Vreemde vogels
Afgelopen weekend vond de jaarlijkse Nationale Tuinvogeltelling plaats. Al jaren tel ik op die dag een half uur lang alle vogels die mijn tuin bezoeken. Ik lok ze naar mijn tuin met vogelvoer en vogelpindakaas potten. Ik help de vogels zo door de winter en kan ze goed fotograferen en tellen. Maar dit jaar viel het aantal vogels en het aantal soorten tegen. Er zaten naast mussen en mezen wel weer enkele ‘vreemde vogels’ tussen. Geelgorzen en goudvinken, waarschijnlijk overwinteraars. Ik zie dit jaar sowieso minder vogels in onze tuin. Ik hoor het van meer mensen. Is dit het gevolg van terugloop in biodiversiteit of zijn er meer katten in de buurt? Ik weet het niet. Ik wacht op de uitslag van de landelijke tuinvogeltelling. Misschien valt het landelijk wel mee.
Waarom vogels tellen? Alle vogeltellingen leveren informatie over de aantallen vogels in ons land. De resultaten worden vergeleken met andere jaren. Zo krijgen de onderzoekers een beeld van de ontwikkelingen in het vogelbestand. Bijvoorbeeld dat het aantal merels in een bepaald jaar terug liep. Daar bleek een virus de oorzaak van te zijn. De jaren erna herstelde de merelstand zich langzaam. De verschillende onderzoeksresultaten worden ook gebruikt voor het Nederlandse natuurbeleid en natuurbeheer.
Afgelopen week zag ik een leuk item op het journaal over vogels spotten. Vogels spotten of vogelen blijkt namelijk een steeds populairder bezigheid onder jongeren. Vogels spotten is zelfs ‘sexy en hip’. Grappig, want vogelen werd lange tijd juist gezien als een suffige bezigheid voor gepensioneerde oude mannen met baarden en verrekijkers. Tegenwoordig blijken steeds meer jonge mannen en vrouwen vogels spotten leuk te vinden. Bij huis, maar ook in het veld. Het is nog gezond ook. Vogels spotten doe je buiten, wandelend in de natuur of in de bebouwde omgeving.
Vogelcursussen zijn daarom populair. Lokale natuurorganisaties, zoals IVN afdelingen, organiseren regelmatig vogelcursussen voor beginners en gevorderden. Om te kunnen vogelen moet je vanzelfsprekend wel iets van vogels weten. Je moet wel een merel van een mus kunnen onderscheiden. De ene vogelaar houdt het bij herkennen van de vogel, de ander gaat verder en herkent ze ook aan het gefluit.
Er zijn ook vogelaars die ‘scoringlijsten’ bijhouden. Ik vind het ‘vreemde vogels’ maar dat is persoonlijk. Hoe meer ‘vinkjes’ er op de vogellijst staan hoe hoger je op de ranglijst staat. Ze richten zich vooral op de zeldzaamheden. Wordt ergens een bijzondere vogel gespot, dan wordt deze waarneming op internet gezet. Vervolgens komen vogelaars uit het hele land en zelfs buitenland naar die locatie om de zeldzame vogel te spotten. Je kent die foto’s vast wel uit de krant. Rijen dik staan vogelaars met kijkers naast elkaar naar die ene vogel te kijken. Zeldzaamheden in 2022 waren bijvoorbeeld de Italiaanse Mus, Geelsnavelkoekoek, Bobolink en Pijlstaartgierzwaluw las ik op de site van vogel kenniscentrum SOVON. Stiekem ben ik zelf ook wel eens wezen kijken toen ik hoorde dat er een Waterspreeuw in de buurt van Roden was gespot.
Het observeren van vogels heeft mooie spreekwoorden en gezegden opgeleverd. Denk maar aan ‘aan de veren herkent met de vogel’ en ‘elk vogeltje zingt zoals het gebekt is’, ‘lopen als een kievit’ ‘vogels van divers pluimage’ en ‘dat is een vreemde vogel’. Zoek maar op wat ze betekenen.
Ik waag nog een poging voor de tuinvogeltelling. Vanochtend heb ik wat extra zaad in de tuin gestrooid en nu maar wachten welke vogels er verschijnen. De tuinvogels zullen wel denken ‘Daar is die vreemde vogel weer’ die ons vanachter de planten zit te begluren.
Andre Brasse – puur natuur – januari 2023
