg op een soortgelijk congres in Roden in 2014, waarbij ook de sightseeing en gezellig entertainment niet worden vergeten.