Voyeurisme

Wanneer je het hebt over een voyeur heeft dat (in Nederland) een ietwat negatieve betekenis (gluurder), maar in het Frans betekent het: ”Hij die kijkt”. Dat klinkt iets sympathieker, hoewel een Franse voyeur in strikte zin hetzelfde doet, namelijk ’kicken’ tijdens het bespieden van minnende paren of zich uitkledende personen. Zelf ben ik ook een voyeur, en met mij zeer velen, zij het dat daarbij een andere tak van sport wordt bedreven, namelijk gluren naar vogels.

In een bijlage van de Volkskrant (van 19 maart) ging het min of meer over dit onderwerp: ”Nestkasthorror (als vogels kijken via de webcam onaangenaam wordt)”. Vogelnestjes kijken via webcams, zoals die van de Vogelbescherming (Beleef de lente), is voor velen een populair tijdverdrijf, maar als de natuur zich van zijn wrede kant laat zien wordt het minder leuk. Bioloog Midas Dekkers is een fervent tegenstander van webcams en stelt daarbij dat je ook niet met een verrekijker naar je buurvrouw kijkt, dus waarom zou je wel stiekem de godganse dag naar binnen mogen gluren in een vogelnestje. ”Ook dieren hebben recht op een privéleven”. Van Dekkers kun je verwachten dat hij het tamelijk cru stelt, het is een beetje zijn handelsmerk en daarom mag hij met enige regelmaat optreden in tv-programma’s. In het artikel zegt hij ook: ”We hebben hier in Nederland al zo weinig plekken waar de natuur zijn gang kan gaan. Dus laat de natuur daar alsjeblieft dan ook écht zijn gang gaan”. Dat is een stelling waar ik het helemaal mee eens kan zijn. Niet met zijn mening dat het gebruik van webcams moet worden uitgesloten.

Door webcams te gebruiken is men namelijk wel ontzettend veel aan de weet gekomen over het gedrag van vogels en andere dieren. Je kunt ook in het veld gegevens verzamelen, maar veel blijft dan nog wel verborgen, want wat gebeurt er in holen en dergelijke. Dat recht op een privéleven van dieren stelt natuurlijk niets voor, want van zo’n webcam heeft een dier totaal geen last. Het is maar een dood ding waar dieren geen hinder van ondervinden. Dat men op een gegeven moment het publiek erbij ging betrekken was goed beschouwd een gouden greep. Er is namelijk helemaal niets op tegen mensen te laten zien hoe het in het dierenrijk toegaat. Het is een mooie vorm van natuureducatie waar wel een miljoen mensen naar kijkt. Mijn ervaring is echter dat het bij de gemiddelde Nederlander met de kennis over de natuur niet best is gesteld en, ondanks de vele artikelen over natuurgerelateerde zaken, lijkt het er steeds meer op dat mensen juist van de natuur vervreemden. Dat brengt met zich mee dat mensen geëmotioneerd reageren bij het zien van beelden die ze eigenlijk liever niet zien. Nou ging het artikel in de Volkskrant vooral over een webcam die Visarenden volgde in de Verenigde Staten, maar zoals daar op soms gruwelijke beelden wordt gereageerd gebeurt hier ook.

Als voorbeeld diende een steenuiljong in een Achterhoekse nestkast dat met een afwijkend pootje ter wereld kwam. Daardoor kon het jong steeds slechter rechtop zitten waarna de ouders het arme dier niet meer voerden. Via een forum kwamen reacties als: ”Laat toch een dierenarts naar dat pootje kijken!” Dat was natuurlijk niet de bedoeling en dus moest worden uitgelegd dat men de natuur wil laten zien zoals die echt is. Dat leidt er dan wel toe dat men begripvoller reageert bij nare beelden. Maar die nare beelden blijven wel komen en dus ook de geëmotioneerde reacties. Men blijft aan het uitleggen. Zelf heb ik maar één keer naar de beelden van een webcam gekeken (de Oehoe), maar dat was dodelijk saai, want er was niets te zien. En om dan maar een beetje naar een beeldscherm te blijven koekeloeren is niet mijn ding. Liever trek ik zelf de natuur in en kan bijvoorbeeld best een tijdlang naar een biddende Torenvalk kijken die u hierboven ziet afgebeeld op een foto van Pia Zomer. Allereerst kijk je dan wat het is, een mannetje of een vrouwtje. In dit geval zien we een man met zijn kenmerkende blauwgrijze kop en staart. Die zijn bij het vrouwtje kastanjebruin. Wat ik ook altijd wil weten is of dat zoeken naar een prooi succes oplevert. In de meeste gevallen niet, maar als het wel tot resultaat leidt kijk ik graag nog even hoe een muis naar binnen wordt gewerkt.