Warmtevisie moet Noordenveld aardgasvrij maken
NOORDENVELD – De gemeente Noordenveld wil van het aardgas af en overstappen op hernieuwbare vormen van energie. Dit heeft grote impact op de samenleving. Daarom heeft de gemeente de Warmtevisie Noordenveld opgesteld, die per wijk alternatieve manieren om warmte op te wekken toont. Sinds 29 maart ligt de warmtevisie bij de gemeente ter inzage, zodat inwoners hun mening kunnen geven.
‘Het gaat echt ergens over. We komen wel bij mensen achter de voordeur.’
De warmtevisie beschrijft hoe woningen in Noordenveld stapsgewijs aardgasvrij worden. Dit is nodig omdat aardgasvrij wonen beter is voor het klimaat en voor een betere leefomgeving zorgt voor toekomstige generaties. Daarnaast levert het meer comfort en een lagere energierekening op voor inwoners.
‘De warmtevisie is belangrijk, omdat het gaat om de woningen van onze inwoners. In Nederland hebben we bepaald dat we voor 2050 aardgasvrij willen zijn,’ zegt wethouder Kirsten Ipema. ‘Voor 2030 willen we dat al 20 procent van de woningen van aardgas af zijn. Dat betekent dat we moeten kijken wat de alternatieven zijn.’ Die alternatieven bestaan uit collectieve of individuele mogelijkheden. In een collectieve situatie worden meerdere woningen op een warmtenet aangesloten. ‘Voor een groot deel van Noordenveld is een warmtenet geen oplossing, omdat onze gemeente te klein en te dunbevolkt is.’ Daardoor zullen de meeste inwoners zijn aangewezen op individuele keuzes, zoals een warmtepomp.
Wat de kosten zullen zijn van de transitie naar aardgasvrij wonen durft Ipema nog niet te zeggen. ‘Er verschijnen steeds meer onderzoeken over de kosten, maar we hebben nog geen antwoord op de vraag wie verantwoordelijk wordt voor het financiële plaatje,’ aldus de wethouder. ‘Als de cv kapot gaat is dat een mooi moment om te kijken naar een aardgasvrij alternatief, maar dit zal niet voor iedereen gelden.’ Ipema benadrukt dat de gemeente niet verwacht dat iedereen zelf alles betaalt. Er is ook geen sprake van dwang: ‘We gaan als gemeente vooral aan de slag om te kijken hoe we inwoners kunnen stimuleren en faciliteren. Dit hangt ook af van de buurt en het soort woningen.’
De gemeente heeft de visie opgesteld in samenwerking met energiecoöperatie Noordseveld, netbeheerder Enexis en woningcorporaties Actium, Woonborg en Woonzorg. Daarnaast heeft betrokkenheid van en draagvlak onder inwoners mede vormgegeven aan de warmtevisie. ‘We zijn begonnen met de tafel van 15, om de uitgangspunten voor de warmte visie op papier te krijgen,’ zegt Ipema. ‘Daarnaast hebben we na het opstellen van de warmtevisie meerdere online sessies met inwoners georganiseerd, waarin we uitleg gaven over de warmtevisie. De reacties die we toen kregen hebben we weer verwerkt in de uiteindelijke visie. Nu kan het de inspraak in, zodat iedereen er iets van kan vinden.’
Van 29 maart tot en met 10 mei ligt de warmtevisie zes weken lang ter inzage in het gemeentehuis in Roden. Daarnaast is de visie op de website van de gemeente (noordenveld.nl) te lezen. Inwoners van Noordenveld kunnen in deze periode op verschillende manieren hun mening geven hierover. ‘Mensen kunnen bijvoorbeeld naar het gemeentehuis bellen voor meer informatie of om hun mening te geven,’ zegt Ipema. ‘En ze kunnen zelfs in gesprek gaan met mij als wethouder.’ Zij hoopt dat veel mensen zullen reageren: ‘Het gaat echt ergens over. We komen wel bij mensen achter de voordeur.’
De warmtevisie borduurt voort op het project Energieke Buurten, waarin de gemeente sinds 2018 samen met inwoners en energiecoöperatie Noordseveld wijken wil verduurzamen. Na vaststelling van de warmtevisie worden samen met deze wijken uitvoeringsplannen gemaakt. Daarin staat hoe de buurt van het aardgas afgaat en welke alternatieve verwarmingsmogelijkheden er zijn. Om dit gestructureerd aan te pakken, hebben de gemeente en energiecoöperatie Noordseveld een samenwerkingsovereenkomst gesloten onder de naam projectbureau Energieke Buurten. Het projectbureau is momenteel samen met inwoners actief in Roderwolde en omliggende dorpen, de wijk Kortland in Peize en Norg-West. ‘Nu zijn we eerst met deze drie wijken bezig, maar het kan ook zijn dat woningen op andere plekken ook op een vrij simpele manier van het aardgas af kunnen,’ aldus Ipema. ‘Te denken valt bijvoorbeeld aan woningen langs de ring van Roden. Die huizen zijn al best goed geïsoleerd en al een eind bij de verduurzaming.’
Jeroen Niezen, voorzitter van energiecoöperatie Noordseveld benadrukt het belang van de warmtevisie: ‘Het geeft invulling hoe je van fossiele brandstoffen afgaat en overstapt op duurzamere systemen. Dat is belangrijk, omdat in 2030 al een paar duizend woningen aardgasvrij moeten zijn.’ De Energieke Buurten passen bij het landelijke project aardgasvrije wijken, waarbij inwoners zelf met initiatieven komen om hun wij te verduurzamen. Ook Roderwolde was hiervoor aangemeld, maar liep subsidie mis.
Inmiddels zijn de energieke buurten in Norg en Roderwolde twee jaar bezig. Vorig jaar heeft de wijk Kortland in Peize zich daarbij aangesloten, maar door de coronapandemie is het project gestagneerd. ‘Het is nu moeilijker om het gesprek aan te gaan en er was veel onduidelijkheid over wat nu wel en wat nu niet mag,’ aldus Niezen. ‘We hebben wel wat bereikt, maar in dit tempo gaan we 2000 aardgasvrije woningen in 2030 niet halen. Daarom zijn wij ook de samenwerking aangegaan met de gemeente. Zo kunnen we sneller overleggen en acties ondernemen, waarbij de expertise van zowel ons als de gemeente wordt ingezet. Ook hebben we elf energiecoaches opgeleid, die advies kunnen geven.’
Niezen: ‘We staan voor een lastige opgave. We verwachten van inwoners dat zij van het aardgas af gaan, maar hoe krijg je hen zover? De transitie kost 50.000 tot 100.000 euro per woning, dat is nogal wat. Daardoor wordt een huis wel veel comfortabeler en meer waard, maar veel mensen kiezen toch eerder voor een nieuwe keuken of auto. Dat is gemakkelijker.’ Niezen benadrukt dat regie van bovenaf nodig is om de energietransitie succesvol te laten verlopen. ‘Ik heb er nog wel vertrouwen in, maar als er vanuit het Rijk niet meer middelen en subsidies komen gaat het niet lukken. Op lokaal niveau zijn onvoldoende middelen hiervoor, maar het is wel belangrijk dat de gemeente de nek uitsteekt. Nietsdoen is geen optie. Met de warmtevisie ligt er in ieder geval een goed uitgangspunt.’
